លោក William E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
ភ្នំពេញ: ខ្ញុំសូមអរគុណចំពោះអស់លោកអ្នកទាំងអស់ដែលបានផ្តល់មតិឆ្លើយតប និងសំណួរល្អៗ ដែលខ្ញុំបានទទួលបន្ទាប់ពីការចុះផ្សាយខ្ទង់សារព័ត៌មាន “សួរឯកអគ្គរដ្ឋទូត” របស់ខ្ញុំកាលពីសប្តាហ៍មុន។ ខ្ញុំមានក្តីរំភើបដោយមានប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនមានការចាប់អារម្មណ៍ចង់ធ្វើការពិភាក្សាជាមួយខ្ញុំ ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា នឹងបានបន្តឮពីលោកអ្នកតាមរយៈអ៊ីម៉េល AskAMBToddPP@state.gov ។
នៅសប្តាហ៍នេះ ខ្ញុំនឹងឆ្លើយសំណួរចំនួន ២ ដែលខ្ញុំបានទទួលពីមិត្តអ្នកអានជនជាតិខ្មែរ។ សំណួរទី ១ គឺ “តើជនជាតិអាមេរិកធ្វើអ្វីដើម្បីអបអរបុណ្យជាតិរបស់គេ?” ។ នេះជាសំណួរមួយល្អ ពីព្រោះគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ សុទ្ធតែមានបុណ្យជាតិរបស់គេ ហើយគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់មានប្រពៃណីនិងពិធីអបអររបស់គេនៅជុំវិញបុណ្យជាតិរបស់គេ។
ថ្ងៃទី៤ កក្កដា គឺជាទិវាឯករាជ្យរបស់ប្រទេសអាមេរិក។ វាគឺជាថ្ងៃដែលជនជាតិអាមេរិករៀបចំពិធីជប់លៀងដោយអាំងសាច់បរិភោគ រៀបចំព្យុហយាត្រា និងដុតកាំជ្រួច ដើម្បីអបអរការបង្កើតប្រទេសអាមេរិក។ សំរាប់ខ្ញុំវាជាថ្ងៃបុណ្យដែលមិនដូចថ្ងៃបុណ្យដទៃទៀតឡើយ។ វាតំណាងឲ្យសេរីភាពនៃប្រជាជាតិរបស់យើង និងភាព ខ្លាំងនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើង។ រាល់ឆ្នាំ ពេលដល់ថ្ងៃនេះ គ្រួសារនិងមិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំមកជួបជុំគ្នា ដើម្បីអបអរសេរីភាព និងឱកាសដែលសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យផ្តល់ឲ្យយើង។ ខ្ញុំមានអនុស្សាវរីយ៍ល្អៗពេលយកកូនរបស់ ខ្ញុំចូលរួមក្នុងព្យុហយាត្រា មើលក្រុមកីឡាបាល់អោប (baseball team) ដែលខ្ញុំចូលចិត្តជាងគេជាមួយកូនស្រី របស់ខ្ញុំ ហើយសប្បាយមើលកាំជ្រួចពេលយប់ជាមួយកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំ។ វាជាការសំខាន់ដែលត្រូវចាំទុកថា យើងក្នុងនាមជាបុគ្គលមួយរូបមានសេរីភាពក្នុងការសប្បាយជាមួយនឹងសកម្មភាពទាំងឡាយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសរបស់យើងមានលក្ខណៈពិសេស។ នេះគឺជាថ្ងៃនៃគ្រួសារនិងសេរីភាព ហើយខ្ញុំស្រឡាញ់ពេញចិត្ត ព្រោះថ្ងៃនេះបានផ្តល់ ដល់ពលរដ្ឋអាមេរិកកាំងនូវឱកាសដើម្បីរួបរួមជាប្រទេសមួយ។
នៅសប្តាហ៍នេះ ខ្ញុំនឹងឆ្លើយសំណួរចំនួន ២ ដែលខ្ញុំបានទទួលពីមិត្តអ្នកអានជនជាតិខ្មែរ។ សំណួរទី ១ គឺ “តើជនជាតិអាមេរិកធ្វើអ្វីដើម្បីអបអរបុណ្យជាតិរបស់គេ?” ។ នេះជាសំណួរមួយល្អ ពីព្រោះគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ សុទ្ធតែមានបុណ្យជាតិរបស់គេ ហើយគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់មានប្រពៃណីនិងពិធីអបអររបស់គេនៅជុំវិញបុណ្យជាតិរបស់គេ។
ថ្ងៃទី៤ កក្កដា គឺជាទិវាឯករាជ្យរបស់ប្រទេសអាមេរិក។ វាគឺជាថ្ងៃដែលជនជាតិអាមេរិករៀបចំពិធីជប់លៀងដោយអាំងសាច់បរិភោគ រៀបចំព្យុហយាត្រា និងដុតកាំជ្រួច ដើម្បីអបអរការបង្កើតប្រទេសអាមេរិក។ សំរាប់ខ្ញុំវាជាថ្ងៃបុណ្យដែលមិនដូចថ្ងៃបុណ្យដទៃទៀតឡើយ។ វាតំណាងឲ្យសេរីភាពនៃប្រជាជាតិរបស់យើង និងភាព ខ្លាំងនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់យើង។ រាល់ឆ្នាំ ពេលដល់ថ្ងៃនេះ គ្រួសារនិងមិត្តភក្តិរបស់ខ្ញុំមកជួបជុំគ្នា ដើម្បីអបអរសេរីភាព និងឱកាសដែលសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យផ្តល់ឲ្យយើង។ ខ្ញុំមានអនុស្សាវរីយ៍ល្អៗពេលយកកូនរបស់ ខ្ញុំចូលរួមក្នុងព្យុហយាត្រា មើលក្រុមកីឡាបាល់អោប (baseball team) ដែលខ្ញុំចូលចិត្តជាងគេជាមួយកូនស្រី របស់ខ្ញុំ ហើយសប្បាយមើលកាំជ្រួចពេលយប់ជាមួយកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំ។ វាជាការសំខាន់ដែលត្រូវចាំទុកថា យើងក្នុងនាមជាបុគ្គលមួយរូបមានសេរីភាពក្នុងការសប្បាយជាមួយនឹងសកម្មភាពទាំងឡាយ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសរបស់យើងមានលក្ខណៈពិសេស។ នេះគឺជាថ្ងៃនៃគ្រួសារនិងសេរីភាព ហើយខ្ញុំស្រឡាញ់ពេញចិត្ត ព្រោះថ្ងៃនេះបានផ្តល់ ដល់ពលរដ្ឋអាមេរិកកាំងនូវឱកាសដើម្បីរួបរួមជាប្រទេសមួយ។
នៅពេលដល់ថ្ងៃនេះ កាលពី ២៣៦ ឆ្នាំមុន បិតាស្ថាបនិករបស់យើងបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យ ដើម្បីអះអាងពីអធិបតេយ្យភាពនៃប្រជាជាតិរបស់យើង។ ឯកសារនេះបានប្រកាសដោយគ្មានងាករេថា ៖
យើងកំណត់ថាការពិតទាំងនេះស្តែងឲ្យឃើញច្បាស់ដោយខ្លួនឯង គឺថា មនុស្សទាំងអស់កើតមកមានភាពស្មើគ្នា គេបានទទួលពីអ្នកបង្កើតរូបគេមកនូវសិទ្ធិដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់បាន និងថា ក្នុងចំណោមសិទ្ធិទាំងនេះមានសិទ្ធិក្នុងការរស់នៅ សិទ្ធិក្នុងការមានសេរីភាព និងសិទ្ធិក្នុងការស្វែងរកសុភមង្គល...។
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនអាចកើតឡើងបានភ្លាមៗនោះទេ។ វាជាដំណើរការមួយ។ ថ្វីបើសេចក្តីប្រកាសឯករាជ្យនេះចែងថា “មនុស្សទាំងអស់កើតមកមានភាពស្មើគ្នា” ហើយយើងទាំងអស់គ្នាមាន “មានសិទ្ធិខ្លះដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់ចេញបាន” ក្តី តែយើងត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ចក្នុងការការពារសិទ្ធិដែលធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យអាចមានទៅបាន។
ការរក្សាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងរីកដុះដាល ឲ្យនៅគង់វង្សទាមទារឲ្យមានស្មារតីរឹងប៉ឹង ដែលជាលក្ខណៈមួយដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានដូចសហរដ្ឋអាមេរិកដែរ។ តាមពិតទៅការខិតខំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឹជាអ្វីដែលធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសនេះមានការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ពោលគឺការអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលទទួលស្គាល់សិទ្ធិមនុស្សទាំងឡាយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាសាកល និងការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាបន្តបន្ទាប់ ដែលមានការរៀបចំបានល្អជាងមុន និងប្រកបដោយសន្តិភាពច្រើនឡើង។ សហរដ្ឋអាមេរិកនិងប្រទេសកម្ពុជាដឹងថា ការចូលរួមយ៉ាងសកម្មនិងដោយបើកចំហនៃមនុស្សទាំងអស់ក្នុងសង្គម របស់គេ គឺជាការចាំបាច់ដើម្បីធានាឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យយូរអង្វែង ហើយខ្ញុំមានការចាប់អារម្មណ៍ដោយឃើញថា ប្រជាជនក្នុងស្រទាប់វណ្ណៈជាច្រើនបានទៅបោះឆ្នោត ក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំថ្មីៗកន្លងទៅនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី វាជាការល្អ តែវាធ្វើឲ្យរកាំចិត្តនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ គឺថាវាត្រូវតែមានការវិវត្ត ជានិច្ចរួមទាំងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ រាល់ថ្ងៃ ប្រព័ន្ធតុលាការរបស់យើងសើររើពិនិត្យច្បាប់ ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់ថា វាស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញរបស់យើង។ រាល់ថ្ងៃ យើងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឲ្យពលរដ្ឋ អាមេរិកទាំងអស់អាចប្រើសេរីភាពរបស់គេបាន មិនថាសិទ្ធិក្នុងការនិយាយស្តីដោយសេរី ប្រតិបត្តិសាសនារបស់គេ បោះឆ្នោត ឬសិទ្ធិក្នុងការ “មានជីវិតរស់នៅ មានសេរីភាព និងការស្វែងរកសុភមង្គល” នោះទេ។ ដូចការដែលសហរដ្ឋអាមេរិកធ្វើការដើម្បីកែលំអលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់គេដែរ ខ្ញុំដឹងថាប្រទេសកម្ពុជាក៏ធ្វើដូចគ្នានេះដែរ។
តាមពិតទៅខ្ញុំមានសេចក្តីរីករាយដោយបានឮថា អ្នកតវ៉ានៅបឹងកក់ត្រូវបានដោះលែងពីពន្ធនាគារ នៅសប្តាហ៍មុន។ យើងចាត់ទុកការដោះលែងនេះថាជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយនៃការគាំទ្រសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងនិតិរដ្ឋ ហើយយើងសង្ឃឹមថា ទៅអនាគតជំលោះដីធ្លីបែបនេះនឹងត្រូវបានដោះស្រាយតាមលក្ខណៈឯករាជ្យ និងតម្លាភាព ដែលសាធារណជន អាចយល់បានច្បាស់។
ដោយសារប្រទេសយើងទាំងពីរមានសេចក្តីប៉ងប្រាថ្នាដូចគ្នា ហើយនិងបំណងរបស់យើងក្នុងការធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរបស់យើងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងបានធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ទាំងជាមួយប្រជាជន ទាំងជាមួយរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីសំរេចគោលដៅរួមរបស់យើង។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនទាមទារ អ្វីតិចជាងនេះទេ។
សំណួរទី ២ ដែលខ្ញុំនឹងឆ្លើយនៅថ្ងៃនេះគឺ “តើសហរដ្ឋអាមេរិកគ្រោងធ្វើអ្វីសំរាប់វេទិកាតំបន់អាស៊ាន ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែកក្កដានេះ?”។ នៅស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក យើងកំពុងត្រៀមខ្លួនសំរាប់រដូវក្តៅដែលមានការងារមមាញឹក។ យើងមានកិត្តិយសសូមគាំទ្រប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការដើរតួនាទីជាប្រធាននៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន ហើយយើងរំពឹងដោយរីករាយដល់ការមកដល់ក្នុងពេលខាងមុខនេះរបស់លោកស្រី Clinton រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីចូលរួមក្នុងវេទិកាតំបន់អាស៊ាននៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា។ ក្នុងអំឡុងពេលស្នាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រី Clinton ក៏នឹងចូលរួមផងដែរក្នុងពិធីចំនួនពីរដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិក នៅខេត្តសៀមរាប។
ពិធីទីមួយគឺការពិភាក្សាលើគោលនយោបាយផ្តល់សិទ្ធិអំណាចសំរាប់ស្ត្រី និងសមភាពជេនឌ័រក្នុងគំរោងស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមអនុតំបន់ទន្លេមេគង្គ ដែលនឹងមានការចូលរួមនៃមេដឹកនាំមកពីទូទាំង តំបន់ ដើម្បីចែករំលែកការអនុវត្តល្អៗក្នុងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី និងកុមារី។ ពិធីទី ២ គឺវេទិកាជំនួញអាមេរិក អាស៊ាន ដែលនឹងមានការចូលរួមរបស់មេដឹកនាំក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីពិភាក្សានិងដោះស្រាយឱកាស និងបញ្ហាប្រឈម ដែលនឹងកំណត់សហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចនៅពេល អនាគតរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាស៊ាន។ ពេលនេះពិតជាពេលគួរឲ្យរំភើបសំរាប់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកមានមោទនភាពក្នុងការមានចំណែកមួយក្នុងរឿងនេះ។
សូមធ្វើការទាក់ទងមកខ្ញុំតាមអ៊ីម៉េល AskAMBToddPP@state.gov ហើយប្រាប់ខ្ញុំនូវអ្វីដែលលោកអ្នកគិតពីទិវា ៤ កក្កដា ហើយនិងគុណតំលៃនៃទិវានេះ។ តាមពិតទៅ លោកអ្នកអាចសួរខ្ញុំនូវអ្វីៗទាំងអស់ដែលលោកអ្នកចង់សួរ។ ខ្ញុំរង់ចាំសំណួររបស់លោកអ្នកដោយរីករាយ៕
No comments:
Post a Comment
yes