លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងលោកសម រង្ស៊ី
ការជួបជជែកគ្នារវាងតំណាងបក្សប្រឆាំងជាមួយតំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏កម្រមួយនៅក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា។ បើទោះបីជាកិច្ចពិភាក្សានោះពុំបានផ្តល់ផ្លែផ្កាណាមួយទាក់ទងនឹងកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតក៏ដោយ ក៏នេះជាសញ្ញាល្អមួយនៅក្នុងការកសាងវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ វប្បធម៌នេះនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយខណៈដែលវប្បធម៌ពឹងពាក់បរទេសឲ្យជួយអន្តរាគមន៍នៅតែជាទម្លាប់ពេញនិយមសម្រាប់ដំណោះស្រាយនយោបាយនៅកម្ពុជា។
នៅកម្ពុជា ពេលដែលអ្នកនយោបាយបដិបក្ខមានជម្លោះដណ្តើមអំណាចគ្នា ភាគីដែលចាញ់ប្រៀបតែងតែស្វះស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីបរទេសដើម្បីឲ្យជួយ។ ទម្លាប់ដែលមានតាំងពីយូរលង់មកហើយនេះ នៅតែបន្តមានអត្ថិភាពនៅឡើយ។ ដោយគ្រាន់តែក្រឡេកមើលចាប់ពីដើមទសវត្សរ៍ ៧០ មកដល់បច្ចុប្បន្ន គេអាចយល់បានអំពីអត្ថិភាពនៃវប្បធម៌ពឹងពាក់បរទេសនៅកម្ពុជា។
ដោយសារមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយខ្នង ក្រុមសាធារណរដ្ឋរបស់សេនាប្រមុខលន់ នល់ បានឈានដល់រដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ចេញពីអំណាចកាលពីថ្ងៃទី១៨មីនា ឆ្នាំ ១៩៧០ ។ ស្ថានភាពប្រទេសជាតិបានចុះដុនដាបជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់ពួកខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាចកាលពីថ្ងៃទី១៧មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្រោមចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិក៏បានទៅពឹងពាក់វៀតណាមដើម្បីឲ្យជួយរំដោះប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋចេញពីការកាប់សម្លាប់ផ្តាច់ផ្តឹលជីវិតរបស់ពួកខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី៧មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ។
ក្រោយមក ក្រុមចលនាតស៊ូជាយដែនដែលមានគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចជាចន្ទល់ក៏បាននាំគ្នាទៅពឹងពាក់សហគមន៍អន្តរជាតិជាថ្មីទៀតឲ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហាកម្ពុជា។ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះទៀតសោត ដំណោះស្រាយនយោបាយធំៗជាច្រើនក៏ត្រូវបានរកឃើញបន្ទាប់ពីមានការលូកដៃជួយអន្តរាគមន៍ពីបរទេសដែរ។ បច្ចុប្បន្ន នៅពេលមានជម្លោះនយោបាយតានតឹង គណបក្សប្រឆាំងក៏នៅតែបន្តពឹងពាក់បរទេសឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដដែលជំនួសឲ្យការជជែករកដំណោះស្រាយដោយខ្លួនឯង។
ទម្លាប់នៃការពឹងពាក់បរទេសបានរាលដាលពីអ្នកនយោបាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋដែលមានបញ្ហាដីធ្លីធ្ងន់ធ្ងរមិនអាចដោះស្រាយបានដូចជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់ និងបូរីកីឡាជាដើម តែងតែស្វែងរកជំនួយពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬពីស្ថានទូតបរទេសនានានៅភ្នំពេញឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគេ។
តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?
សម្រាប់ក្រុមអ្នកវិភាគ និងតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា ឥទ្ធិពលនៃនយោបាយគំនុំសងសឹក យកឈ្នះចាញ់ដោយស្លាប់រស់ នៅតែដឹតដាមយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងផ្នត់គំនិតអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅឡើយ។ ពោលគឺអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅតែដើរលើមាគ៌ា«អ្នកឈ្នះជាវីរៈជន រីឯអ្នកចាញ់ជាជនក្បត់ជាតិ» ដោយមិនទាន់កែប្រែនៅឡើយ។ នៅក្នុងបរិបទនេះ អ្នកកាន់ អំណាចនឹងមិនងាយឲ្យរបេះអំណាចចេញពីដៃបានឡើយ ពីព្រោះថា នៅពេលអស់អំណាច ពួកគេនឹងត្រូវអ្នកបន្តវេនចាត់ទុកជា«ជនក្បត់ជាតិ»។
រីឯអ្នកប្រឆាំងវិញ គឺត្រូវរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយទោះជាពេលខ្លះមធ្យោបាយនោះអាក្រក់ក៏ដោយឲ្យតែបានឈ្នះ។ នេះជារនាំងដែលខណ្ឌចែកអ្នកនយោបាយបដិបក្ខមិនអាចឲ្យនិយាយស្តាប់គ្នាបាន។ នៅពេលដែលភាគីជម្លោះមិនអាចនិយាយស្តាប់គ្នាបាន ពិតណាស់ថា ការស្វែងរក អន្តរាគមន៍ពីភាគីទី៣គឺជារឿងមិនអាចចៀសវាងបាន។
ដូច្នេះ ដំណោះស្រាយដើម្បីបំបាត់វប្បធម៌ពឹងពាក់លើអន្តរាគមន៍របស់បរទេស គ្មានអ្វីក្រៅពីការកសាងវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យឲ្យបានរឹងមាំក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយខ្មែរនោះឡើយ។ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ ការធ្វើនយោបាយដោយតម្កល់ប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនជាធំ ហើយនិងការលាងជម្រះគំនុំសងសឹក គឺជាជម្រើសមិនអាចខ្វះបាន។ នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿន អ្នកដឹកនាំបើទោះបីជាចាញ់ឆ្នោត ក៏នៅតែរស់ក្នុងកតិត្តិយសដដែល ពីព្រោះទី១៖ ពួកគេមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះប្រទេសជាតិ និងប្រជាជន និង ទី២៖ អ្នកបន្តវេនគិតតែពីរិះរកវិធីយ៉ាងណាដឹកនាំប្រទេសឲ្យបានល្អប្រសើរជាងមុន ជាជាងការគិតគូរតែពីគំនុំសងសឹក។
ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយខ្មែរអាចធ្វើបានដូច្នេះ វប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យនឹងរឹងមាំ ហើយរាល់បញ្ហាធំតូចទាំងឡាយអាចនឹងដោះស្រាយបាននៅក្នុងរង្វង់គ្រួសារខ្មែរ ដោយមិនចាំបាច់រត់ទៅពឹងពាក់បរទេសឲ្យជួយទៀតឡើយ៕
ដោយសារមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយខ្នង ក្រុមសាធារណរដ្ឋរបស់សេនាប្រមុខលន់ នល់ បានឈានដល់រដ្ឋប្រហារទម្លាក់សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ចេញពីអំណាចកាលពីថ្ងៃទី១៨មីនា ឆ្នាំ ១៩៧០ ។ ស្ថានភាពប្រទេសជាតិបានចុះដុនដាបជាបន្តបន្ទាប់រហូតដល់ពួកខ្មែរក្រហមបានឡើងកាន់អំណាចកាលពីថ្ងៃទី១៧មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្រោមចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិក៏បានទៅពឹងពាក់វៀតណាមដើម្បីឲ្យជួយរំដោះប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋចេញពីការកាប់សម្លាប់ផ្តាច់ផ្តឹលជីវិតរបស់ពួកខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី៧មករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ។
ក្រោយមក ក្រុមចលនាតស៊ូជាយដែនដែលមានគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចជាចន្ទល់ក៏បាននាំគ្នាទៅពឹងពាក់សហគមន៍អន្តរជាតិជាថ្មីទៀតឲ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហាកម្ពុជា។ ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះទៀតសោត ដំណោះស្រាយនយោបាយធំៗជាច្រើនក៏ត្រូវបានរកឃើញបន្ទាប់ពីមានការលូកដៃជួយអន្តរាគមន៍ពីបរទេសដែរ។ បច្ចុប្បន្ន នៅពេលមានជម្លោះនយោបាយតានតឹង គណបក្សប្រឆាំងក៏នៅតែបន្តពឹងពាក់បរទេសឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដដែលជំនួសឲ្យការជជែករកដំណោះស្រាយដោយខ្លួនឯង។
ទម្លាប់នៃការពឹងពាក់បរទេសបានរាលដាលពីអ្នកនយោបាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋដែលមានបញ្ហាដីធ្លីធ្ងន់ធ្ងរមិនអាចដោះស្រាយបានដូចជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងកក់ និងបូរីកីឡាជាដើម តែងតែស្វែងរកជំនួយពីអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬពីស្ថានទូតបរទេសនានានៅភ្នំពេញឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគេ។
តើហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?
សម្រាប់ក្រុមអ្នកវិភាគ និងតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា ឥទ្ធិពលនៃនយោបាយគំនុំសងសឹក យកឈ្នះចាញ់ដោយស្លាប់រស់ នៅតែដឹតដាមយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងផ្នត់គំនិតអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅឡើយ។ ពោលគឺអ្នកនយោបាយខ្មែរនៅតែដើរលើមាគ៌ា«អ្នកឈ្នះជាវីរៈជន រីឯអ្នកចាញ់ជាជនក្បត់ជាតិ» ដោយមិនទាន់កែប្រែនៅឡើយ។ នៅក្នុងបរិបទនេះ អ្នកកាន់ អំណាចនឹងមិនងាយឲ្យរបេះអំណាចចេញពីដៃបានឡើយ ពីព្រោះថា នៅពេលអស់អំណាច ពួកគេនឹងត្រូវអ្នកបន្តវេនចាត់ទុកជា«ជនក្បត់ជាតិ»។
រីឯអ្នកប្រឆាំងវិញ គឺត្រូវរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយទោះជាពេលខ្លះមធ្យោបាយនោះអាក្រក់ក៏ដោយឲ្យតែបានឈ្នះ។ នេះជារនាំងដែលខណ្ឌចែកអ្នកនយោបាយបដិបក្ខមិនអាចឲ្យនិយាយស្តាប់គ្នាបាន។ នៅពេលដែលភាគីជម្លោះមិនអាចនិយាយស្តាប់គ្នាបាន ពិតណាស់ថា ការស្វែងរក អន្តរាគមន៍ពីភាគីទី៣គឺជារឿងមិនអាចចៀសវាងបាន។
ដូច្នេះ ដំណោះស្រាយដើម្បីបំបាត់វប្បធម៌ពឹងពាក់លើអន្តរាគមន៍របស់បរទេស គ្មានអ្វីក្រៅពីការកសាងវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យឲ្យបានរឹងមាំក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយខ្មែរនោះឡើយ។ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ ការធ្វើនយោបាយដោយតម្កល់ប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ និងប្រជាជនជាធំ ហើយនិងការលាងជម្រះគំនុំសងសឹក គឺជាជម្រើសមិនអាចខ្វះបាន។ នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿន អ្នកដឹកនាំបើទោះបីជាចាញ់ឆ្នោត ក៏នៅតែរស់ក្នុងកតិត្តិយសដដែល ពីព្រោះទី១៖ ពួកគេមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះប្រទេសជាតិ និងប្រជាជន និង ទី២៖ អ្នកបន្តវេនគិតតែពីរិះរកវិធីយ៉ាងណាដឹកនាំប្រទេសឲ្យបានល្អប្រសើរជាងមុន ជាជាងការគិតគូរតែពីគំនុំសងសឹក។
ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយខ្មែរអាចធ្វើបានដូច្នេះ វប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យនឹងរឹងមាំ ហើយរាល់បញ្ហាធំតូចទាំងឡាយអាចនឹងដោះស្រាយបាននៅក្នុងរង្វង់គ្រួសារខ្មែរ ដោយមិនចាំបាច់រត់ទៅពឹងពាក់បរទេសឲ្យជួយទៀតឡើយ៕
No comments:
Post a Comment
yes