គណបក្ស សម រង្ស៊ី ច្រានចោលលទ្ធផលបោះឆ្នោត ព្រោះមិនសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌

គណបក្ស សម រង្ស៊ី បានធ្វើការច្រានចោលយ៉ាងដាច់អហង្កាចំពោះលទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើស រើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៣នេះ ព្រោះការបោះឆ្នោតនៅក្នុងអាណត្តិនេះ គឺពុំបាន​បង្ហាញពីភាពស្មើភាព សេរី យុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ។

ការច្រានចោលនិងមិនទទួលស្គាល់នូវលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ត្រូវបានលោក យឹម សុវណ្ណ តំណាងរាស្រ្ត និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី លើក ឡើងថា គឺបណ្តាលមកពីគណបក្ស សម រង្ស៊ី មិនមានវត្តមានប្រធានបក្សនៅក្នុងស្រុកក្នុងការ បោះឆ្នោត ដោយឡែកគណបក្សដទៃគឺមានវត្តមានប្រធានបក្សរបស់ខ្លួននៅក្នុងស្រុកសម្រាប់ ការចូលរួមឃោសនារកសម្លេងឆ្នោត ក៏ដូចជាការចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត ។

លោក យឹម សុវណ្ណ ក៏បានបន្តរទៀតផងដែរថា ការពុំមានវត្តមានប្រធានគណបក្ស សម​រង្ស៊ី នៅ ក្នុងស្រុកគឺបណ្តាលមកពីគណបក្សកាន់អំណាចបានប្រើប្រាស់ប្រពន្ធតុលាការកាត់ទោស ឲ្យលោក សម​ រង្ស៊ី មានទោសហើយលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវរស់នៅនារទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស ។ មួយទៀតគឺប្រព័ន្ធឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលមានគណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ គឺ ជាប្រព័ន្ធដែលអាក្រក់បំផុត ក្នុងចំណោមការបោះឆ្នោតទាំងប៉ុន្មាននាពេលកន្លងមកនេះ ។

លោក យឹម សុវណ្ណ ក៏បានបន្តរទៀត ផងដែរថា  កាលពីឆ្នាំ២០០៣សហគមន៏អឺរ៉ុប និងអង្គការ សង្គមស៊ីវិលបាននិយាយថា គណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានលោក អ៊ឹម សួស្តី ជាប្រធាន និងលោក ទេព នីថា ជាអគ្គលេខាធិការនេះគឺធ្វើដោយមិនមានឯករាជ ហើយនៅ ពេលដែលរៀបចំការបោះឆ្នោតលើកណាក៏មានបញ្ហាផងដែរ រហូតមកដល់ពេលនេះអ្នក ដែល

មិ​ន​មានឈ្មោះបោះឆ្នោតគឺមានការកើនឡើងរហូតដល់១លានកន្លះ ដែលលោកថាមកដល់ សម័យនេះហើយ ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងទិនន័យគឺមានលក្ខណះបច្ចេកទេសពិសេសមិនគួរណា គ.ជ.ប បណ្តោយឲ្យមានបញ្ហាទាំងនេះកើតមានឡើងជាបន្តរទៀតនោះឡើយ ។ ជាមួយគ្នានោះលោក យឹម សុវណ្ណ ក៏បានថ្លែងបន្តរទៀតផងដែរថា គណបក្ស សម រង្ស៊ី ដោយមើលឃើញពីបញ្ហានេះ ដដែលជាដដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានធ្វើការទាមទារយ៉ាងទទូចឲ្យមានការផ្តាស់ប្តូរថ្នាក់ដឹក នេះ គ.ជ.ប នេះចេញក៏ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះគឺគេមិនបានធ្វើតាមការស្នើសុំរបស់គណបក្ស សម រង្ស៊ី ឡើយគឺថ្នាក់ដឹកនាំ គ.ជ.ប នៅដដែល។

លោក យឹម សុវណ្ណ បន្តរទៀតថា សម្លេងដែលគណបក្ស​ សម រង្ស៊ី ទទួលបាននៅពេលនេះគឺជា សម្លេងពិត ជាសម្លេងដែលគេចផុតពីការលួចបន្លំ គឺជាសម្លេងដែលមិនភ័យខ្លាច មិនចាញ់សម្លុត ។ ហើយលោកបានហៅសម្លេងឆ្នោតដែលគណបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទួល​បានថាជា សម្លេងសម្លុត សម្លេងលួច សម្លេងទិញ សម្លេងបន្លំ សម្លេងខ្មោច សម្លេងបរទេស រួម​ជា​មួយនិង សម្លេងខ្យល់ ប្រការដូចដែលបានលើកឡើងមកខាងលើនេះហើយ ទើបគណបក្ស សម រង្ស៊ី មិន អាចទទួលយកលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នេះបាន​ទេ ។

ចំណែកលោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិចហ្វិក បានលើកឡើងជុំវិញភាពមិនប្រក្រតី នៃការបោះឆ្នោតនេះថា យោងតាមច្បាប់ និងបទបញ្ជានិងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោតគឺទាល់តែអ្នក ដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរ ទើបអាចបោះឆ្នោតបានតែដោយឡែកនាពេលកន្លងមកនេះអ្នកដែលគ្មាន សញ្ចាតិខ្មែរ គឺអាចបោះឆ្នោតបានជាហូហែរបន្តបន្ទាប់មក គ្មានការទប់ស្កាត់នោះឡើយ ដែល ក្នុង​ន័យនេះគឺលោក ហង្ស ពុទ្ធា ចង់សំដៅទៅលើជនជាតិយួនដែលមករស់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ដែលគ្មានសញ្ជាតិខ្មែរនោះ តែត្រូវបានគេផ្តល់សិទ្ធិឲ្យបោះឆ្នោត ក្នុងការសម្រេចជោគវាស នាប្រទេសកម្ពុជា លោកថា គ.ជ.ប គឺព្យាយាម​បោះបាល់ចេញ ជាមួយគ្នានោះអាជ្ញាធរដែនដីក៏ បានធ្វើការព្យាយាមបោះបាល់ចេញផងដែរ ដែលក្នុងន័យនេះគឺស៊ីជំរៅជាទីបំផុតសមល្មមឲ្យ គ.ជ.ប និងអាជ្ញាធរដែនដីលោកមានការឈឺចាប់ជាខ្លាំងជាងគេកាប់ក្បាល១ពូថៅទៅទៀត នេះ ប្រសិនបើជាពួកគាត់ទាំងអស់នោះ ចេះគិតពិចារណាចំពោះប្រសាសន៏របស់លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិចហ្វិក ។

ចំណែកឯលោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្រ្វែលវិញលោកបានលើកឡើងថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់គណបក្សប្រជាជនគឺមានភាពទូលំទូលាយជាងគណបក្សដទៃ រាប់ទាំង របស់រដ្ឋ និងឯកជន ជាមួយគ្នានោះទាក់ទងទៅនិងការផ្សព្វផ្សាយវិទ្យុបរទេសឯករាជ្យមួយ ចំនួន​នៅមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត និងនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតដែលខាងក្រសួងព័ត៌មាន ហាមមិនឲ្យធ្វើការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​តាមរយះរលកធាតុអាកាសវិទ្យុ FM នោះគួរតែខាង គ.ជ.ប​ ជាអ្នកជូនដំណឹងមក វិញ​ទើបជាការត្រឹមត្រូវ លោកថាការផ្សាយនេះទៀតសោតក៏មិនបានធ្វើឲ្យមានភាពមិនប្រក្រតី

នៅក្នុងការបោះឆ្នោតអ្វីនោះដែរ ហើយលោកថាកាលពីពេលមុនមកគឺគ្មានចំណាត់ការចំពោះ ការផ្សាយរបស់វិទ្យុឯករាជ្យនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតដូចជាអាណត្តិនេះទេ ។

លោក គល់ បញ្ញា បានបន្តរថាខាងខុមហ្រ្វែលរបស់លោកក៏មានក្រុមសម្រាប់ត្រួតពិនិត្យនូវការ ផ្សព្វផ្សាយនេះផងដែរ លោកថាខាងទូរទស្សន៏ ទទក នៅថ្ងៃបោះឆ្នោតគឺបានផ្សាយមានភាពលំ អៀងទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច លោកថាទូរទស្សន៏ ទទក ដែលនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ ក្រសួងព័ត៌មាន ដែលខ្លាចមានភាពលំអៀងនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតនោះបែជាខ្លួនធ្វើការផ្សព្វផ្សាយមាន ភាពលំអៀងទៅរកគណបក្សប្រជាជនដែលទាក់ទងទៅនិងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនអញ្ជើញទៅចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត នៅតាមមណ្ឌលផ្សេងៗ តែចំពោះគណបក្សផ្សេងគឺមិនត្រូវបាន ខាងស្ថានីយ៏ទូរទស្សន៏ ទទក ធ្វើការផ្សាយជូននោះទេ ។

ជាការពិតប្រព័ន្ធការផ្សព្វផ្សាយរបស់គណបក្សប្រជាជន គឺមានឥទ្ធិពលជាងគណបក្សដទៃដូចអ្វី ដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងអង្គការសង្គមស៊ីវីលបានលើកឡើង ព្រោះយើងបានឃើញផ្ទាល់ និងភ្នែក ស្តាប់លឺនិងត្រចៀកស្រាប់ហើយជារៀងរាល់ថ្ងៃនេះ មានទាំងតារាកំប្លែង តារាចំរៀង តារាសម្តែង ពិធីករ ពិធីការិនី ទូរទស្សន៏ វិទ្យុ សារព័ត៌មាននានា ព្រមទាំងគេហទំព័រមួយចំនួន ក៏បានផ្សព្វផ្សាយលើកជើងគណបក្សប្រជាជនរបស់លោក ហ៊ុន សែន ផងដែរ ។

ជាមួយនិងការបោះឆ្នោតដែលគ្មានតម្លាភាព ឯករាជ្យ និងយុត្តិធម៌នេះ ប្រជាពលរដ្ឋលោកបាន សម្តែងការសោកស្តាយដែលប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង មានគណកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះ ឆ្នោតដូចសព្វថ្ងៃនេះដែលធ្វើអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីបំរើឲ្យផលប្រយោជន៏របស់គណបក្សប្រជា ជននោះ ហើយពួកគាត់ក៏បានសម្តែងការខឹងសម្បា ដែល គ.ជ.ប បានធ្វើឲ្យបាត់ឈ្មោះរបស់ពួក គាត់ និងមានឈ្មោះស្ទួនដ៏ច្រើនលើសលប់បែបនេះ និងបានបើកដៃឲ្យពួកអន្តោប្រវេសន៏យួន មានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនោះ ។ ដោយពួកគាត់បានធ្វើការស្នើរសុំអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ សហគមន៏អ៊ឺរ៉ុប និងប្រទេសម្ចាស់ជំនួនទាំងអស់ធ្វើការគាបសង្កត់មករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែល បានកលល្បិចពិសពុលបែបនេះមកលើគណបក្ស សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាឲ្យមានការដូរសមាសភាព គ.ជ.ប របៀបនេះចេញ ហើយធំបំផុតនោះគឺពួកគាត់បានស្នើសុំឲ្យមានការបោះឆ្នោតជាថ្មីផង ដែរ ដោយឲ្យមានការចូលរួមពីសំណាក់មន្រ្តីអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងសហគមន៏អ៊ឺរូបផងដែរ ដើម្បីធានាថាការបោះឆ្នោតគឺប្រព្រឹត្តិទៅដោយលូន ដោយស្មើភាព សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ។

ភាពមិនប្រក្រតីតាមការអង្កេត និងពិនិត្យតាមដានបានរកឃើញថាមានដូចជា៖

- មានការបិទខិតប័ណ្ណឃោសនាបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សប្រជាជន នៅជិតការិយាល័យបោះ ឆ្នោត ។ ដែលនេះគឺផ្ទុយទៅនិងបទបញ្ជារបស់ គ.ជ.ប ។

- មានមន្រ្តីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់គណបក្សប្រជាជន ចុះតាមដាននិងអង្កេតនៅក្នុងបរិវេនហាម ឃាត់របស់ការិយាល័យបោះឆ្នោត ។   

- ប្រធានភូមិ-មេឃុំ-ចៅសង្កាត់ និងមន្រ្តីរបស់គណបក្សប្រជាជន បានជួលរថយន្តជាមធ្យោបាយ សម្រាប់ដឹកជញ្ជូនប្រជាពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោត ។

- មន្រ្តីការិយាល័យបោះឆ្នោត អនុញ្ញាត្តិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានតែប័ណ្ណព័ត៌ ដែលគេដឹងថា ជា សមាសភាពរបស់គណបក្សប្រជាជន មានសិទ្ធិបោះឆ្នោតបាន ។

- អ្នកមានប័ណ្ណបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណថ្មីដែលមិនមានបិទរូបថត ដែលជាសមាសភាពរបស់គណ បក្សប្រជាជន ត្រូវបានមន្រ្តីការិយាល័យបោះឆ្នោតអនុញ្ញាត្តិឲ្យបោះឆ្នោត ។

- ប្រជាពលរដ្ឋរកការិយាល័យបោះឆ្នោតមិនឃើញ ដោយត្រូវបានគេដូរពីកន្លែង១ទៅកន្លែង ១ ទៀត ដោយមិនបានជូនព័ត៌មានជាមុន ។

- ការខុសឈ្មោះ ថ្ងៃខែ ឆ្នាំកំណើត ។

- មន្រ្តីការិយាល័យឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតបាន២នាក់ក្នុងសៀវភៅគ្រួសារតែមួយ ដែលជា សមាជិករបស់គណបក្សប្រជាជន ដែលទង្វើនេះគឺខុសទៅនិងច្បាប់បោះឆ្នោត ។

- ការមានឈ្មោះស្ទួននៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ។

- ការបន្តរចេញលិខិតបញ្ជាក់ទំរង់១០១៨ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់គណបក្សប្រជាជន ។

- ការរារាំងដល់អ្នកសង្កេតការណ៏ និងអ្នកសារព័ត៌មាន ត្រូវបានគេហាមឃាត់មិនឲ្យចូលទៅក្នុង បរិវេននៃការរិយាល័យបោះឆ្នោត ។

- មួយទៀតគឺផលវិបាកដែលមន្ត្រីរៀចបំការបោះឆ្នោតពុំមានបទពិសោធន៏ការងារជាដើម ។

ទាំងអស់ដែលបានរៀបរាប់មកខាងលើនេះគឺជាភាពមិនប្រក្រតីនៅក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៣ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២កន្លងទៅថ្មីៗនេះ ៕