សម្តេចឪ នរោត្តម សីហនុ កាលពីព្រះអង្គនៅមានព្រះជន្ម
ជាទូទៅព្រះ អង្គម្ចាស់ថ្មី ដែលទើបតែទទួលអំណាចមកគ្រប់គ្រងបុរី ទោះបីតាមវិធីសាស្រ្តណាក៏ដោយ តោងត្រូវស្តាប់មតិរបស់ក្រុមអ្នកប្រាជ្ញ។
បន្ទាប់ពីបានសិក្សា យ៉ាងល្អិតល្អន់ ពីមូលហេតុ ដែលនាំមកនូវជ័យជម្នះ និងបរាជ័យ របស់អ្នកដឹកនាំល្បីល្បាញមួយចំនួនតាំងពីសម័យបុរាណក្រិក រហូតមកដល់សតវត្សរ៍ទី ១៦ នៅបុរី ហ្វ្លរ៉ង់(Florence)លោក ម៉ាក គីយ៉ាវែលី (Machiavelli) ជឿថា គាត់មានមតិទាំងនោះ សម្រាប់ព្រះអង្គម្ចាស់ថ្មី។ នៅក្នុងសៀវភៅដ៏ល្បីល្បាញរបស់គាត់ឈ្មោះថា «ព្រះអង្គម្ចាស់» (The Prince) អ្នកប្រាជ្ញជាតិ អ៊ីតាលីរូបនេះ បានធ្វើអធិប្បាយ សង្ខេបក្នុង ២៦ ជំពូកខ្លី អំពីរាល់វិធីសាស្ត្រដែលអ្នកដឹកនាំ (prince) ត្រូវយកមកប្រើដើម្បីថែរក្សាអំណាច។ ក្នុងចំណោមវិធីសាស្រ្តដែលគេស្គាល់ច្រើនជាងគេ របស់ ម៉ាក គីយ៉ាវែលីគឺ: ព្រះអង្គម្ចាស់គួរធ្វើឲ្យគេខ្លាចជាជាងធ្វើឲ្យគេស្រឡាញ់(ជំពូក ទី ១៧) និងព្រះអង្គម្ចាស់ មិនគួរគោរពតាមពាក្យសន្យាទេ បើការគោរពពាក្យសន្យានោះ ធ្វើឲ្យបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ ឬបើមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យមានការសន្យានោះ លែងមានតទៅទៀតហើយ(ជំពូកទី១៨)។ ដូច្នេះគេអាចសង្កេតឃើញថា ព្រះអង្គម្ចាស់របស់ ម៉ាក គីយ៉ាវែលី ហាក់ដូចជាគ្មានក្តីករុណា និងមិនគោរពច្បាប់ទម្លាប់សោះ បើកាលណាស្ថានភាពជាក់ស្តែងតម្រូវឲ្យព្រះអង្គម្ចាស់ ប្រកាន់យកឥរិយាបថបែបនោះ។ តើពិតជាដូច្នេះមែនឬ?
តាមការពិត បើសិនជាយើងសិក្សាអំពី The Prince ឲ្យបានល្អិតល្អន់ យើងនឹងឃើញភ្លាមថា ទ្រឹស្តីរបស់ ម៉ាក គីយ៉ាវែលី មិនដែលចង់ឲ្យព្រះអង្គម្ចាស់ ឬអ្នកដឹកនាំណាម្នាក់ ប្រកាន់យកឥរិយាបថ គ្មានក្តីករុណា ឬមិនគោរពច្បាប់ទម្លាប់នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្នុងសៀវភៅ The Prince នេះ គាត់បានពន្យល់អំពីគុណធម៌ (Virtue) ជាច្រើន ដែលព្រះអង្គម្ចាស់ត្រូវប្រកាន់យក។ ក្នុងន័យនេះព្រះអង្គម្ចាស់ ដែលពោរពេញដោយគុណធម៌ត្រូវជាអ្នកមានសន្តានចិត្តល្អ មានក្តីករុណា អាចជឿទុកចិត្តបាន មានភាពម៉ឺងម៉ាត់ មានភាពមនុស្សធម៌ មានភាពបរិសុទ្ធត្រឹមត្រូវ មានគោលជំហររឹងមាំ មានភាពមិនលម្អៀង មានភាពនឹងធឹង និងជាអ្នកប្រតិបត្តិតាមសាសនា(ជំពូកទី១៥)។ អ្នកសិក្សាពីប្រវត្តិនៃគំនិតនយោបាយ អាចសួរថា តើកម្ពុជាធ្លាប់មានព្រះអង្គម្ចាស់ ដែលប្រកបដោយគុណធម៌ ទាំងអស់ខាងលើដែរឬទេ? ជាការពិតណាស់ ម្នាក់ៗអាចនឹកឃើញពីព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ភ្លាម ទោះបីជាគេពុំដឹងពីអត្តចរិត របស់ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះច្បាស់ក៏ដោយ។ អ្វីដែលគេដឹងនោះគឺថា ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ឈឺ ពីជំងឺរបស់ប្រជារាស្រ្ត ជាជាងពីជំងឺរបស់ព្រះអង្គផ្ទាល់ និងម្យ៉ាងទៀត ដូចព្រះមហាក្សត្រតាមទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនាដទៃផងដែរ ព្រះអង្គដឹកនាំតាមគោលការណ៍ ទសពិធរាជធម៌។
បើយើងធ្វើការ ប្រៀបធៀបទៅប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើន ដែលមានអាយុ ៤០ ឬ ៤៥ ឆ្នាំ ឡើងទៅ សុទ្ធតែអាចរៀបរាប់ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗ ដែលទាក់ទងនឹងព្រះរាជជីវប្រវត្តិ និងព្រះរាជពលិកម្មរបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ។ ក្នុងខណៈដែលអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅតែមិនទាន់ដឹងច្បាស់ពីឆ្នាំពិតប្រាកដ ដែលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ សោយទិវង្គតនោះ គេបានសង្កេត ឃើញចំនួនប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់លើសពីការស្មាន ដែលបានមកឈរដង្ហែតាមផ្លូវ ដើម្បីសម្តែងភាពដ៏សែនក្រៀមក្រម ចំពោះព្រះរាជមរណភាពរបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ។ ទិដ្ឋភាពនេះបង្ហាញនូវក្តីស្រឡាញ់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំពោះ សម្តេចឪ សម្តេចតា សម្តេចតាទួត ដោយសារព្រះអង្គទ្រង់ចេះផ្ដល់ភាពស្និទ្ធស្នាលនិងសាងសមិទ្ធផលជូនប្រជាជាតិ។ នេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុបានជ្រើសរើសធ្វើឲ្យគេស្រឡាញ់ជាជាងធ្វើឲ្យគេខ្លាច។
ម្យ៉ាង ទៀតព្រះអង្គក៏ជាអ្នក គោរពតាមពាក្យសន្យាផងដែរ ជាក់ស្តែងព្រះអង្គបានសន្យាជា ឱឡារិក ថានឹងទាមទារឯករាជ្យពេញបរិបូរណ៍ពីបារាំង(ដោយថែមទាំងបានកំណត់ ពេលវេលាជាក់លាក់ផង) ហើយព្រះអង្គ បានធ្វើតាមពាក្យសន្យានោះមែន។ ហេតុដូចនេះហើយ ទើបមនុស្សភាគច្រើនតែងទទួលស្គាល់ថា ព្រះរាជបូជនីយកិច្ចទាមទារឯករាជ្យ ជាព្រះរាជសមិទ្ធផលដ៏សំខាន់ជាងគេ។ ខ្ញុំគិតថា ព្រះរាជសមិទ្ធផលដ៏ធំធេងជាងគេ របស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ គឺស្ថិតក្នុងវិស័យមួយទៀត និយាយឲ្យចំ គឺព្រះរាជហឫទ័យ ស្រឡាញ់ដ៏ជ្រាលជ្រៅ ដែលព្រះអង្គមានចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ ដែលគ្មានអ្នកណាអាចបដិសេធបាន ហើយប្រជាពលរដ្ឋ ក៏បានផ្តល់ក្តីស្រឡាញ់នោះត្រឡប់ទៅវិញដែរ។ តាមរយៈការបង្កើតចំណងមិត្តភាពយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ(ពោលគឺ អំពើដែលព្រះមហាក្សត្រមុនៗ មិនអាចប្រៀបប្រដូចបាន) ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុមិនត្រឹមតែបានកសាងព្រះ កិត្តិសព្ទ ជាព្រះមហាក្សត្រដែលពោរពេញទៅដោយគុណធម៌ប៉ុណ្ណោះទេ ព្រះអង្គក៏ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថា ជាព្រះមហាក្សត្រដែលនៅជិតប្រជារាស្ត្រជាទីបំផុត ដែលប្រជារាស្រ្តអាចប្រាស្រ័យទាក់ទងបាន។
ជាឧទាហរណ៍ ព្រះអង្គមានប្រជាប្រិយភាពណាស់ នៅពេលព្រះអង្គផ្តល់សវនាការដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬតាមរយៈសមាជ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យប្រជារាស្ត្រសាមញ្ញ អាចបញ្ចេញមតិ និងលើកសំណើជូនថ្នាក់ដឹកនាំ ដើម្បីពិនិត្យដោះស្រាយ។ ជាការពិតណាស់ នេះជារូបភាពដែលបង្ហាញពីវប្បធម៌ពីបុរាណកាលរបស់ខ្មែរ ដែលព្រះមហាក្សត្រជាចៅក្រមកំពូល គ្រាន់តែខុសគ្នាត្រង់ថា សម្តេចឪ ជាចៅក្រមដែលតែងងាកមករកខាងប្រជារាស្រ្តគ្រប់ពេល។ បន្ទាប់ពីប្រជារាស្រ្តខ្មែរបានរស់នៅក្រោមការគាបសង្កត់ពីសំណាក់ អាណានិគមបារាំង អស់រយៈពេលជិត ១សតវត្សរ៍ សម្តេចឪ បានបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មី ក្នុងឆ្នាំ១៩៤៧ ដោយបានដាក់ចុះនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកដំបូង ដែលបានទទួលស្គាល់សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ នៅឆ្នាំ ១៩៩៣ ព្រះអង្គក៏បានប្រកាសឲ្យចូលជាធរមាន នូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីមួយទៀត ដែលនៅថែរក្សា សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនេះផងដែរ។និយាយឲ្យខ្លី សម្តេចឪ ជាព្រះមហាក្សត្រដំបូងគេដែលបានទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ ទំនងដ៏ស្អិតល្មួតរវាងអ្នកដឹកនាំ និងអ្នកត្រូវគេដឹកនាំព្រោះថាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តបាន បង្ហាញថា ទីបង្អែកដ៏រឹងមាំបំផុតរបស់អ្នកដឹកនាំ គឺស្ថិតនៅលើទំនាក់ទំនងដ៏មានភក្តីភាពបំផុតជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ។ នេះជាព្រះរាជសមិទ្ធផលដ៏ធំធេងជាងគេរបស់ ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ នរោត្តមសីហនុ៕
No comments:
Post a Comment
yes