កងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីតាមសំពងបុរសម្នាក់ក្រោមហេតុផល
បង្ក្រាបបាតុកម្មកម្មកររោងចក្រ SL។ រូបថត ម៉ៃ វីរៈ
កម្ពុជា ជាប្រទេសប្រកាន់នូវរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ ដោយសេរីក្រោមកិច្ចការពារពីច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ប្រទេស។ ក៏ប៉ុន្តែគួរឲ្យសោកស្តាយ ពាក្យថា សិទ្ធិនិងសេរីភាពនេះ ត្រូវបានគេបកស្រាយទៅតាមមនោគមន៍វិជ្ជាបក្សរៀងៗខ្លួនទៅវិញ។ សូម្បីតែទង្វើមួយខុសច្បាប់ឬត្រូវច្បាប់ យុត្តិធម៌ ឬអយុត្តិធម៌ ក៏ត្រូវបានក្រុមមនុស្សខ្មែរបកស្រាយដោយផ្អែកទៅលើទស្សនៈ និងនិន្នាការនយោបាយរបស់ខ្លួនដោយមិនឈរលើគុណតម្លៃជាសកល មួយប្រកបដោយមនសិការខ្ពស់ដែលអាចទទួលយកបានទាំងអស់គ្នានោះឡើយ។ អ្វីទាំងអស់នេះ វាកំពុងតែធ្វើឲ្យសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ន ស្ថិតនៅក្នុងភាពមិនប្រាកដនិយមមួយ ដែលអាចធ្វើឲ្យសង្គមនេះ កាន់តែបែកបាក់ទៅៗ ហើយបើមិនមានការផ្លាស់ប្តូរ ប្រជារាស្រ្តខ្មែរ គ្មានថ្ងៃនឹងបានសុខ បានសិទ្ធិ និងបានសេរីភាពពិតប្រាកដនោះឡើយ។
អារីស្តូត ជាទស្សនវិទូមួយរូបក្នុងចំណោមទស្សនវិទូទាំងឡាយ ដែលបានគាំទ្រ និងលើកស្ទួយឲ្យមានគោលនយោបាយធានាឲ្យមានសេរីភាពដល់មនុស្ស។ តាមទស្សនៈរបស់ អារីស្តូត មនុស្សត្រូវតែមានសេរីភាពក្នុងការរស់នៅជាមនុស្សហើយអាចធ្វើអ្វីៗទៅតាមអ្វីដែលខ្លួនចង់ ធ្វើដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ ពីបុគ្គលណាម្នាក់ឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ សិទ្ធិសេរីភាពរបស់បុគ្គលនេះ ក៏ត្រូវតែមានដែនកំណត់ផងដែរ។ បើគ្មានដែនកំណត់ នោះសេរីភាពក្នុងការធ្វើអ្វីមួយរបស់បុគ្គលម្នាក់ អាចនឹងរំលោភបំពានទៅលើសេរីភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ផ្សេងទៀត។ ហេតុដូចនេះ ដើម្បីកំណត់ដែនសេរីភាពរបស់បុគ្គល គេចាំបាច់ត្រូវតែបង្កើតឲ្យមានច្បាប់សម្រាប់ជាការធានាថា សិទ្ធិសេរីភាពរបស់បុគ្គលនីមួយៗ និងមិនត្រូវបានគេរំលោភបំពានជាដាច់ខាត។
កម្ពុជា ជារដ្ឋឯករាជ្យ ប៉ុន្តែក៏ជារដ្ឋដែលមិនអាចរស់នៅដោយឯកឯងនោះឡើយ។ កម្ពុជាមានកាតព្វកិច្ចតាក់តែងច្បាប់ទាំងឡាយជាច្រើន ឲ្យស្របទៅតាមនិយាមអន្តរជាតិ។ ទោះចង់ ឬមិនចង់ ប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញា កតិកាសញ្ញា និងច្បាប់ដ៏ច្រើនសម្បូរបែប ដែលធានានូវសិទ្ធិសេរីភាពរបស់បុគ្គលកម្ពុជាគ្រប់ៗរូប។ បើក្រឡេកមើលទៅច្បាប់បច្ចុប្បន្ន ដែលកម្ពុជាមាន វាសមល្មមគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ឲ្យរាស្រ្តមួយប្រទេសនេះ រស់នៅប្រកបដោយសេរីភាពនិងភាពថ្លៃថ្នូរជាមនុស្ស ក្នុងសង្គមស៊ីវិល័យមួយ។ ជាអកុសល វាមិនដូចអ្វីដែលបានគិតនោះទេ។ អ្វីដែលជាបញ្ហាជាក់ស្តែងនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ គឺជាការអនុវត្តច្បាប់ ដោយមិនមានភាពយុត្តិធម៌ ឬភាពយុត្តិធម៌នោះ មិនមានតម្លៃជាសកលដែលទាំងអស់គ្នា អាចទទួលយកបាន។
ការបកស្រាយច្បាប់ដែលមិនឈរលើគោលការណ៍យុត្តិធម៌ គឺជាវប្បធម៌ថ្មី និងចាស់គំរឹលដែលអ្នកមានអំណាចនៅស្រុកខ្មែរកំពុងតែអនុវត្ត។ ជាឧទាហរណ៍ ច្បាប់ធានាឲ្យពលរដ្ឋមានសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ធ្វើបាតុកម្ម និងចូលរួមគ្រប់សកម្មភាពនយោបាយក្នុងសង្គម ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកទាំងនោះក៏ត្រូវប្រឈមមុខជាមួយនឹងច្បាប់នានា ដែលអាចចោទពួកគេថាជាអ្នកបង្កអសន្តិសុខក្នុងសង្គម ជាពួកគេញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា ឬក៏ជាពួកដែលបង្កឲ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពក្នុងសង្គម ដែលអាចធ្វើឲ្យអ្នកទាំងនោះជាប់ពន្ធនាគារយ៉ាងងាយស្រួលជាទីបំផុត។ អ្វីដែលកាន់តែអាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត ផលប៉ះពាល់ពីការបង្ក្រាប ដែលបណ្តាលឲ្យអាយុជីវិតរាស្រ្ត បាត់បង់ មិនដែលមានភាគីណាមួយចេញមុខមកទទួលខុសត្រូវឬប្រឈមមុខជាមួយនឹងច្បាប់ឡើយ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាចមួយរូប បានឲ្យតម្លៃយុត្តិធម៌ទៅលើទឹកប្រាក់។ លោកបាននិយាយនៅទីសាធារណៈដោយមិនញញើតញញើមថា បើគ្មានលុយ កុំសង្ឃឹមថា មានយុត្តិធម៌ ទោះបីក្នុងសង្គមណាក៏ដោយ។ ជាការពិត គាត់និយាយត្រូវ។ ជាពិសេសក្នុងសង្គមកម្ពុជាផ្ទាល់តែម្តង។ មានឧទាហរណ៍រាប់មិនអស់ ដែលអាចបញ្ជាក់ថា អ្នកមានលុយ និងមានអំណាច មានវាសនាទទួលបានយុត្តិធម៌ខុសពីអ្នកមិនមានលុយនិងមិនមានអំណាច។ ករណីអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា សកម្មជនដីធ្លី នៅតំបន់ បឹងកក់ និងលោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតអភិបាលក្រុង បាវិត គឺជាឧទាហរណ៍មួយ ដែលមនុស្សភាគច្រើន កំពុងយកចិត្តទុកដាក់និងតាមដាន។ ក៏ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តើមនុស្សខ្មែរសព្វថ្ងៃនេះ នៅតែព្យាយាមគិត និងឲ្យតម្លៃ លើទស្សនៈដ៏អន់ថយ របស់បុគ្គលខាងលើ តទៅទៀតឬមួយយ៉ាងណា?
ច្បាប់គឺមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ទៅនឹងសេរីភាព។ គោលបំណងរបស់ច្បាប់ គឺត្រូវធានាឲ្យប្រជារាស្រ្ត មានសេរីភាព ហើយសេរីភាព ក៏ត្រូវតែទទួលបានដោយភាពស្មើគ្នា ចំពោះមុខច្បាប់ ប្រកបដោយភាពសុខដុមរមនា ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងសង្គមមួយ ដែលការដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រង មិនឈរលើភាពស្មោះត្រង់ និងការគោរពច្បាប់ គេពិបាកនឹងឃើញថា ក្នុងសង្គមនោះ មានភាពយុត្តិធម៌ ដែលមានតម្លៃជាសកលមួយ ប្រកបមនសិការ និងការពិចារណាខ្ពស់ណាស់។
ដូចនេះ បើចង់បានយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដមួយ រាស្រ្តខ្មែរ មិនត្រូវដើរយំស្រែកឲ្យគេអាណិត ឬចាំការដាក់ទានពីនរណាម្នាក់ ឬអ្នកដឹកនាំណាមួយ ឬក៏ប្រទេសណាមួយ ក្នុងការធានាឲ្យមានភាពយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមនេះឡើយ។ យុត្តិធម៌ និងសេរីភាពពេញលេញ ត្រូវបានធានាដោយច្បាប់ នៃព្រះរាជាណាចក្រមួយនេះរួចទៅហើយ វានៅខ្វះតែសេចក្តីក្លាហាន របស់រាស្រ្តតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងការទាមទារនូវអ្វី ដែលខ្លួនត្រូវតែបាន ដូចដែលបានកំណត់ក្នុងច្បាប់។ ឈប់ដើរស្រែករកយុត្តិធម៌ ត្រូវធ្វើសកម្មភាពដោយស្របច្បាប់ ដើម្បីទាមទារឲ្យបាននូវភាពយុត្តិធម៌។ ទឹកភ្នែករបស់ជនស្លូតត្រង់ មិនមានតម្លៃក្នុងកែវភ្នែក របស់បុគ្គលយង់ឃ្នងនិងផ្តាច់ការនោះឡើយ។ ការយំស្រែករកយុត្តិធម៌របស់អ្នក វាគ្រាន់តែបង្ហាញ ពីភាពទន់ខ្សោយរបស់អ្នកចំពោះមុខបុគ្គលសាហាវ និងឃោរឃៅតែប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះទៅទៀត នោះការឱបដៃឈរមើលពីភាពអយុត្តិធម៌ ដែលមនុស្សអាក្រក់កំពុងតែប្រព្រឹត្តដោយចាត់ទុកខ្លួនថាជាមនុស្សល្អ និងអ្នកឯករាជ្យនោះ គឺគ្រាន់តែជាការចូលដៃដោយប្រយោល គាំទ្រឲ្យមានអំពើអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមនេះតែប៉ុណ្ណោះ៕
No comments:
Post a Comment
yes