តាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់ អង្គការខុមហ្វ្រែលដែលឃ្លាំមើលការ បោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញថា គណបក្សប្រជាជន កម្ពុជា ដែលកំពុងគ្រប់គ្រងអំណាច បច្ចុប្បន្ន និងគណបក្សរាជានិយម ដែលកើតចេញពីការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និង គណបក្សជាតិនិយម ទំនងជាថយ អាសនៈសភាតំណាងរាស្ដ្ររបស់ ខ្លួននៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខ ។ ការវាយតម្លៃ បែបនេះត្រូវបានក្រុមអ្នកវិភាគ នយោបាយទទួលស្គាល់ថា គឺជា រឿងសមស្រប ព្រោះអំពើអាក្រក់ របស់ក្រុមមេដឹកនាំ និងមន្ដ្រីជាន់ ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាចត្រូវបាន ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដឹងឮទូទាំងប្រទេស រួចទៅហើយ ។ ដូច្នេះបើការបោះ ឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខ ប្រ ព្រឹត្ដទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្ដិធម៌ គឺគណបក្សប្រជាជនមិន ទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ ច្រើនតទៅទៀតទេ ព្រោះប្រជា ពលរដ្ឋចង់ឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ ដើម្បីឱ្យប្រទេសជាតិមានការរីក ចំរើនឆាប់រហ័ស ។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ចំនួន៥ទំព័រ របស់អង្គការខុមហ្វ្រែលផ្សព្វផ្សាយ កាលពីថ្ងៃទី០៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១២ស្ដីអំពីការវាយតម្លៃចំពោះ ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាង រាស្ដ្រឆ្នាំ២០១៣បានសរសេរថា សម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចនឹង ទទួលបានត្រឹម៨៦អាសនៈ មិន មែន៩០អាសនៈដូចការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០០៨នោះទេ ។ រីឯគណ បក្សរាជានិយមដែលកើតចេញពី ការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងគណបក្ស ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សជាតិ និយមអាចនឹងបាត់បង់អាសនៈរបស់ ខ្លួនទាំងស្រុងសម្រាប់អាណត្ដិទី៥ ខាងមុខ ។
ប៉ុន្ដែទោះជាយ៉ាងណា អង្គការខុមហ្រែលបានលើកឡើង ថា លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតខាង មុខអាចប្រែប្រួលខ្លះទៀតនៅពេល ដែលអ្នកមិនបានបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១២ និងអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ថ្មីប្រមាណ៣,៥លាននាក់ ចេញ ទៅបោះឆ្នោតដោយក្នុងនោះជាង ៥០ភាគរយបាក់ទឹកចិត្ដដោយសារ បញ្ហានយោបាយ ។
ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាខាងលើ នេះមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជា ជនបានច្រានចោលការព្យាករណ៍ របស់អង្គការខុមហ្វ្រែល ដែលមាន លោក គល់ បញ្ញា ជានាយកប្រ តិបត្ដិ ហើយអួតអាងថា គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជានៅតែកើនសំឡេង ថែមទៀតសម្រាប់ការបោះឆ្នោត ជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខ ។ ក៏ប៉ុន្ដែ ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យបានវាយតម្លៃ ថា បើមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធ បោះឆ្នោត និងផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាព គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការ បោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) តាមអនុ សាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្ដរជាតិ គឺគណ បក្សប្រជាជននឹងបាត់បង់អាសនៈ តំណាងរាស្ដ្រយ៉ាងច្រើនជាមិន ខាន ។ ដោយសារថា ការបោះ ឆ្នោតជាតិកាលពីឆ្នាំ២០០៨ គឺ គណបក្សប្រជាជនមិនមែនទទួល ជ័យជំនះដោយសុចរិតទេ ព្រោះ គ.ជ.ប បានប្រើឧបាយកល និង យុទ្ធសាស្ដ្រសព្វបែបយ៉ាងដើម្បី ជួយឱ្យគណបក្សប្រជាជនឈ្នះ ឆ្នោតបំពានលើឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋ ដែលជាអ្នកបោះឆ្នោត ។
តាមរបាយការណ៍របស់អង្គការ ខុមហ្វ្រែលផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ០៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ បាន បង្ហាញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកើតចេញពីការរួមបញ្ចូលគ្នា រវាងគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណ បក្សសិទ្ធិមនុស្សនឹងកើនអាសនៈ ប្រមាណ៣០ភាគរយ ឬ៣៦អា សនៈ បើទោះបីគណបក្សទាំងពីរ នេះទទួលបានត្រឹម២៩អាសនៈក្នុង ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ក៏ដោយ។ ការព្យាករណ៍របស់អង្គការខុម ហ្វ្រែលបែបនេះ គឺផ្អែកទៅលើ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើស រើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ថ្ងៃទី ០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២ ដែល គណបក្សប្រឆាំងទាំងពីររួមគ្នា មានសំឡេងគាំទ្រកើនឡើងរហូត ដល់១០ភាគរយ ។ ការរួមគ្នារវាង គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្សក្នុងការបង្កើតគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ បានធ្វើឱ្យគណបក្ស ប្រឆាំងថ្មីមួយនេះក្លាយទៅជាគូ ប្រជែងផ្ដាច់ព្រ័ត្រជាមួយគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជាសម្រាប់ការបោះ ឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០១៣ ។
លោក យឹម សុវណ្ណ ជាតំណាង រាស្ដ្រ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សមរង្ស៊ីបានបញ្ជាក់ថា គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិនឹងកើនសំឡេងលើស ការព្យាករណ៍របស់អង្គការខុម ហ្វ្រែលទៅទៀតប្រសិនបើប្រជា ពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោតទាំងអស់គ្នា ដោយគ្មានការរំខាន ។ លោក យឹម សុវណ្ណ បានបញ្ជាក់ថា “មិន មែនកើនត្រឹម៣០ភាគរយប៉ុណ្ណឹង ទេ គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹង ទទួលជ័យជំនះ ហើយនិយាយជា រួមឱ្យតែគណៈកម្មាធិការជាតិរៀប ចំការបោះឆ្នោតបំពេញតួនាទី និង ភារកិច្ចរបស់ខ្លួនប្រកបដោយភាព ឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត គឺគណ បក្សសង្គ្រោះជាតិទទួលបានជ័យ ជំនះ ។ ប្រសិនបើមានវត្ដមាន លោកប្រធាន សម រង្ស៊ី ចូលរួម ក្នុងការបោះឆ្នោត គឺសំឡេងគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចប្រហាក់ ប្រហែលទៅនឹងសំឡេងគាំទ្ររបស់ គណបក្សប្រជាជន ឬក៏អាចលើស សំឡេងគណបក្សប្រជាជនទៅ ទៀត ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋចង់ឱ្យ មានការផ្លាស់ប្ដូរ” ។
របាយការណ៍របស់អង្គការខុម ហ្វ្រែល ក៏បានកត់សម្គាល់ដែរថា សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៣ខាងមុខ មានតែគណបក្ស ធំ២ប៉ុណ្ណោះដែលជាគូប្រជែង លេចធ្លោ គឺគណបក្សប្រជាជន កម្ពុជារបស់នាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ របស់លោក សម រង្ស៊ី ។ ទោះជា យ៉ាងណាអង្គការខុមហ្វ្រែលនៅ តែសម្ដែងសេចក្ដីព្រួយបារម្ភចំពោះ បរិយាកាសនៃការប្រកួតប្រជែង ដែលពុំមានភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្ដិធម៌ ប្រកបដោយតម្លាភាព ពេញលេញ ។ អ្នកសង្កេតការណ៍ ឯករាជ្យមួយចំនួនក៏បានគាំទ្រចំពោះ ការវាយតម្លៃរបស់អង្គការខុម ហ្វ្រែលដែរ ដោយលើកឡើងថា បើពុំមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះ ឆ្នោត និងពុំមានការផ្លាស់ប្ដូរសមាស ភាព គ.ជ.ប ទេនោះ គឺការបោះ ឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខអាច មានបញ្ហាមិនប្រក្រតីកើតឡើង កាន់តែច្រើនថែមទៀត ។
ថ្មីៗនេះសហគមន៍អន្ដរជាតិបាន ជំរុញឱ្យមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធ បោះឆ្នោត និងផ្លាស់ប្ដូរសមាស ភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្ដិ ទី៥ថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ប្រព្រឹត្ដទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្ដិធម៌ស្របតាមឆន្ទៈប្រជា ពលរដ្ឋខ្មែរ ។ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ ជាច្រើនបានវាយតម្លៃថា បើលោក អ៊ឹម សួស្ដី នៅតែធ្វើជាប្រធាន គ.ជ.ប ហើយលោក ទេព នីថា នៅតែធ្វើជាអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប គឺការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខមិនអាចប្រព្រឹត្ដទៅដោយ ត្រឹមត្រូវ និងយុត្ដិធម៌ទេ ។ ដោយ ហេតុថា មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ទាំងពីរនាក់ នេះជាមនុស្សរបស់គណបក្សប្រ ជាជន ហើយមន្ដ្រីគណៈកម្មការ រៀបចំការបោះឆ្នោតរាជធានី-ខេត្ដ ក៏ដូចជាមន្ដ្រីគណៈកម្មការ រៀបចំការបោះឆ្នោតថ្នាក់ឃុំ-សង្កាត់ សុទ្ធតែជាមនុស្សរបស់ គណបក្សកាន់អំណាច ដូច្នេះពួក គេនឹងធ្វើអ្វីៗសព្វបែបយ៉ាងដើម្បី បម្រើប្រយោជន៍គណបក្សកាន់អំ ណាចជាមិនខាន ។
ក្រុមមន្ដ្រីសង្គមស៊ីវិលដែលឃ្លាំ មើលការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេស កម្ពុជា បានព្យាករណ៍ថា ប្រសិន បើមានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះ ឆ្នោត និងមានការផ្លាស់ប្ដូរសមាស ភាពថ្នាក់ដឹកនាំគណៈកម្មាធិការ ជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គឺគណ បក្សកាន់អំណាចមិនអាចយកឈ្នះ លើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែល ជាគណបក្សប្រឆាំងបានទេ ។ ហេតុនេះការទាមទាររបស់គណ បក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលឱ្យ មានការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាពគណៈ កម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះ ឆ្នោត គឺជារឿងសមស្រប ដើម្បី ឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្ដទៅប្រកប ដោយតម្លាភាព និងស្មើភាព ។ ជាមួយគ្នានេះអង្គការសហប្រជា ជាតិ សហគមន៍អន្ដរជាតិ និងប្រ ទេសម្ចាស់ជំនួយនានាត្រូវតែដាក់ សម្ពាធបន្ថែមទៀត ឱ្យរដ្ឋាភិបាល ដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន កែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាពថ្នាក់ដឹក នាំគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការ បោះឆ្នោតឱ្យខាងតែបាន ។
ក្រុមអ្នកវិភាគនយោបាយឯក រាជ្យបានកត់សម្គាល់ថា នៅពេល ដែលមានគូប្រជែងតែ២ប្រកួតគ្នា ក្នុងឆាកនយោបាយនៃប្រទេស កម្ពុជា គឺប្រជាពលរដ្ឋងាយស្រួល ក្នុងការបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្ស ណាមួយទៅតាមឆន្ទៈ និងការ ពេញចិត្ដរបស់ខ្លួន ។ ប៉ុន្ដែស្ថាន ការណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋបានងាកទៅគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរបស់លោក សម រង្ស៊ី កាន់តែច្រើនឡើងៗ ព្រោះគណបក្សនេះមានគោល នយោបាយច្បាស់លាស់ក្នុងការ ស្រោចស្រង់ជាតិ ការពារបូរណ ភាពទឹកដី និងលើកកម្ពស់ជីវភាព រស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្ដ ទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្ដិ ធម៌ស្របតាមគោលការណ៍ប្រជា ធិបតេយ្យ ហើយមានសហគមន៍ អន្ដរជាតិតាមដានដិតដល់នោះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងទទួល បានជោគជ័យជាមិនខាន៕
No comments:
Post a Comment
yes