សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងទំហំគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលគាំទ្រ ពីក្រោយដោយកម្លាំងប្រដាប់អាវុធកំពុងធ្វើឲ្យហិនហោចព្រៃឈើ ប្រណីតនៅតំបន់ព្រៃអភិរក្សកណ្តាលប្រជុំភ្នំក្រវាញ(CCPF) ខណៈក្រុមអ្នកអភិរក្សដែលទទួលបន្ទុកការពារតំបន់នោះ និងដៃគូរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនបានបដិសេធថា សកម្មភាពទាំងនោះពុំមានកើតឡើងឡើយ។
ក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ អ្នកកាសែតភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បានមើលឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវរថយន្តដឹកជញ្ជូនធុនធំយ៉ាងតិច ៩ គ្រឿង រថយន្តមួយបាំងកន្លះ ៧ គ្រឿង និងរថយន្ត 4WD មួយគ្រឿងដឹកពេញដោយឈើគ្រញូងបើកចេញពីស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុងក្នុងតំបន់ CCPF នៅលើផ្លូវតែមួយ។ រថយន្តធំៗជាច្រើនគ្រឿងទៀតក៏អាចត្រូវគេឃើញផងដែរនៅលើផ្លូវ មួយខ្សែទៀត ដែលស្ថិតនៅក្បែរនោះ។
រថយន្តខ្នាតធំជាច្រើនគ្រឿងដែលអ្នកកាសែតភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ពីររូបអាចចូលពិនិត្យមើលឃើញច្បាស់នឹងភ្នែក សុទ្ធតែមានដឹកឈើប្រណីតខុសច្បាប់ជាច្រើនម៉ែត្រគូប។
អ្នកភូមិ អ្នករកស៊ីកាប់ឈើ និងអ្នកអភិរក្ស បានបញ្ជាក់ថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអនុរក្សព្រៃឈើ បម្រើការឲ្យអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល អភិរក្សអន្តរជាតិ ពុំបានធ្វើអ្វីឡើយ ដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពលួចកាប់ឈើដ៏សម្បើម នៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារនេះ។
អ្នកទាំងនោះ រកបានចំណូលយ៉ាងច្រើន ពីសកម្មភាពទាំងនោះថែមទៀត។
លោក ធុយ ប៉ែត អាយុ ៥០ ឆ្នាំ ជាអតីតយោធិន មកពីកងពលលេខ ៥ បច្ចុប្បន្ន កំពុងរស់នៅក្នុងភូមិឫស្សីជ្រំ ស្រុកថ្មបាំង បានប៉ាន់ស្មានថា ក្នុងរយៈពេលមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើធ្ងន់ធ្ងរបំផុត យ៉ាងហោចណាស់ រថយន្តធុនធំពី ៨០ ទៅ ៩០ គ្រឿង បានដឹកឈើប្រណីត ចេញពីតំបន់ព្រៃការពារនោះ ជារៀងរាល់យប់ ដោយមិនគិតពីរថយន្តប្រភេទផ្សេងទៀត។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ខ្ញុំគិតថា ពុំមាននរណាអាចបញ្ឈប់សកម្មភាពនេះបានឡើយរហូតដល់វាអស់។ នៅពេលវាអស់ ពួកគេនឹងទៅកាប់នៅតំបន់មួយទៀត»។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀតដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌអនាមិក បានថ្លែងថា មនុស្សប្រមាណ ២ ពាន់នាក់ បច្ចុប្បន្ន កំពុងកាប់ព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះ។ លោកបន្តថា៖ «អ្នកភូមិ ធ្លាប់តែធ្វើជាកសិករ តែឥឡូវនេះ ពួកគេបានក្លាយជាកម្មករស៊ីឈ្នួលកាប់ឈើហើយ ដោយសារតែអំណាចទឹកប្រាក់»។
លោក ជុត វុទ្ធី នាយកអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិ បានប៉ាន់ស្មានថា ឈើប្រណីតតម្លៃស្មើនឹង ២៥ ពាន់ដុល្លារ កំពុងត្រូវដឹកចេញពីស្រុកថ្មបាំងក្នុងមួយឡានៗ។ លោកបានបន្តថា៖«តំបន់នេះ ជាតំបន់ចុងក្រោយ នៅប្រទេសកម្ពុជា [ដែលមានសេសសល់ឈើប្រណីត]។ ពួកគេបំផ្លាញឈើ នៅខេត្តរតនគិរី ឧទ្យានជាតិបូកគោ ខេត្តពោធិ៍សាត់ ក្រោយមក ពួកគេ ទៅ[ឃុំ]អូរសោម។ បន្ទាប់មកទៀត ពួកគេទៅថ្មបាំង នេះជាកន្លែងចុងក្រោយ»។ លោកបន្តថា តាមបទពិសោធនាពេលកន្លងមកក្នុងរយៈពេល ៤ ទៅ ៥ ខែទៀត ឈើប្រណីតទាំងនេះ នឹងហិនហោចអស់ពីស្រុកថ្មបាំង ហើយនាពេលនោះ ពួកអ្នកកាប់ឈើនឹងងាកទៅកាប់ឈើគ្រញូងតម្លៃទាបជាងមុនបន្តទៀត។
តំបន់ព្រៃការពារ CCPF ដែលមានទំហំ ៤០២ ពាន់ហិកតា គឺជាតំបន់អភិរក្សធំបំផុតមួយនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលលាតសន្ធឹងក្នុងស្រុកចំនួន ៦ ក្នុងខេត្តកោះកុង ពោធិ៍សាត់ និងកំពង់ស្ពឺ។
វាត្រូវគេចាត់ទុកថា ជាតំបន់អភិរក្សសម្បូរបែបមួយ នៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន បើនិយាយអំពីជីវចម្រុះ ដោយមានរុក្ខជាតិកម្ររបស់កម្ពុជាជាច្រើន ដែលផ្តល់ជម្រក ដល់ការរស់នៅរបស់សត្វប្រភេទល្មូន ដំរី ក្រពើភ្នំ និងប្រភេទសត្វជិតផុតពូជដទៃទៀត។
អ្នកស្រាវជ្រាវម្នាក់ ក្នុងស្រុកថ្មបាំង ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ និយាយថា ស្រុកថ្មបាំង គ្រាន់តែជាតំបន់មួយ ក្នុងចំណោម ៤ ក្នុង CCPF ជាទីដែលឈើប្រណីតតម្លៃរាប់សិបលានដុល្លារ ត្រូវបានកាប់ផ្តួល ដោយក្រុមហ៊ុនជាច្រើន ដែលកាប់ឈើគ្មានការអនុញ្ញាត ក្រោមហេតុផលកាប់ធ្វើអាងទឹកសម្រាប់ទំនប់វារីអគ្គិសនី។ អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនោះ បានថ្លែងថា៖ «វាដូចជាកំណប់មាសអ៊ីចឹង។ តម្លៃឈើប្រណីតខ្ពស់ខ្លាំងណាស់»។ លោកបន្តថា៖ «វាសុទ្ធតែមានការរៀបចំ តម្លៃប៉ុន្មាន ដែលអ្នកកាប់ឈើ និងឈ្មួញត្រូវបង់ឲ្យ និងបង់ឲ្យទៅនរណា។ ពួកគេដឹងថា ប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យណាដែលពួកគេត្រូវឆ្លងកាត់។ វាមើលទៅ ឈានដល់ដំណាក់កាលដែលយុវជនភាគច្រើននៅឃុំតាតៃ ត្រូវបានអូសទាញចូលក្នុងសកម្មភាពកាប់ឈើប្រណីតទាំងនេះ»។
ខណៈកំពុងតាមដានការធ្វើសកម្មភាពទាំងនេះ អ្នកកាសែតភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ត្រូវបានរារាំងចំនួន ២ លើក ពីសំណាក់មន្ត្រីកងរាជអាវុធហត្ថឬកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលអះអាងថា គ្រាន់តែជាសន្តិសុខ បម្រើឲ្យក្រុមហ៊ុន ដែលពួកគេ បានបដិសេធមិនប្រាប់ឈ្មោះ។
ទាំង ២ លើកនោះ អ្នកកាសែតរងការគំរាមចាប់ខ្លួន និងត្រូវបានបញ្ជាឲ្យលុបរូបថតដែលថតសកម្មភាពរថយន្តដឹកឈើប្រណីត ពីសំណាក់ទាហាន ដែលមិនព្រមប្រាប់ពីមូលហេតុ។
ក្រុមប្រដាប់អាវុធបានធ្វើដំណើរ កាត់ភូមិឫស្សីជ្រំ ក្នុងស្រុកថ្មបាំង ដូចក្បួនដង្ហែ ឥតឈប់ឈរ ចេញចូលតាមរថយន្ត 4WD។
ប្រមាណ ២ គីឡូម៉ែត្រ ពីភូមិឫស្សីជ្រំ នៅផ្នែកម្ខាងទៀត នៃផ្លូវ សហគមន៍អ្នករកស៊ីកាប់ឈើចំណាកស្រុក មកពីខេត្តនានាដូចជាខេត្តពោធិ៍សាត់ និងកំពង់ស្ពឺជាដើម កំពុងតែសម្រាក។
នៅជើងភ្នំតូចមួយ ដែលពួកគេដើរត្រាច់ចរ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ស្វែងរកឈើប្រណីត មានគ្រួសារប្រមាណ ៦០ កំពុងស្នាក់នៅជុំវិញផ្ទះរយីករយាក ម៉ូតូកញ្ចាស់ និងដុំឈើប្រណីតមួយចំនួនដែលពួកគេមានសំណាងរកបាន។
កាលពី ៣ ខែមុន លោក ឆាយ សេងហេង និយាយថា លោកបានចាកចេញពីក្រុមគ្រួសារក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺមកតំបន់ភ្នំ ក្រវាញនេះ ក្នុងបំណងស្វែងករកប្រភពចំណូលឲ្យបានខ្ពស់ ជាងចំណូលត្រឹមតែពីរម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលលោករកបាន ពីការសាងសង់ផ្ទះរបស់លោក។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ លោកបានត្រាច់ចរចូលក្នុងតំបន់ភ្នំជុំវិញនោះ ស្វែងរកឈើប្រណីត ដែលសេសសល់ ពីការកាប់មុនៗ។ លោកថ្លែងថា៖«វាលំបាក នៅពេលខ្ញុំនៅឆ្ងាយពីប្រពន្ធខ្ញុំ តែខ្ញុំត្រូវការចិញ្ចឹមជីវិត ខ្ញុំត្រូវការរស់»។ លោកបានប៉ាន់ស្មានថា គ្រាន់តែក្នុងរយៈពេល ៣ ថ្ងៃមុន ឈើប្រណីតប្រមាណ ៣ តោន ត្រូវបានដឹកចេញពីតំបន់ថ្មបាំង។ ពុំមាននរណាប្រាប់លោកថា វាខុសច្បាប់ឡើយ ក្នុងការដឹកឈើប្រណីត ចេញពីតំបន់ CCPF នោះ។
ធ្វើដំណើរមិនដល់ ១០ នាទីផង ពីផ្លូវនោះ ឈើប្រណីតអារជាបន្ទះៗជាច្រើនគំនរ ត្រូវបានដាក់ផ្តេក លាក់នៅក្បែរកន្លែងថ្លឹងមួយកន្លែងឈរការពារដោយបុរសម្នាក់ក្នុង សម្លៀកបំពាក់ជាកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងនៅក្បែរនោះ មានឧបករណ៍របស់ កងទ័ពជាច្រើន ដែលរួមមានតង់ និងសាក់កាដូជាដើម។
ឈរនៅក្បែរជញ្ជីងមួយគ្រឿង អ្នកទិញ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ និយាយថា លោកទិញឈើប្រណីត ក្នុងតម្លៃ ១៥០០ រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។ លោកពុំបានឲ្យដឹងថា នរណា ឬតម្លៃប៉ុន្មាន ដែលគាត់លក់ឈើប្រណីតនោះ ឬបន្ទះឈើប្រណីតទាំងនោះ មកពីទីណាឡើយ។ លោកគ្រាន់តែនិយាយថា៖«ខ្ញុំគ្រាន់តែជាកម្មករគេប៉ុណ្ណោះ»។
ក្រុមហ៊ុនអាថ៌កំបាំង
អ្នកភូមិ មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ឈ្មួញ និងអាជ្ញាធរឃុំ ក្នុងស្រុកថ្មបាំង សុទ្ធតែបាននិយាយថា ឈើប្រណីតក្នុងតំបន់នេះ ត្រូវបានទិញ ដោយក្រុមហ៊ុនមួយ ដែលពុំមាននរណាម្នាក់ អាចប្រាប់ឈ្មោះបានឡើយ។
លោក ជុត វុទ្ធី បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុននោះគឺ Timber Green ដែលលោកបានអះអាងថា បានជួលអ្នកភូមិ និងកម្មករដែលពួកគេជួល ក្នុងគម្រោងផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីកាប់ឈើប្រណីតផ្ទាល់ ចេញពីតំបន់ CCPF។
លោកបន្តថា៖«ពួកគេតែងតែនិយាយថា ពួកគេកាប់ព្រៃឈើ ដើម្បីធ្វើទំនប់វារីអគ្គិសនី តែមិនពិតទេ»។ លោកបន្ថែមថា៖«លោកអាចឃើញហើយ វាមានទំហំធំខ្លាំងណាស់។ ខ្ញុំគិតថា [អ្វីដែលបានកំពុងកើតឡើង]នៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ ខ្ញុំមិនដែលឃើញវាធំបែបនេះទេ»។
ប្រភពជាច្រើន បានកំណត់ក្រុមហ៊ុន Timber Green ថាជាក្រុមហ៊ុនកាប់ឈើទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណ ឲ្យកាប់រានតំបន់អាងស្តុកទឹក ដែលនឹងត្រូវបង្កើតឡើង នៅពេលបញ្ចប់ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងតាតៃ តាមដងទន្លេឈ្មោះដូចគ្នា នៅចម្ងាយប្រមាណ ៣០ គីឡូម៉ែត្រ ពីភូមិអូរឫស្សីជ្រំ។ ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីស្ទឹងតាតៃ កម្លាំង ២៤៦ មេហ្គាវ៉ាត់ ដោយក្រុមហ៊ុនចិនឈ្មោះ China National Heavy Machinery បានចាប់ផ្តើម កាលពីខែមករាឆ្នាំនេះ។
នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ Conservation International (CI) លោក សេង ប៊ុនរ៉ា បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុន Timber Green បានជួលអ្នកភូមិ ឲ្យកាប់ព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់ទំនប់នោះ តែបានបដិសេធថា ពួកគេបានពង្រីកការកាប់ឈើ ចូលទៅក្នុងតំបន់ព្រៃ ដែលក្រុមអភិរក្សរបស់លោកកំពុងទទួលបន្ទុកការពារ។ លោកលើកឡើងថា៖ «ក្រុមហ៊ុននេះ បានចាប់ផ្តើមប្រកាស និងអំពាវនាវឲ្យកម្មករចេញទៅកាប់រានតំបន់អាង ហើយនៅស្រុកថ្មបាំង [ពួកគេ]គ្រាន់តែកាប់លើតំបន់អាងប៉ុណ្ណោះ»។ លោកបន្ថែមថា កម្មករមួយចំនួនតូច បានចេញទៅកាប់រានព្រៃឈើដោយខុសច្បាប់ នៅក្នុងតំបន់ CCPF ដោយខ្លួនពួកគេ។
នៅម៉ោងប្រមាណ ១១ និង ២៥ នាទីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ៥ នាក់ ដោយ ២ នាក់ មានកាន់កាំភ្លើងវែងផង បានចុះពីលើរថយន្តប្រភេទតូយ៉ូតាកាមរីមួយគ្រឿង ដែលពុំមានស្លាកលេខ ហើយបានឡោមព័ទ្ធអ្នកកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ២ រូប ដែលគ្រាន់តែថតយករូបភាពរថយន្តភីកអាប់ដែលដឹកពេញទៅដោយឈើ ប្រណីតនៅក្នុងតំបន់ CCPF។
ក្រោយពីបានទាមទារឲ្យអ្នកថតរូប លុបចោលរូបភាព ចេញពីម៉ាស៊ីនថត កម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងនោះ បានវិលត្រឡប់ទៅវិញ និងបានឲ្យទូរស័ព្ទដៃ ទៅលោក ជុត វុទ្ធី ដែលបានដើរចូលមក ជាមួយបុរសម្នាក់ដែលលោកបានអះអាងថា ជាប្រធានសន្តិសុខក្រុមហ៊ុន TimberGreen។
នៅពេលអ្នកកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទូរស័ព្ទទៅកាន់បុរសនោះ និងសួរថា លោកជាប្រធានសន្តិសុខក្រុមហ៊ុន Timber Green មែនឬមិនមែន? បុរសនោះបានឆ្លើយថា៖«ចុះយ៉ាងម៉េច?» និងបានដាក់ទូរស័ព្ទចុះ នៅពេលត្រូវបានសួរបន្តទៀត។ ក្រុមហ៊ុននេះ ពុំត្រូវបានចុះបញ្ជីការជាសាធារណៈឡើយ ហើយក៏មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានដែរ។
ការអនុវត្តច្បាប់ ឬជាការអនុញ្ញាតយល់ព្រម?
ក្នុងកន្លែងកាប់រានរួចតូចមួយ នៅខាងក្រៅភូមិឫស្សីជ្រំ កម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ៥ រូប បានអង្គុយជុំវិញគល់ឈើតម្រៀបសម្រាប់ចម្អិនម្ហូប រង់ចាំនៅក្នុងព្រៃ។
មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ លោក ស៊ូ សុផល និយាយថា ពួកគេនៅទីនោះ ដើម្បីរង់ចាំចាប់អ្នកកាប់ឈើ ប៉ុន្តែពុំមែនរថយន្តដែលដឹកឈើរាប់តោននោះទេ គឺពួកគេតាមចាប់បុគ្គលដែលដឹកឈើតាមម៉ូតូ។ លោកថ្លែងថា៖«[ឡាន]ភាគច្រើនដឹកឈើចេញក្នុងពេលយប់ ហើយពួកគេមានច្បាប់»។
នៅពេលត្រូវបានសួរថា ក្រុមហ៊ុនណា ដែលមានច្បាប់កាប់ឈើក្នុងតំបន់នោះ លោក ស៊ូ សុផល បានឆ្លើយថា៖«ខ្ញុំមិនដឹងទេ ពីព្រោះខ្ញុំធ្វើការក្រោមគេទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែជាមនុស្សតូចតាចម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ»។ ក្រុមល្បាតគឺជាផ្នែកមួយ របស់កម្មវិធីការពារ សម្របសម្រួលដោយ CI រួមបញ្ចូលទាំងរដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងមន្ត្រីអាវុធហត្ថដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងដែន CCPF ក្នុងឆ្នាំ ២០០០ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអនុក្រឹត្យឆ្នាំ ២០០២។
អ្នកស្រាវជ្រាវអនាមិកម្នាក់ បានលើកឡើងថា មន្ត្រីធ្វើការក្រោម CI ដែលឈរជើងនៅប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវជាតិលេខ ៤៨ ជាផ្លូវចេញតែមួយគត់ ពីតំបន់ថ្មបាំង អនុញ្ញាតឲ្យរថយន្តដឹកឈើប្រណីត ចរាចរណ៍គ្មានការហាមឃាត់ ជាថ្នូរនឹងការបង់ប្រាក់។
អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនោះ ថ្លែងថា៖«CI ប្រគល់ការគ្រប់គ្រងជាច្រើនដល់ FA ហើយពួកគេ មិនបានសួរនាំអ្វីឡើយ ដោយពួកគេគ្រាន់តែប្រគល់ការងារការពារព្រៃឈើរបស់ពួកគេ ដល់អ្នកផ្សេង»។
កាលពី ២ សប្តាហ៍មុន នៅពេលភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍សម្ភាសលោក សេន ប៊ុនរ៉ា នាយកប្រចាំប្រទេស CI បានច្រានចោលថា ការកាប់ឈើក្នុងទំហំធំដោយមានការសម្របសម្រួលនោះ ពុំធ្លាប់កើតឡើងឡើយ នៅក្នុងតំបន់ CCPF។
លោកបានថ្លែងថា៖«ខ្ញុំគិតថា សម្រាប់ខ្ញុំ វាមិនពិតទេ លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាល អនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុននេះកាប់»។ លោកបន្តថា៖«ជាធម្មតា អង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិ ធ្វើការនៅជុំវិញពិភពលោក យើងតែងតែមានការប្រយ័ត្នប្រយែងពីអំពើពុករលួយ យើងក៏តាមដានដែរ ប្រសិនបើយើងសង្ស័យនរណាម្នាក់ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ»។
លោក សេង ប៊ុនរ៉ា មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានទេ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ហើយបុរសម្នាក់ ដែលលើកទូរស័ព្ទរបស់លោក David Emmett នាយកប្រចាំតំបន់របស់ CI បានដាក់ទូរស័ព្ទចុះ ពេលឮថា ជាអ្នកកាសែត មុនពេលបិទទូរស័ព្ទ។
អ្នកស្រាវជ្រាវអនាមិក បានថ្លែងថា CI ស្ថិតក្នុងទីតាំងពិបាក ធ្វើសកម្មភាព ប្រឆាំងនឹងបុគ្គលមានអំណាច ដែលមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និត ជាមួយរដ្ឋាភិបាល ដែលមិនអត់ឱនឲ្យអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលណា ដែលរិះគន់ជាសាធារណៈឡើយ។
លោកបន្តថា៖«បញ្ហាសំខាន់មួយនៅទីនេះ ដែលធ្វើឲ្យករណីនេះ លេចធ្លោជាងតំបន់ព្រៃដទៃទៀត នៅកម្ពុជាគឺថា អ្នកមានអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលអន្តរជាតិធំមួយដែលកំពុងទទួលបានមូលនិធិពីម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារព្រៃឈើតំបន់នេះ»។
លោក មាស ចន្ទ អាយុ ៤២ ឆ្នាំ ជាប្រធានភូមិព្រិច ក្បែរខាងនោះ បានបន្ទាបទំហំនៃសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់ ក្នុងតំបន់នេះ ប៉ុន្តែបានឯកភាពថា CI ពុំមានសកម្មភាពលើបញ្ហានេះឡើយ។ លោកបានថ្លែងថា៖«អង្គការនេះ ពុំបាននិយាយអ្វី ពីបញ្ហា នឹងក្រុមហ៊ុននេះឡើយ»។
ចំណែកដ៏តូចមួយ
ស្ទឹងតាតៃ ពុំមែនជាគម្រោងកាប់រានព្រៃឈើ សម្រាប់ធ្វើទំនប់តែមួយ នៅតំបន់ភ្នំក្រវាញ ជាទីដែល CI បានចោទទៅលើសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់ ក្នុងទ្រង់ទ្រាយមិនធំឡើយ។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៩ លោក អ៊ុក គឹមសាន្ត មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ធ្វើការឲ្យ CI ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក្រោយពីគាត់ ត្រូវបានប្រទះឃើញទម្លាក់ឈើប្រណីត តម្លៃរាប់សិបពាន់ដុល្លារ នៅព្រំដែនវៀតណាម ក្នុងខេត្តតាកែវ។
បទល្មើសឈើគ្រញូង ត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងកម្មវិធីអភិរក្សព្រៃ របស់ CI នៅក្បែរទំនប់ស្ទឹងអាតៃ ជាទីដែលក្រុមហ៊ុន MDS Import Export ទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណ ឲ្យកាប់ឈើពីតំបន់អាងស្តុកទឹក។
លោក Jeremy Ironside អ្នកពិគ្រោះយោបល់ របស់អង្គការ Flora and Fauna International ដែលធ្វើការនៅឃុំអូរសោម ខេត្តកោះកុង តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ បាននិយាយថា ក្រៅពីធ្វើការងាររបស់ពួកគេ MDS បានកាប់បំផ្លាញឈើប្រណីត ពីតំបន់ព្រៃអភិរក្សនៅក្បែរនោះ។ លោកថ្លែងថា៖«ពួកគេ ចូលមកដោយធ្វើជាកាប់រានព្រៃឈើធ្វើអាងទឹក ប៉ុន្តែតាមពិត គឺកាប់ផ្តួលឈើប្រណីតពីតំបន់ព្រៃនោះ។ ខ្ញុំពុំឃើញមានការកាប់រាន សម្រាប់អាងទឹកឡើយ»។
លោកបន្តថា៖ «ការពាក់ព័ន្ធយ៉ាងជ្រៅរបស់អង្គការអភិរក្ស ទៅនឹងការបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់នោះ គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងណាស់»។
អ្នកស្រាវជ្រាវអនាមិកម្នាក់ បាននិយាយថា ឈើប្រណីតកាប់ខុសច្បាប់ តម្លៃសរុបចន្លោះពី ៤ ទៅ ៨ ម៉ឺនដុល្លារ កំពុងត្រូវបានដឹកចេញ តាមផ្លូវចំនួន ៤ ចេញពី CCPF ពីឃុំអូរសោម ស្រុកថ្មបាំង រលាក់កងជើង ឃុំមុងគ្រីកាត់ តាមប៉ុស្តិ៍ ត្រួតពិនិត្យរបស់ CI ជារៀងរាល់ថ្ងៃ៕
ភ្នំពែញប៉ុស្តិ៏
No comments:
Post a Comment
yes