ប្រជាពលរដ្ឋ ពិនិត្យមើលកម្ទេចកម្ទីមាសនៅក្នុងឆាងសម្រាប់រែង។ មានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន
នាំគ្នារុករករ៉ែមាសនៅក្នុងស្រុកសណ្ដាន់ ខេត្តកំពង់ធំ
កំពង់ធំៈ អស់រយៈពេល៤ ឆ្នាំមកហើយ ដីសម្បូររ៉ែចូលជ្រៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់នេះ បានទាក់ទាញក្រុមអ្នករករ៉ែមាសខ្នាតតូចតាមរដូវកាលរាប់ពាន់ នាក់។ ពេលភ្លៀងធ្លាក់កាន់តែខ្លាំង ផ្លូវពោរពេញទៅដោយដីភក់ ប្រជាជនជាច្រើនគ្រួសារសម្រុកចូលមកកាន់តំបន់មានរ៉ែមាសមួយ នេះ។
ពួកគេត្រូវខិតខំជាច្រើនម៉ោង ពេលខ្លះជាច្រើនថ្ងៃ ដើម្បីទៅដល់តំបន់សំខាន់ ដែលនៅទីនោះពួកគេបានទម្លាក់របស់របរពីខ្លួន សាងសង់ខ្ទមតូចៗ ហើយខ្លះក្រាបនឹងដី និងខ្លះលុតជង្គង់ ដើម្បីចាប់ផ្តើមរែងរករ៉ែមាសនៅក្នុងថ្លុកមួយ។ ពេលខ្លះ គេអាចជួបសំណាងល្អ ពេលខ្លះក៏គ្មានសំណាង ពេលខ្លះគេបានឃើញល្បាយមាសល្អិតៗ ហើយបន្តិចក្រោយមក វាក៏ហូរបាត់ទៅវិញ។
ពួកគេមិនរស់នៅទីនេះរហូតទេ។ គ្រួសារអ្នករែងមាសត្រូវវិលត្រឡប់មកធ្វើស្រែចម្ការរបស់ ខ្លួនវិញ ដោយបន្សល់ទុកតែស្នាមរណ្តៅដែលបង្ហាញពីទីតាំងជីក និងរុករករ៉ែមាសប៉ុណ្ណោះ។
នៅរដូវប្រាំង គេបើករថយន្តជាច្រើនម៉ោងឆ្លងកាត់ភូមិដ៏ស្ងាត់ជ្រងំ។ ទីបំផុត អ្នកនឹងឆ្លងកាត់ភូមិមួយ ឬភូមិពីរ ដែលមានអ្នករែងរ៉ែមាសមួយចំនួនតូច។ ក្នុងចំណោមអ្នករែងមាសរាប់ពាន់នាក់ នៅព្រំប្រទល់ខេត្តក្រចេះ និងកំពង់ធំ ក្នុងអំឡុងរដូវវស្សា មានអ្នករែងមាសតិចជាង១០០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលបានស្នាក់នៅទីនេះពេញមួយឆ្នាំ។ ទិន្នផលមាសដែលពួកគាត់រកបាន ហាក់មិនបានធ្វើឲ្យជីវភាពពួកគេប្រសើរឡើយ។
អ្នករែងរ៉ែក្នុងរដូវប្រាំងជាអ្នកខកចិត្ត និងក្រីក្របំផុត។ ពួកគេជាមនុស្សវ័យចាស់បានធ្វើដំណើរ ពីកន្លែងរ៉ែមួយទៅកន្លែងរ៉ែមួយទៀត ដោយរែងរ៉ែមាស និងផ្លាស់ទីកន្លែងមួយទៀតនៅពេលអស់រ៉ែ។ ពួកគេផ្សងព្រេងលើការរែងមាស ក្រៅពីការធ្វើស្រែចម្ការ។ ពួកគេជាគ្រួសារដែលបានខិតខំតែទទួលបរាជ័យក្នុងមុខរបរដទៃ ទៀតទាំងអស់ ហើយពុំមានមធ្យោបាយដទៃទៀតឡើយ។
ឈរនៅមាត់រណ្តៅ ធំមួយ លោក យីន ភក្តី អាយុ២៥ ឆ្នាំ បានតាមមើលប្អូនថ្លៃរបស់ខ្លួនពីរនាក់ ដែលឈរប៉ុន្មានម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីខាងក្រោមលោក ក្នុងទឹកត្រឹមស្មងជើង ដោយខិតខំកែកុនម៉ាស៊ីនបូមល្បាយដី។ អ្នកទាំងបីបានចំណាយពេលមួយសប្តាហ៍ដើម្បីជីករណ្តៅរ៉ែទំហំ១០ ម៉ែត្រ គុណ១០ ម៉ែត្រ ដោយដៃ ហើយក្នុងរយៈពេល១០ ថ្ងៃបន្ទាប់ នឹងប្រើម៉ាស៊ីនបូមដីរ៉ែចេញដោយបញ្ជូនដីភក់ពីរណ្តៅរ៉ែមាសនោះចូលតាមចង្អូរដែលពួកគេបានជីក។
លោក ភក្តី បានបន្តថា៖ «ក្នុងរដូវវស្សា ខ្ញុំបានធ្វើការឲ្យអ្នកដទៃទៀត ហើយយើងរកបានប្រាក់១៥០០០ រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំធ្វើរួចមក ខ្ញុំមើលឃើញថា វាងាយស្រួល ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តសាកល្បងវាដោយខ្ចីម៉ាស៊ីន»។
ខណៈដែលអ្នកជីករ៉ែដណ្តើមកន្លែងគ្នាក្នុងអំឡុងរដូវវស្សា ឥឡូវនេះ ដល់ពេលចាប់យកដី។ នៅពេលលោក ភក្តី បញ្ចប់ការជីកយករ៉ែពីកន្លែងបច្ចុប្បន្នរបស់លោក ដែលនៅសល់តែរណ្តៅគ្មានរ៉ែមាសទៀតនោះ លោកអាចចាប់ផ្តើមជាថ្មីនៅកន្លែងផ្សេងទៀត។
ព្រៃងាយស្រួល មានអត្ថប្រយោជន៍ចំពោះការជីករកក្នុងរដូវប្រាំង ទី១ គឺកន្លែង និងទី២ គឺការចៀសផុតពីប្រព័ន្ធកំណត់ពន្ធក្រៅផ្លូវការ។
រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍បានជំរុញឲ្យមានគម្រោងផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណ ដើម្បីជួយតាមដាន និងគ្រប់គ្រងវិស័យរករ៉ែខ្នាតតូច។ បើទោះបីជា សិប្បកម្មរ៉ែត្រូវមានអាជ្ញាប័ណ្ណក្រោមច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រង និងធ្វើអាជីវកម្មធនធានរ៉ែក៏ដោយ ប៉ុន្តែតាមពិត មានចំនួនតិចតួចណាស់ ដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណ។
ខណៈដែលក្របខ័ណ្ឌច្បាប់មានជាស្រេច កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិបានសរសេរក្នុងឯកសារសង្ខេបឆ្នាំ២០១១ ស្តីពីការជីករករ៉ែខ្នាតតូចថា «ប្រការច្បាប់ពុំទាន់បានរៀបចំជាគោលនយោបាយដែលសកម្មនៅ ឡើយទេ»។ អ្នកនិពន្ធជំរុញថា៖ «គោលនយោបាយថ្មីគួររៀបចំឡើងដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យបុគ្គលិក និងក្រុមហ៊ុន[សិប្បកម្មរ៉ែ និងអាជីវកម្មរ៉ែខ្នាតតូច] ធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីសម្រួលការចែករំលែកលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ធនធាន ព្រមទាំងផ្តល់សមភាព និងឱកាសដល់បុគ្គលិកនៃសិប្បកម្មរ៉ែ និងអាជីវកម្មរ៉ែខ្នាតតូច ទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណ»។
ផ្ទុយទៅវិញ ខណៈដែលអាជីវកម្មរ៉ែខ្នាតធំបានរីកដុះដាល រដ្ឋាភិបាលព្រងើយកន្តើយមិនគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មរ៉ែខ្នាតតូច បែរជាផ្តោតធនធានលើការចំណេញធំទៅវិញ។ ក្នុងស្រុកសណ្តាន់ ខណៈដែលនៅកន្លែងជាច្រើន សម្បូរទៅដោយអាជីវកម្មរ៉ែខ្នាតតូច កង្វះនៃការគ្រប់គ្រងបានបង្កើតចន្លោះប្រហោង ដោយអនុញ្ញាតអ្នកមានអំណាចក្នុងស្រុករកបានប្រាក់ចំណេញយ៉ាង ច្រើនពីចំណោមអ្នករករ៉ែរាប់សិបនាក់ដែលបានសម្ភាស ម្នាក់ៗថា បញ្ហាឈឺក្បាលបំផុតក្នុងការជីករ៉ែ គឺការដោះស្រាយជាមួយនឹងទាហាន។ ក្នុងមួយខែ ក្នុងអំឡុងរដូវសម្បូរ ទាហានបានមកដើរប្រមូលកម្រៃបិទភ្នែកចំពោះសកម្មភាពខុសច្បាប់ នេះ។ តម្លៃនោះគឺជាតម្លៃតែមួយ គឺ ៥០ ដុល្លារអាមេរិកពីអ្នកដែលរករ៉ែដោយម៉ាស៊ីន និង ២៥០០០ រៀលពីអ្នកទាំងឡាយដែលរែងរ៉ែនឹងដៃ។ ព្រមជាមួយនឹងអត្រាកម្ចីធនាគារខ្ពស់ (អ្នកជីករ៉ែភាគច្រើនដែលបានសម្ភាសត្រូវបង់ការប្រាក់ ៣៥ ភាគរយលើកម្ចីដែលយកមកប្រើដើម្បីទិញម៉ាស៊ីនបូម និងប្រេង) កម្រៃយកដោយទាហានបានប្រែក្លាយអាជីវកម្មរកចំណេញនេះទៅជា អាជីវកម្មត្រឹមតែចិញ្ចឹមជីវិត។ បន្ទាប់ពីបង់លើរបស់ផ្គត់ផ្គង់ និងប្រេង គ្រួសារអ្នកជីករ៉ែដែលប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនបូមតូចមួយ អាចរកបាន ២០០០ ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំ។ ទោះជាយ៉ាងណា ប្រាក់នោះស្ទើរទាំងអស់ នឹងធ្លាក់ក្នុងដៃធនាគារ ឬទាហាន។ ប៉ុន្តែទាហានធ្វើឲ្យអ្នកជីករ៉ែឈឺក្បាលបំផុត។
លោកស្រី ស្រីអូន អាយុ ៤១ ឆ្នាំ ដែលបានរស់នៅជាមួយនឹងគ្រួសារនៅទីនេះរយៈពេល ៣ ឆ្នាំមកហើយ បានថ្លែងថា៖ «ច្បាស់ណាស់ បញ្ហាចម្បងគឺទាហាន»។
ខណៈដែលលោកស្រី អូន និយាយថា៖ «ពីខែមិថុនាដល់ខែធ្នូ ទាហានបានឆ្លងកាត់ទីនេះ។ ពួកគេអះអាងថា ពួកគេមកការពារប្រជាជនទីនេះ ប៉ុន្តែពួកគេមិនការពារទេ ពួកគេគ្រាន់តែមកគំរាមកំហែង។ ប្រសិនបើអ្នកបង់លុយយឺតតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ គេនឹងមកកន្លែងជីករ៉ែរបស់អ្នក និងគំរាមបិទកន្លែងអ្នកចោលឬចាប់យកម៉ាស៊ីន»។ ប្តីរបស់លោកស្រីលោក លុន វាសនា អាយុ ៤៤ ឆ្នាំ បានដើរចូលមកពីកន្លែងរ៉ែរបស់ប្តីប្រពន្ធទាំងពីរ ចម្ងាយប៉ុន្មានម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីផ្ទះរបស់ពួកគេ។ ដោយពាក់អាវយឺត និងខោខ្លី លោក វាសនា ដុតបារី ហើយងក់ក្បាលឯកភាព ខណៈដែលប្រពន្ធលោកនិយាយ។ លោកស្រីបានបន្តថា៖ «ហេតុអ្វីបានជាទាហានយកប្រាក់? គេថា ប្រាក់សម្រាប់បង់ពន្ធជូនរដ្ឋាភិបាល តែខ្ញុំមិនគិតដូច្នោះទេ»។
ការហៅទូរស័ព្ទទៅមន្រ្តីកងយោធពលខេមរភូមិន្ទពុំទទួលបានការ ឆ្លើយតបទេក្នុងសប្តាហ៍នេះ ចំណែកឯមន្រ្តីនៅក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានដែរ។
កត្តារុញច្រាន និងកត្តាទាក់ទាញ នៅពេលលោក ចាន ជីរិន សើច ដីភក់ជាប់ថ្ពាល់របស់លោកបានធ្លាក់ចុះ។ ជាអ្នកជំនាញក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញ បុរសអាយុ ៤៥ ឆ្នាំរូបនេះ បានប្រាប់ពីកន្លែងដែលលោកធ្លាប់រស់នៅ ប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ដូចជា «មណ្ឌលគិរី ប៉ៃលិន ស្នងអ៊ន ភ្នំជី អូរតាកែវ»។ លោកបានបន្តថា៖«វាមិនពិបាកសោះ ក្នុងរដូវវស្សា ហើយប្រសិនបើយើងមិនអាចរកបានមាសទេ យើងគ្រាន់តែប្តូរទៅកន្លែងមួយទៀត»។ នៅពីក្រោយលោក មានម៉ាស៊ីនតូចមួយបានកំពុងបូមទឹកជាប់ជានិច្ច។ ពីក្រោយទៀត មានរណ្តៅជាច្រើន ដែលមានអ្នកជីករ៉ែម្នាក់ ឬពីរនាក់ក្នុងនោះ ដែលអង្គុយចុះព្យាយាមរែងទឹកចេញ ទាល់តែឃើញដុំមាសដ៏ល្អិតៗ។
លោក ជីរិន បានបន្ថែមថា៖ «មនុស្សភាគច្រើននៅទីនេះ រែងដោយដៃ»។ ខណៈដែលទីជម្រកទំនេរជាច្រើននៅតំបន់នេះមើលទៅដូចជាភូមិ ដែលកន្លែងគាត់រករ៉ែ មានសុទ្ធតែតង់តូចៗ។ សូម្បីតែលោក ជីរិន ដែលមានលទ្ធភាពរករ៉ែដោយម៉ាស៊ីនបូម ក៏រស់នៅក្នុងតង់បណ្តោះអាសន្ននោះដែរ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើ ក្នុងអំឡុងរយៈពេល ២ ទៅ៣ ថ្ងៃខ្ញុំមិនអាចរកមាសតម្លៃ ៣៥ម៉ឺន រៀលទេនោះ ខ្ញុំនឹងគ្មានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមគ្រួសារទេ ហើយខ្ញុំត្រូវរកកន្លែងមួយទៀតដើម្បីជីករ៉ែ។ ខ្ញុំបានដើរតាមគេពីកន្លែងរ៉ែមួយទៅកន្លែងរ៉ែមួយទៀត តាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ វាជាការងារល្អសម្រាប់ខ្ញុំ។ អ្នកខ្លះមានដីស្រែចម្ការ តែខ្ញុំគ្មានទេ ដូច្នេះខ្ញុំបន្តជីករ៉ែ»។
បើទោះបីជាការងារល្អយ៉ាងណាក៏ ដោយ ប៉ុន្តែលោក ជីរិន បានទទួលស្គាល់ថា ការងារនេះពុំងាយស្រួលទេ។ ក្រៅពីទាហាន (ដែលជាបញ្ហាចម្បង) បញ្ហាសុខភាពកើតមានពាសពេញ។ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំដែលលោកផ្លាស់មកទីនេះ លោកមានបញ្ហាពោះវៀនជាប់។ ដូចអ្នកជីករ៉ែដទៃទៀតដែរ ដោយលោក ផឹកទឹកដែលហូរនាំរ៉ែរបស់លោក ហើយមិនខ្វល់ក្នុងការដាំទឹកនោះឡើយ។
លោក និងអ្នកដទៃទៀត ឯកភាពដូចគ្នាថា បញ្ហាធំបំផុតគឺជំងឺគ្រុនចាញ់។ អ្នករាល់គ្នាដែលបានសម្ភាសន៍ បានថ្លែងថា ពួកគេ ឬសាច់ញាតិ បានឆ្លងជំងឺនេះ យ៉ាងហោចណាស់ម្តង។ ភាគច្រើនថា ពួកគេឈឺជំងឺនេះច្រើនដង ក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោក ជីរិន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំកើតជំងឺនេះពីរដង»។
អ្នកជិតខាងម្នាក់បានកាត់សម្តីរបស់លោកថា៖ «វាអាចអាក្រក់។ ប្រសិនបើអ្នកទៅមន្ទីរពេទ្យមិនទាន់ពេល អ្នកនឹងស្លាប់»។
ក្នុងអំឡុង រដូវវស្សា វាអាចត្រូវការរយៈពេលដល់ទៅ ៦ ម៉ោងដើម្បីបើកបរពីភូមិទាំងនេះទៅទីប្រជុំជនជិតបំផុត ដែលមានគ្លីនិកមួយ តែមានគ្រូពេទ្យម្នាក់ដែលផ្លាស់ទីត្រាច់ចរពេញតំបន់នេះ។ ក្នុងរដូវប្រាំង រយៈពេលធ្វើដំណើរគឺខ្លីជាងរដូវវស្សា ប៉ុន្តែជំងឺគ្រុនចាញ់នៅតែមាន ហើយគ្មានវេជ្ជបណ្ឌិតទេ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «កន្លែងនេះ ទោះបីជាអ្នកគិតថា អ្នករឹងមាំ សាកនៅពីរសប្តាហ៍នៅទីនេះ អ្នកនឹងដឹងថាតើ អ្នករឹងមាំប៉ុនណាហើយ»។
ប៉ុន្តែ ការលំបាកទាំងនោះពុំបំបាក់ទឹកចិត្តរបស់ពួកគេឡើយ។ មើលទៅដីនេះ ក្នុងព្រៃជ្រៅ មានរ៉ែមាសពីក្នុងដី ហើយមានរ៉ែមាសជាច្រើន។ ចម្ងាយតិចជាង ៥០ គីឡូម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងតំបន់ស្នងអនគឺជាដីថ្ម ហើយរ៉ែអាចជីកបាន ដោយប្រើអាស៊ីតកាត់ចូលដី ដែលបំផ្លាញបរិស្ថាន និងបង្កើតបញ្ហាសុខភាពជាច្រើន។
អ្នកជីករ៉ែអាចមើលឃើញ ថា ខ្លួនកំពុងស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែងជាប់ជានិច្ច ពីក្រុមហ៊ុនចិន និងកូរ៉េ។ ក្រុមហ៊ុនធំទាំងនេះជួលកម្មកររាប់រយនាក់ដែលពីមុនធ្លាប់ ជាអ្នកជីករ៉ែមាស។ តែផ្ទុយទៅវិញ ចំពោះគ្រប់ភាពមិនច្បាស់លាស់ផ្លូវច្បាប់ ការប៉ះទង្គិចជាមួយនឹងអាជ្ញាធរ ពិសេសទាហាន និងជំងឺគ្រុនចាញ់ ដីនេះគឺជាក្តីសង្ឃឹមរបស់អ្នកជីករ៉ែ។
ដើរចុះពី ភ្នំតូចចុះមើលភូមិជីករ៉ែនេះ លោកស្រី អ៊ុំ ចាណា អ្នកលក់ដូរដែលធ្វើដំណើរតាមអ្នកជីករ៉ែពីកន្លែងមួយទៅកន្លែង មួយ បានរៀបរាប់អំពីអនាគតរបស់លោកស្រី។ លោកស្រី បានលើកឡើងថា៖ «ការរកស៊ីជាមួយនឹងអ្នកទាំងនេះល្អប្រសើរជាងអ្វីដែលខ្ញុំអាច ធ្វើបាននៅស្រុកកំណើត»។ បន្ទាប់មក លោកស្រីបានឈប់និយាយ ដើម្បីបណ្តេញអ្នកជីករ៉ែស្រវឹង ដែលមកសុំទានប្រាក់ពីអ្នកយកព័ត៌មាន ដើម្បីយកទៅទិញស្រាសមួយលីត្រទៀត។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំបានរកស៊ីបែបនេះ ៣ឆ្នាំហើយ ដោយដើរតាមអ្នកជីករ៉ែ។ អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលខ្ញុំរកបាន គឺខ្ញុំរកតម្លៃទ្វេដង ព្រោះវានៅឆ្ងាយពីភូមិ ហើយប្រសិនបើគេគ្មានប្រាក់ គ្មានបញ្ហា គេអាចយកមាសមកប្តូរ»៕
No comments:
Post a Comment
yes