ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន ទាំងនៅតាមជនបទ និងទីប្រជុំជន នៅតែមិនហ៊ាននិយាយពីការពិត ឬរិះគន់ទៅលើប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលដែលស្ថិតក្រោមគោលនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បើទោះជាគេដឹងថា មានចំណុចខ្លះសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគេត្រូវបានគាំពារដោយច្បាប់ក្នុងការបញ្ចេញមតិយោបល់យ៉ាងណាក្ដី។
តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលជំរុញឲ្យពលរដ្ឋមានការព្រួយបារម្ភបែបនេះ? តើការព្រួយ និងការភ័យខ្លាចជាផ្នែកមួយដែលអាចជំរុញឲ្យសង្គមមានការវិវត្តន៍ទៅរកភាពរុងរឿងបានទេ? តើហេតុផលនៃការមិនហ៊ានបញ្ចេញមតិយោបល់នឹងទៅជាយ៉ាងណា?
«ខិតព្រំប្រទល់ក៏ខ្ញុំមិនបានឲ្យវាកៀក ឲ្យដឹង វាអត់ដែលដឹងថា កន្លែងណាព្រំប្រទល់ កន្លែងណាព្រំអី យើងមិនបានចូល ចុះទៅជាប់នោះណាស់»៖ នេះជាការអះអាងរបស់ពលរដ្ឋនៅក្រុងបាវិត ដែលស្ថិតនៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៃព្រំប្រទល់ខេត្តស្វាយរៀង ទល់មុខនឹងខេត្តតៃនិញ ប្រទេសវៀតណាម។
លោក លាង សាឃឿន បន្តថា អ្វីក៏ដោយបើទោះជាពលរដ្ឋដឹងថា រដ្ឋាភិបាលមានភាពឆ្គាំឆ្គង និងមានកំហុសដែលមិនគួរកើតមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ដូចជាជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម នៅតែបន្តហូរចូលលើទឹកដីកម្ពុជា និងការអភិវឌ្ឍរងការចោទថា ពុំបានផ្ដល់គោលនយោបាយដោះស្រាយសំណងសមរម្យយ៉ាងណាក្ដី តែថា បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះគេនៅតែមិនអាចទិតៀន ឬរិះគន់បាននោះទេ។
លោក លាង សាឃឿន បន្តថា៖ «ខ្ញុំមិនហ៊ានសន្និដ្ឋាន មិនហ៊ានថា មិនអាចមើលទៅឃើញថា យ៉ាងម៉េចៗទេអាហ្នឹង។ អ៊ីចឹងមិនហ៊ានទោះទាយមិនហ៊ាននាំកុំឲ្យវាយើងខុសអ៊ីចឹងតើ!»។
ទិដ្ឋភាពបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សតែងរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅតែបន្តខកខានក្នុងអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទៅលើប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៃអនុសញ្ញាដែលមានចែងជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិដោយសេរី និងស្មើភាព នៅគ្រាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនេះ ក៏ជាម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញា និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិនានាស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សដែរនោះ។
អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន (Watchdog Reporters Without border) បានចាត់ទុកប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងចំណាត់ថ្នាក់រៀងទី ១១៧ ក្នុងចំណោមប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ចំនួន ១៧៩ ដែលជាប្រទេសនៅមិនទាន់មានភាពប្រសើរនៅឡើយផ្នែកសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសារព័ត៌មាន។
ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តែងច្រានចោល និងចាត់ទុកថា ប្រទេសកម្ពុជាស្ថិតក្រោមនយោបាយរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន កំពុងបើកចំហជើងមេឃក្នុងផ្លូវមួយដ៏ត្រឹមត្រូវ ដោយរួមទាំងសិទ្ធិសេរីបញ្ចេញមតិបានទូលំទូលាយ ដោយផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ក្រុមអ្នករិះគន់ និងបក្សប្រឆាំងផ្អែកលើមាគ៌ាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាមូលដ្ឋាន។
បើទោះជាមានការអះអាងបែបនេះ របស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលយ៉ាងណាក្ដី តែពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍មូលដ្ឋានបញ្ជាក់ថា សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេកំពុងតែស្ថិតនៅមាត់ជ្រោះ៖ «អ្នកណាអ្នកមេខ្លោងស្រាវជ្រាវក្នុងមួយភូមិហ្នឹងចាប់ទាំងអស់។ អ៊ីចឹងធ្វើអីចាប់បំបាក់ស្មារតីអ៊ីចឹងទៅលែងមកវិញមកវាគ្មានអីទេ»។
សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស ការពារដីធ្លី ពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីបក្សជំទាស់ដែលតែងប្រើប្រាស់សារតាមរយៈយន្តការសន្តិវិធីនៃបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជាដើមដែលបង្ហាញជំហរមិនគាំទ្រគោលនយោបាយឆ្គាំឆ្គងណាមួយរបស់ពួកគេ តែងត្រូវរដ្ឋាភិបាលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការចោទប្រកាន់អ្នកដែលរិះគន់ទាំងនោះថា ជាក្រុមប្រឆាំងផ្កាប់មុខ។
ស្ថិតក្រោមបរិបទនយោបាយបែបនេះហើយដែលពលរដ្ឋបញ្ជាក់ថា គឺជាហេតុផលតែមួយគត់ដែលជារនាំងសម្រាប់សេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ។ លោកពន្យល់ថា អ្វីដែលធ្វើឲ្យសង្គមកម្ពុជា នៅតែបន្តរួមតួចនៃសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិនោះ គឺការគ្រប់គ្រងរដ្ឋរបស់មេដឹកនាំប្រទេសមិនចង់ឲ្យអំណាចបាត់បង់ និងវប្បធម៌គំរាមកំហែងតាមរយៈការនិយាយស្ដី បានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់មនុស្សពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ ដូចជាពាក្យចាស់ពោលថា "អណ្ដាតជាអាទិកន្លងបានសុខទុក្ខផងក៏ព្រោះតែអណ្ដាត" ជាដើម។
ក្នុងន័យនេះហើយដែលលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ គិតថា ជាឧបសគ្គសម្រាប់ការវិវត្តន៍នៃសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា៖ «ចេះតែប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋហើយបែបផែននៃការគ្រប់គ្រងរដ្ឋ គឺច្រើនតែគាបសង្កត់ ហើយក៏ពីដើមៗមកមានការគាបសង្កត់ក៏វាច្រើនដែរហើយ គឺអារឿងនិយាយស្ដីវាចេញជាពាក្យស្លោកមកថា "កំភ្លាញងាប់ដោយសារមាត់" "ពង់មាន់កុំយកជល់នឹងថ្ម" អីជាអាទិ។ ខ្មែរយើងក៏និយាយដែរពាក្យពិតរែងស្លែង គឺធ្វើឲ្យគេខឹងសម្បាហើយក៏ខាងព្រះពុទ្ធសាសនាក៏អ៊ីចឹងដែរ គឺថា ហាមមិនឲ្យនិយាយអីដែលប៉ះដល់គេឯងអ៊ីចឹងទៅ»។
ចំណែកពលរដ្ឋនៅក្រុងបាវិត ជាប់ព្រំប្រទល់កម្ពុជា-វៀតណាម ឲ្យដឹងថា មានហេតុផលមួយចំនួនដែលជំរុញមិនឲ្យពួកគេអាចហ៊ាននិយាយ ឬរិះគន់ចំពោះការមិនពេញចិត្តក្នុងការដឹកនាំណាមួយទៅលើរដ្ឋាភិបាល។ ប្រភពដដែលបន្តថា ព្រោះមានសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនត្រូវរងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ដូចជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ អនុប្រធានស៊ើបអង្កេតនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ចាន់ សុវ៉េត ជាដើមត្រូវរងបណ្ដឹងជាបន្តបន្ទាប់តាមប្រព័ន្ធតុលាការ។
លោក ឈុត វុទ្ធី ប្រធានអង្គការការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ត្រូវរងការបាញ់ប្រហារក្នុងខេត្តកោះកុង ព្រោះការពារព្រៃឈើ។ ចំណែកលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សបង្រួបបង្រួមរវាងគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស រូវសាលាដំបូងខេត្តស្វាយរៀង ចោទប្រកាន់ថា ដកតម្រុយបង្គោលព្រំដែននៅស្រុកចន្ទ្រា និងតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ចោទពីបទក្លែងបន្លំឯកសារសាធារណៈ និងបទបរិហារកេរ្តិ៍។
យ៉ាងនេះក្ដី ទាំងលោក ឱម យ៉ិនទៀង ប្រធានគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងជាប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងលោក ញ៉ែម ថាវី ប្រធានគណៈកម្មការការពារសិទ្ធិមនុស្សទទួលពាក្យបណ្ដឹង អង្កេត និងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា មិនហ៊ានអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះទេ។
ចំណែកលោក សុខ ទូច បណ្ឌិតវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ។ លោកអត្ថាធិប្បាយថា មានកត្តា ៣យ៉ាងដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅតែបន្តភ័យខ្លាច និងព្រួយបារម្ភ។ ក្នុងនោះទី១ ភាពភ័យខ្លាចកើតចេញពីចរន្តនយោបាយ ទី២ ចាំមើលរលករបស់អ្នកនយោបាយ និងទី៣ ការជឿដោយពុំមានឯកសារជាមូលដ្ឋាន។
លោកបន្តថា អ្វីដែលនៅតែជាចំណោទនោះ គឺការប្រកាន់ទស្សនៈនិយមរបស់ពលរដ្ឋ ដូចជាថា "ដំបៅមិនឈឺកុំយកឈើចាក់" ឬ "ស៊ូនៅស្ងៀមជាជាងស្រដី" ជាដើម។
លោក សុខ ទូច៖ «យើងឃើញទេ សព្វថ្ងៃនេះហ្នឹងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានផ្នត់គំនិតហ៊ានៗជ្រុល ខ្លាចៗជ្រុល។ លោតែហ៊ានអត់ខ្លាចស្លាប់ទេ ហើយអត់ស្វែងរកការពិតទេ។ សព្វថ្ងៃហ្នឹងសូម្បីសារព័ត៌មានរបស់ថៃ ធ្លាក់រូបដោយអចេតនា យើងបះឡើង។ ថ្មីៗនេះទៀត ជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងចិនម្នាក់ ដែលកាត់រូបព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍របស់ព្រះអង្គនោះផ្ទុះឡើង។ អាហ្នឹងគឺដោយសារអី? ដោយសារចរន្តនយោបាយរុញ គឺចាប់ផ្ដើមរុញទៅតែម្ដង ហើយរហូតដល់ឃើញរូបព្រះករុណានៅក្នុងលោកខែអីអ៊ីចឹង សុទ្ធតែរឿងដែលជឿ ហើយអត់ពិចារណា។ ខ្មែរយើងតែជឿហ៊ានៗហួស ហ៊ានលែងខ្លាច ហ៊ានលែងពិចារណា ហ៊ានយកតែម្ដង ហើយបើលោថាខ្លាច ស្អីក៏ដោយយកទស្សនៈ៣យកមកធ្វើការ បើមិននៅកុំយកជ័រព្នៅត្បៀតក្លៀក បើមិនបានសាច់ស៊ីកុំយកឆ្អឹងព្យួរក កុំធ្វើនយោបាយបើយើងមិនមែនជាអ្នកនយោបាយ។ អ៊ីចឹងឃើញទេ? នេះដោយសារអី កម្រិតនៃការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនយើងអានតិចស្ដាប់ច្រើន»។
មន្ត្រីសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំកម្ពុជា រកឃើញថា ការតស៊ូមតិដើម្បីសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋហាក់មានភាពប្រសើរបើប្រៀបធៀបបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ាននេះ។ ក៏ប៉ុន្តែបើទោះជាមានការអះអាងបែបនេះក្ដី មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមកត់សំគាល់ថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នហាក់ប្រកាន់យកវប្បធម៌រួចខ្លួនជាជាងស្វែងរកដំណោះស្រាយរួម បើទោះជាដឹងថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ហាព្រំដែន និងជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ រកឃើញថា កំពុងកើតមានឡើងយ៉ាងណាក្ដី៕
No comments:
Post a Comment
yes