នៅខេត្តរតនគិរី ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចមួយក្រុមថ្មីទៀត បានប្រារព្ធពិធីប្រកាសសុពលភាពសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ដើម្បីឈានទៅធ្វើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និងដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍ ជាសមូហភាពនាពេលខាងមុខនេះ។
ក្រុមសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ភូមិពាក់ កំពុងរៀបចំហែក្បួនក្នុងពិធីប្រកាសសុពលភាពសហគមន៍ នាភូមិពាក់ ឃុំយ៉ាទុង ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២។
តន្ត្រីគងប្រគំនាំមុខក្បួនហែស្លាកទីស្នាក់ការសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ នៅភូមិពាក់ ឃុំយ៉ាទុង ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី ដើម្បីប្រកាសជាសាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឲ្យបានដឹងឮថា សហគមន៍ជនជាតិចារ៉ាយ ភូមិពាក់ បានបង្កើតឡើង និងទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការពីស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាលហើយ។
មនុស្សប្រមាណ ២០០នាក់ ជាជនជាតិដើមភាគតិច មន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងអ្នកសង្កេតការណ៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល បានចូលរួមពិធីហែក្បួននេះ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១២ នៅភូមិពាក់។
តំណាងសហគមន៍ភូមិពាក់ លោក សេវ ទ្វីល សម្ដែងមោទនភាពខណៈដែលប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចមួយនេះ ស្ម័គ្រចិត្តរស់នៅរួមគ្នាជាសហគមន៍ ដើម្បីថែរក្សាវប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ជនជាតិដើម ដែលកាន់តែបាត់បង់ទៅៗ កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ។
លោកបន្តថា គោលបំណងសំខាន់មួយទៀតនៃការបង្កើតសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ គឺដើម្បីសុំចុះបញ្ជីដីធ្លីជនជាតិដើមភាគតិច ជាលក្ខណៈសមូហភាព ដើម្បីបញ្ឈប់ការលក់ដូរដីក្នុងតំបន់ជនជាតិដើម និងជៀសវាងបានពីសកម្មភាពចូលកាន់កាប់ និងទន្ទ្រានយកដីក្រុមជនជាតិដើមដោយរំលោភ។
លោក សេវ ទ្វីល៖ «ថ្មីៗនេះ មានពួកស្ទាវ មានសក់ខ្លី សក់ក្រហម ពេលផឹកស្រា វាយតប់គ្នាស្អីក៏មានទាំងអស់មុនហ្នឹងណា! លក់បាត់ហើយ ខ្លះមួយហិកតារ ខ្លះពីរហិកតារ។ យើងចង់បានឲ្យសុខស្រួល យើងចង់បង្កើតសហគមន៍ កុំឲ្យបាត់បង់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី កុំឲ្យមានបញ្ហាដីធ្លី យើងប្រើលក្ខន្តិកៈវិញ»។
សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ ភូមិពាក់ ជាសហគមន៍ស្ថិតក្នុងរដ្ឋបាលឃុំយ៉ាទុង ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ជាប់នឹងព្រំដែនប្រទេសវៀតណាម។ ភូមិពាក់ មានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជាង ១០០គ្រួសារ ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតធ្វើស្រែចម្ការ និងស្វែងរកអនុផលព្រៃឈើជាដើម។
សេចក្តីរាយការណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋភូមិពាក់ ឲ្យដឹងថា កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ប្រពៃណី វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិដើមភាគតិចចារ៉ាយ បានស្រុតចុះគួរព្រួយបារម្ភ ដោយសារតែវប្បធម៌ទំនើប ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋក្នុងភូមិទទួលយកដោយខ្វះការពិចារណា។
វប្បធម៌សម័យទំនើបមួយចំនួន បានជំរុញឲ្យយុវជនយុវនារីខ្លះ ទទួលរងនូវគ្រោះថ្នាក់ និងផលវិបាក ដូចជាវប្បធម៌បង្កើតបងធំបងតូចក្នុងភូមិ សកម្មភាពជួញដូរស្ត្រី អំពើលួចប្លន់ សកម្មភាពប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ជាដើម និងជាពិសេសទៅទៀត សកម្មភាពលក់ដីទិញដីជនជាតិដើម សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ដើម្បីធ្វើអាជីវកម្ម និងរានព្រៃយកដី គឺជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ បានកើតមាននៅក្នុងភូមិនេះផ្ទុយពីប្រពៃណីជនជាតិដើម ដែលករណីបែបនេះ ពីសម័យមុនៗមិនធ្លាប់កើតមាន។
ប្រជាពលរដ្ឋឈ្មោះ សេវ ហ៊ូត កត់សម្គាល់ថា ប្រសិនក្រុមជនជាតិដើមភូមិពាក់ មិនចូលរួមបង្កើតជាសហគមន៍ទាន់ពេលវេលាទេនោះ ជនជាតិដើមនឹងក្លាយទៅជាជនរងគ្រោះ ហើយជីវភាពរស់នៅរបស់អ្នកភូមិ កាន់តែក្រីក្រឡើង ដោយសារតែសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវបានរំលោភ ហើយក្រុមមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ក៏មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ជួយការពារសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ ដែលត្រូវគេរំលោភនោះឡើយ។ លោកបន្តថា សហគមន៍កំពុងត្រូវការកិច្ចគាំពារមួយទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាដីធ្លី ដែលកំពុងប្រឈមទៅនឹងក្រុមហ៊ុនសម្បទានទន្ទ្រានយក។
លោក សេវ ហ៊ូត៖ «កាលមុនយើងមានផលលំបាក ព្រោះខាងក្រុមហ៊ុនគេមកជីករ៉ែមាស ប៉ះពាល់ដល់ចម្ការបងប្អូននៅតាមតំបន់ហ្នឹង សុទ្ធតែប្រើជាតិអ្វីផ្សេងៗ ខ្លាចជាតិគីមីវាប៉ះពាល់អញ្ចឹងដល់គោក្របីបងប្អូន អត់មានអ្នកបង្ក្រាប។ យើងបង្កើតជាគណៈកម្មការ វាមានជាក្រុមអញ្ចឹង យើងផ្សព្វផ្សាយដល់គាត់»។
រាជរដ្ឋាភិបាលមានគោលនយោបាយលើកស្ទួយសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ជនជាតិដើមភាគតិច នៅទូទាំងប្រទេស ដោយអនុញ្ញាតិឲ្យជនជាតិដើមភាគតិចគ្រប់ក្រុម ចុះបញ្ជីកំណត់អត្តសញ្ញាណជនជាតិដើម ដើម្បីបង្កើតជាសហគមន៍ជនជាតិដើម និងដើម្បីឈានទៅរកការចុះបញ្ជីដីធ្លីជនជាតិដើម ជាលក្ខណៈសមូហភាព តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ រហូតបច្ចុប្បន្ន។
របាយការណ៍របស់មន្ត្រីមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ខេត្តរតនគិរី ឲ្យដឹងថា រហូតបច្ចុប្បន្ន សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តនេះជាង ៣០ក្រុមហើយ បានចុះបញ្ជីសហគមន៍ ទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងនោះដែរ ក៏មានសហគមន៍ចំនួនពីរក្រុម បានចុះបញ្ជីដីធ្លីជាសមូហភាពរួចរាល់ហើយ។
ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ខេត្តរតនគិរី លោក ទឹម ស៊ីណាត មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ជាគោលការណ៍នៃការចុះបញ្ជីដីធ្លីសមូហភាពសហគមន៍ ធ្វើបានលុះត្រាប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចក្រុមណាមួយ បានចុះបញ្ជីកំណត់អត្តសញ្ញាណទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងបានចុះបញ្ជីបង្កើតជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃជាមុនសិន។
លោកបន្តថា ចលនាចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍នឹងជួយបញ្ឈប់ការទិញលក់ ឬទន្ទ្រានចូលកាន់កាប់ដីធ្លីសហគមន៍ឲ្យបានប្រសើរ៖«អត់ឃើញមានបញ្ហាអ្វីទេណា នៅល្អឺនក្រែន គឺឃើញថា ល្អរបស់គេ ម្ចាស់ខ្លួនក៏អត់បានដែរ អ្នកខូចក៏ខុសច្បាប់ដែរ»។
គោលការណ៍នៃការចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍ ជាលក្ខណៈសមូហភាព គឺក្រុមសហគមន៍មិនអាចលក់ដីនោះបានទេ លុះត្រាតែសមាជិកសហគមន៍ណាម្នាក់ សុំចាកចេញពីសហគមន៍ ហើយក្រុមសហគមន៍បានឯកភាពគ្នាប្រគល់ដីចំណែកណាមកសមាជិកណា ដែលសុំចេញពីសហគមន៍នោះ ទើបអ្នកនោះអាចលក់ដីចំណែកដែលសហគមន៍ផ្តល់ជូនបាន។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សសមាគម អាដហុក (ADHOC) ខេត្តរតនគិរី លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ថ្លែងបញ្ជាក់ថា វាហាក់ដូចជាយឺតយ៉ាវបន្តិចហើយ ក្នុងការចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍នេះ ពីព្រោះដីចម្ការវិលជុំដីតំបន់ព្រៃឈើសហគមន៍រាប់ម៉ឺនហិកតារ ត្រូវបានគេលក់ដូរ ឬប្រគល់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនសម្បទាន និងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ក្រុមសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ស្ទើរគ្រប់ស្រុកនៅខេត្តរតនគិរី។
លោកអំពាវនាវឲ្យក្រុមអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកបំពេញតួនាទីពាក់ព័ន្ធ ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមឲ្យប្រញាប់រៀបចំបំពេញបែបបទនីតិវិធីធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីសុំចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍ជាលក្ខណៈសមូហភាព ឲ្យបានឆាប់ បើពុំនោះទេ គោលការណ៍ចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍មិនសម្រេចបានជោគជ័យទេ។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍៖ «មានការទន្ទ្រានយកដីពីបុគ្គលអ្នកមានអំណាច មានលុយ ធ្វើឲ្យសហគមន៍មួយចំនួនធំ គាត់ស្ទើរគ្មានដីនៅពេលគាត់ចុះបញ្ជីមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ សូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើយ៉ាងណា ការចុះបញ្ជីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចហ្នឹង ទទួលបានជោគជ័យ ហើយមិនមែនទទួលបានតែបរិមាណទេ ត្រូវមានគុណភាពឲ្យដូចគោលនយោបាយដីធ្លីរដ្ឋាភិបាល ដែលបានប្រកាស កាលពីថ្ងៃទី១៤ អញ្ចឹងដែរ»។
អង្គការបណ្ដាញគាំទ្រសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច ការិយាល័យខេត្តរតនគិរី បានជួយសម្របសម្រួលចុះបញ្ជីបង្កើតសហគមន៍ជនជាតិដើម នៅភូមិគោលដៅចំនួន ១៣ក្រុមរួចហើយ នេះមិនបានរាប់បញ្ចូលការចុះបញ្ជីបង្កើតសហគមន៍មួយចំនួនទៀត ដែលបានធ្វើរួចរាល់ នៅខេត្តរតនគិរី។
តាមការគ្រោងទុក ចាប់ពីថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា នេះ សហគមន៍ជនជាតិដើមចំនួនបីក្រុមទៀត រួមមាន សហគមន៍ភូមិឡែ នឹងរៀបចំពិធីប្រកាសសុពលភាពសហគមន៍។ ចំណែកសហគមន៍ភូមិទៀន ឃុំកិចុង រួមនឹងសហគមន៍ភូមិយ៉ាសោម ឃុំស៊ឺង ក្នុងស្រុកបរកែវ នឹងបើកកិច្ចប្រជុំវាយតម្លៃអនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងសហគមន៍៕
No comments:
Post a Comment
yes