លោក កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម
ជាទ្រឹស្តីនៃការចូលគណបក្ស គឺជាការជំរុញឲ្យពលរដ្ឋចូលធ្វើនយោបាយ ដោយផ្ទាល់ មានន័យថា ទៅកាន់តំណែងរដ្ឋ ឬជាប្រយោល គឺតាមរយៈការផ្តល់មតិយោបល់។ ប៉ុន្តែសូមក្រឡេកមើលមកប្រទេសកម្ពុជាវិញ សួរថា តើការជំរុញឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ មានអ្វីខ្លះជាបំណងល្អ ហើយអ្វីខ្លះដែលបង្កប់នៅពីក្រោយ ហើយតើប្រជាពលរដ្ឋ គប្បីត្រូវតែចូលគណបក្សដើម្បីបានទទួលផលប្រយោជន៍សម្រាប់ ខ្លួនដែរឬទេ?
លោក កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យម្នាក់ បានបង្ហាញការយល់ឃើញលើបញ្ហានេះ មានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម ៖
តើការកៀងគរឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមន្រ្តីរាជការនិស្សិតចូលរួមក្នុងគណបក្សនយោបាយមានន័យដូចម្ដេច ?
ទាំង គណបក្សប្រឆាំង ទាំងគណបក្សកាន់អំណាច ដែលជំរុញឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយនេះ គឺដើម្បីបម្រើមហិច្ឆតានយោបាយរបស់គណបក្សទៅវិញទេ ហើយការចូលរួមនោះមិនមែនជាការចូលរួមជាដៃគូជាការចូលរួមដោយសកម្មទេ គឺគ្រាន់តែចូលរួមជាសមាជិកជាអ្នកអង្គុយស្តាប់។ ការចូលរួមរបៀបនេះ មានន័យថា សំឡេងមតិយោបល់គំនិត សេចក្តីត្រូវការ និងការព្រួយបារម្ភគឺអត់មានឥទ្ធិពលអ្វីទាល់តែសោះទៅលើសេចក្តី សម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ តាំងពីភូមិ រហូតដល់ថ្នាក់កំពូល។ និយាយខ្លីទៅ គឺវាផ្តល់ប្រយោជន៍ទៅលើតែមនុស្សមួយក្រុមតូចប៉ុណ្ណោះ។ បរិបទ ចូលរួមក្នុងគណបក្សរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺត្រូវគណបក្សនោះយកទៅធ្វើជំនួញនយោបាយទៅវិញទេ មានន័យថា ដើម្បីឲ្យខ្លួនឈ្នះបន្តទៀត ដើម្បីខ្លួនបានដឹកនាំប្រទេសម្តង ឬឲ្យខ្លួនធ្វើអីស្រេចតែចិត្ត។...នេះហើយជាការបកស្រាយប្រជាធិបតេយ្យខុស។
ម៉្យាងទៀត ខ្ញុំឃើញរបៀបឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមក្នុងគណបក្សនយោបាយជារបៀប កេងប្រវ័ញ្ចនិងឲ្យពួកគាត់អង្គុយចាំតែស្តាប់សុទ្ធសាធ។ សួរថា អ្នកទាំងនេះមានឥទ្ធិពលអ្វីទៅលើសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ថ្នាក់ ដឹកនាំទេ? បើពួកគាត់មិនបានបញ្ចេញមតិយោបល់ នោះហើយជាគ្រោះថ្នាក់។ ការរុញប្រជាជនឲ្យចូលបក្សចូលក្នុងនយោបាយ តែមិនរុញឲ្យប្រជាជនមានឥទ្ធិពលលើសេចក្តីសម្រេចចិត្តបក្ស សេចក្តីសម្រេចចិត្តនោះច្បាស់ជាការពារប្រយោជន៍អ្នកធ្វើសេចក្តី សម្រេចនោះមុនគេ។ ខ្ញុំឧទាហណ៍ជ្រុងមួយ បើផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅ គឺកូនចៅគាត់កាប់ឈើក៏បាន រុករករ៉ែក៏បាន ហើយបើមិនធ្វើអីទេ គាត់លក់វាបន្តក៏បាន។អ៊ីចឹងសេចក្តីសម្រេចនោះវាផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យតែមួយក្រុមដែលបង្កើតដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹង ព្រោះវាគ្មានឥទ្ធិពលមកលើពលរដ្ឋ ឯពលរដ្ឋក៏គ្មានឥទ្ធិពលទៅលើសេចក្ដីសម្រេចនោះ។
មតិខ្លះលើកថា ការបណ្តុះគំនិតបក្សគឺជាប្រពៃណីអាក្រក់ដល់ប្រទេសជាតិទៅអនាគត តើលោកយល់បែបណា?
បើ សិនជាបណ្តុះគំនិតដូចរាល់ថ្ងៃនេះសមាជិកម្នាក់ៗ គ្រាន់តែជាអ្នកសុំគេនិងអរគុណគេ ពិសេសយុវជនដែលចូលគណបក្សនោះ មិនបានបញ្ចេញមតិយោបល់ទេ វាគឺជារបត់ថ្មីមួយដែលនាំដល់ក្តីមហន្តរាយស្រុកទេសទៅវិញ ហើយជារបត់ថ្មីមួយដែលនាំឲ្យយុវជនក្លាយជាអ្នកបម្រើនយោបាយ របស់បក្ខមួយ ដែលមិនមែនជាម្ចាស់លើនយោបាយ។ យើងមិនដែលឃើញដំណើរការជ្រើសរើសយុវជនឲ្យចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយ ជារបៀបចាប់ឆ្នោតឬរៀបចំមើលទៅលើចំណេះដឹង បទពិសោធនិងតាមអាយុ គឺអត់ឃើញមានការជ្រើសរើសបែបនេះទេ។ពួកគាត់គ្រាន់តែជាអ្នក បម្រើនយោបាយបក្ស មិនមែនជាម្ចាស់លើនយោបាយគណបក្សនោះទេ នេះហើយដែលយើងត្រូវកត់សម្គាល់។
មតិខ្លះថា អ្នកនយោបាយខ្មែរកៀងគរពលរដ្ឋឲ្យចូលជាសមាជិកបក្ស តែពួកគេមិនឃើញទទួលបានផលអ្វីពីបក្សវិញសោះ តើលោកយល់ថា បែបនេះបក្សមានឆន្ទៈស្មោះត្រង់ចំពោះសមាជិកទេ?
ករណីនេះ យើងឃើញគណបក្សប្រឆាំងកៀងគរយុវជនឲ្យចូលរួម ហើយស្រាប់តែប្រកាសថា ខ្វះបេក្ខជនតំណាងរាស្រ្ត ប៉ុន្តែការប្រកាសរើសយុវជនឲ្យឈរឈ្មោះវិញ គឺមិនដែលឃើញមានទេ។យើងឃើញហើយថា ប្រធានចលនាយុវជនទាំងប្រឆាំង ទាំងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ពួកគេអត់បានចូលទៅក្នុងគណៈកម្មការនាយកបក្សទេ និងបានចូលទៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិកំពូលៗបក្សទេ ដូច្នេះពុំមានតម្លាភាពក្នុងការជ្រើសរើសបេក្ខជនទេហើយក៏គ្មាន វាសនាទៅចូលរួមឈរឈ្មោះក្នុងលេខរៀងរបស់តំណាងរាស្រ្តដែរ គឺគ្រាន់តែជាអ្នកបម្រើឲ្យនយោបាយបក្សតែប៉ុណ្ណោះ វាគ្រាន់តែជាល្បែងរបស់អ្នកនយោបាយនិងជាការវិនិយោគដើម្បីមហិច្ឆតារបស់អ្នកនយោបាយ មិនមែនជាការវិនិយោគរកប្រយោជន៍រួមទេ។
មាន ការអះអាងដែរថា អ្នកចូលបក្សមានលទ្ធភាពច្រើនជាងអ្នកដែលមិនបានចូលបក្ស ក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើ តើលោកយល់បែបនេះដែរទេ ?
បើមានបែបនេះមែន វាជាការជំរុញឲ្យមានការរើសអើងធំហើយ ការរើសអើងយូរៗទៅវាក្លាយទៅជាការរំលោភសិទ្ធិថែមទៀត។ ទាល់តែចូលបក្សទើបបានប្រើប្រាស់ប្រឡាយទឹក អ្នកចូលបក្សអាចប្រឡងជាមន្រ្តីរាជការជាប់ នឹងអាចធ្វើទាហាន ប៉ូលិសឬទទួលបានមុខងារល្អៗ ឬក៏អាចទៅរៀននៅស្រុកក្រៅបាន។ល។ ដែលកត្តាទាំងអស់នេះជាមហន្តរាយមួយទៅលើជាតិសាសន៍និងសង្គម។ ករណីនេះប្រទេសយើងធ្លាប់មាននិងល្មមគ្រប់គ្រាន់ហើយចំពោះការរើស អើងលើជនសាមញ្ញរបស់ពួកសក្តិភូមិនាយទុន។
លោកមានកត់សម្គាល់ឃើញថា អ្នកដែលស្ម័គ្រចូលជាសមាជិកបក្ស ជាមនុស្សប្រភេទណាខ្លះទេ?
មនុស្ស ដំបូង គឺជាអ្នកទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីបក្ស ជាអ្នកកេងប្រវ័ញ្ចពីបក្សហើយមិនត្រឹមតែកេងពីបក្សទេ គឺរហូតកេងប្រវញ្ចពីជាតិថែមទៀត។ អ្នកណាចាប់ដីធ្លីរុករានដី បានច្រើន ត្រូវចូលបក្សដើម្បីបានផលប្រយោជន៍ ដូចជាអ្នកណាកាប់ព្រៃឈើបានច្រើន ត្រូវយកលុយទៅដាក់ចូលបក្ស ក្នុងក្របខ័ណ្ឌណាមួយដើម្បីកាប់ឈើបន្តទៀត និងអ្នកដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច រួមទាំងអ្នកដេញឡូត៍នេសាទ។ បន្ទាប់ទៀតមន្រ្តីរាជការណាដែលនឹងឡើងជាប្រធានការិយាល័យ ជាប្រធាននាយកដ្ឋាន លុះត្រាតែឆ្លងកាត់ចូលបក្សសិន បើមិនបានចូលគឺមិនបានឡើងទេ នេះជាបរិបទទី២ ឯបរិបទទី៣ គឺមន្រ្តីរាជការបើមិនចូលបក្សគឺអាចត្រូវគេផ្លាស់ពីកន្លែងមួយ ទៅកន្លែងមួយ គេមិនប្រគល់ការងារឲ្យធ្វើ អ៊ីចឹងទេម្នាក់ៗនាំគ្នាចូលបក្ស។ កត្តាចំណេះដឹងនិងចំណេះ ស្វែងយល់ក៏ជាការសំខាន់ដោយពលរដ្ឋខ្លះមិនបានយល់ពីសិទ្ធិខ្លួន ឯង ហើយមិនយល់ពីកាតព្វកិច្ចអ្នកដទៃម្នាក់ៗបាក់ស្បាតខ្លាច មិនថាអ្នកមានឬអ្នកក្រទេ ដែលរបៀបនេះមានតាំងពីដើមមកម្ល៉េះ។ មួយទៀត គឺអាត្មានិយមសូម្បីតែបងប្អូនឯងក៏គ្មានចិត្តជួយគ្នាដែរ៕
No comments:
Post a Comment
yes