ហ៊ុន សែន សង្ឃឹមអាស៊ានជួយក្នុងជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ
ដោយ វោហារ ជាតិទំនាស់ព្រំដែនរវាងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជា បានធ្លាក់ដល់ដៃអាស៊ាន (ASEAN) ហើយនៅពេលនេះ។
បន្ទាប់ពីភាគីកម្ពុជាបានប្ដឹងភាគីថៃ ទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិហើយមានការប្រកាសលទ្ធផល កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៤ កុម្ភៈ អំពីជម្លោះព្រំដែនគោកនោះមក ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសម្រេចឲ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃ ឈប់បាញ់គ្នាជាអចិន្ត្រៃយ៍ ហើយមិនបានដោះស្រាយទំនាស់នេះទេ បែរជាប្រគល់រឿងទំនាស់នេះទៅឲ្យសមាគមអាស៊ានដោះស្រាយវិញ។ ការជួបដោះស្រាយជម្លោះរវាងកម្ពុជា និងថៃថ្នាក់
អាស៊ាននេះ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅទីក្រុងហ្សាកាតា (Jakarta) ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី
នៅថ្ងៃទី២២ កុម្ភៈនេះហើយ ពោលគឺនៅសល់តែ ៥ថ្ងៃទៀតតែប៉ុណ្ណោះ ដែលភាគីទាំងពីរនឹងដឹងលទ្ធផលនៃការដោះស្រាយតាមកម្រិតថ្នាក់តំបន់ អាស៊ានថា ភាគីខាងណាឈ្នះភាគីខាងណាចាញ់។ ទន្ទឹមពេលរង់ចាំ
ថ្ងៃដោះស្រាយទំនាស់នេះ មានអ្នកវិភាគនយោបាយខ្មែរមួយចំនួនព្រួយបារម្ភខ្លាចភាគីកម្ពុជា មិនបានទទួលជោគជ័យក្នុងការតវ៉ានោះ ក្នុងដំណោះស្រាយអាស៊ាន ដោយបានផ្អែកកត្តាអវិជ្ជមាននៃគោលនយោបាយការបរទេសកម្ពុជា មួយចំនួនកន្លងមក និងប្រជាប្រិយភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថៃលើឆាកអន្តរជាតិ។ លោក សឺន ស៊ូប៊ែរ្ដិ៍ ប្រធានមូលនិធិសម្ដេច សឺន សាន និងជាអតីតអ្នក
នយោបាយខ្មែរ បានសម្ដែងសេចក្ដីព្រួយបារម្ភថា កន្លងមកប្រទេសកម្ពុជា បានធ្វើឲ្យមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិអាក់អន់ចិត្តអំពីការគោរព សិទ្ធិមនុស្ស ហើយបើប្រៀបធៀបប្រទេសកម្ពុជា ទៅប្រទេសថៃ គឺថា ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានស្ទើរតែទាំងអស់បានទទួលផលប្រយោជន៍ សេដ្ឋកិច្ចពីប្រទេសថៃច្រើនជាងកម្ពុជា ដែលជាហេតុអាចនាំឲ្យប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ ខាងភាគីកម្ពុជា ៖ «សូមអត់ទោសថ្មីៗនេះយើងមានរឿងជាមួយ អង្គការសហប្រជាជាតិ ដល់អ៊ីចឹង! យើងត្រូវប្រើផ្លូវទូតឲ្យច្រើនបន្តិចរឿងទំនាក់ទំនងហ្នឹង ហើយណាមួយទៀត ស្រុកខ្លះគេមើលប្រយោជន៍របស់គេ ព្រោះគេមានប្រយោជន៍ជាមួយថៃច្រើនជាង ប្រហែលគេលម្អៀងថៃហើយ»។ ទាក់ទងការគាំទ្រលើឆាកអន្តរជាតិវិញ លោក សឺន សូប៊ែរ្ដិ៍ បានបញ្ជាក់
ថា ថៃអាចមានប្រៀបលើកម្ពុជាផងដែរ ៖ «ដូច នៅសន្តិសុខសហប្រជាជាតិហ្នឹង វាមានប្រទេសច្រើននៅហ្នឹង ជាពិសេស ពួកមហាអំណាចទាំង៥ហ្នឹង នៅក្នុងហ្នឹងខាង បើយើងគិតទៅ ខាងសហរដ្ឋអាមេរិក ខាងអង់គ្លេស គឺចង់មិនចង់លម្អៀងទៅថៃបាត់ហើយ លម្អៀងទៅពីរនាក់ហើយ រវាង៥នាក់ហ្នឹង លម្អៀងទៅថៃបាត់ហើយ ព្រោះមិត្តភ័ក្ដិគេចាស់»។
ចំណែកលោកបណ្ឌិត អុក វណ្ណា សាស្ត្រាចារ្យរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ ដោយលោកជឿជាក់ថា ថៃមានអាមេរិកគាំទ្រ មិនខុសប្រទេសជាសមាជិកមួយចំនួនទៀតដែលគាំទ្រដោយអាមេរិកដែរនោះទេ ដូចជាប្រទេស ហ្វីលីពីន ជាដើម ហើយប្រទេសទាំងនោះនឹងអាចគាំទ្រថៃ ព្រោះមាននិន្នាការនយោបាយប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ហើយលោកមានជំនឿថា ដំណោះស្រាយក្នុងកម្រិតថ្នាក់តំបន់មិនខុសពីកម្ពុជា និងថៃ បានចរចាគ្នាអស់រយៈពេលជាងពីរឆ្នាំមកហើយមិនបានលទ្ធផលអ្វីនោះ ទេ ហើយការបាញ់គ្នានឹងនៅតែកើតមានជាបន្តទៅទៀត។ លោកបានប្រៀបធៀប
ការគាំទ្ររបស់អាមេរិកចំពោះថៃ មានទំនាស់ជាមួយកម្ពុជា ទៅនឹងសង្គ្រាមក្នុងឧបទ្វីបកូរ៉េ ដូច្នេះ ៖ «ដូច ប្រទេសកូរ៉េអ៊ីចឹង នៅពេលដែលគ្រាន់តែមានការលើកឡើងរវាងកូរ៉េខាងត្បូង វាមានសមយុទ្ធយោធារវាងអាមេរិក និងកូរ៉េខាងត្បូងបាត់ទៅហើយ ហើយថ្មីៗនេះទៀត គ្រាន់តែមានបញ្ហាជាមួយកម្ពុជា ហើយថៃ មិនទាន់បានប៉ុន្មានផង អាមេរិកធ្វើសមយុទ្ធជាមួយថៃ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំឃើញថា នេះជាកិច្ចការមួយដែលខ្ញុំឃើញថា ជួនកាលសហប្រជាជាតិ ប្រទេសមហាអំណាចធំៗនៅមានគំនាប បើសិនទម្លាក់ឲ្យអាស៊ាន ខ្ញុំឃើញថា អាស៊ាននឹងទម្លាក់ឲ្យកម្ពុជា ទ្វេភាគីដដែល»។
ចំណែកអ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះទៀត បានព្រួយថា កម្ពុជាអាចចាញ់ភាគីថៃ បើដោះស្រាយទំនាស់នេះតាមយន្តការថ្នាក់អាស៊ាន ព្រោះថា ថ្នាក់ដឹកនាំសមាគមអាស៊ានបច្ចុប្បន្ន មានប្រពន្ធថៃ និងជាសញ្ជាតិថៃ ជាដើម ឧទាហរណ៍ដូចជា លោក ស៊ូរិន ពិតសុវណ្ណ (Surin Pitsuwan) ជាអគ្គលេខាសមាគមអាស៊ានជាដើម ជាសញ្ជាតិថៃ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនមានមន្ទិលសង្ស័យ
ដូច្នេះ ហើយលោកជឿជាក់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន នឹងធ្វើការដោះស្រាយជម្លោះរវាងភាគីកម្ពុជា និងថៃដោយអាជីពមិនយកទឹកចិត្តស្នេហាជាតិសាសន៍ឯងមកឡូកឡំទេ។ ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅទីស្ដីការគណៈ
រដ្ឋមន្ត្រី ឬហៅថា វិមានសន្តិភាព នៅថ្ងៃទី១៧ កុម្ភៈនេះ លោកបានអះអាងថា ៖ «ទាក់ ទងទៅជាមួយនឹងបញ្ហាអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ប្រធានអាស៊ានត្រូវជាជាតិថៃ ឬមានប្រពន្ធថៃនោះ ខ្ញុំមិនជឿថា វាមិនដូច្នេះ ពេលនេះឯកឧត្ដម ស៊ូរិន ពិតសុវណ្ណ កំពុងពាក់ទង់ជាតិអាស៊ាន គាត់មិនអាចដើរចូលតុចរចាពាក់ទង់ជាតិថៃទេ គាត់ពាក់ទង់ជាតិអាស៊ាន ដូច្នេះគាត់ត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចអាស៊ាន។ ឯចំពោះរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ខ្ញុំទុកចិត្តគាត់»។
ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន រួមមានដូចជា ប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម លាវ ថៃ ភូមា ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ ឥណ្ឌូណេស៊ី ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី។ មាត្រាទី៣១ នៃធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ប្រទេស
ជាសមាជិកអាស៊ាន ហើយប្រធានសមាគមអាស៊ានក្នុងអាណត្តិនេះមួយឆ្នាំម្ដង តាមលំដាប់តួអក្សរដោយចាប់ផ្ដើមពីអក្សរបរទេស គឺអក្សរ A។ ហើយនៅឆ្នាំនេះតំណែងជាប្រធានសមាគមអាស៊ាន គឺប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយមានលោក ម៉ាទី ណាតាឡេហ្គាវ៉ា (Marty Natalegawa) ជាប្រធាន ហើយលោក ស៊ូរិន ពិតសុវណ្ណ ដែលជាជនជាតិថៃ កាន់តំណែងជាអគ្គលេខាសមាគមអាស៊ាន។ ជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងថៃ បានចាប់ផ្ដើមនៅ
ថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ នៅពេលដែលភាគីថៃ បានលើកទ័ពចូលមកទឹកដីកម្ពុជា ក្បែរតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ។ ភាគីកម្ពុជា បានចោទថៃថា បានឈ្លានពានកម្ពុជា តែភាគីថៃ បានឆ្លើយថា ទឹកដីមួយផ្នែកនៅក្បែរតំបន់ប្រសាទព្រះវិហារ ទំហំ ៤,៦គ.ម ជារបស់ថៃ។ ភាគីជម្លោះទាំងពីរបានបាញ់ដាក់គ្នាជាបន្តបន្ទាប់ បណ្ដាលឲ្យទាហានទាំងសងខាងស្លាប់ និងរបួស និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីររាប់ពាន់អ្នកបានភៀសសឹកចោលភូមិ ស្ថាន។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅថ្ងៃទី១៧ កុម្ភៈនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកទឹកចិត្តឲ្យមេបញ្ជាការខ្មែរ-ថៃ តាមព្រំដែនជួបចរចា ឬពិភាក្សា និងលេងកីឡាជាមួយគ្នាជាមិត្តភាពឲ្យបានញឹកញាប់ដើម្បីបន្ធូរ បរិយាកាសអមិត្តដាក់គ្នា ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា លោកមានបំណងចង់ឃើញស្ថានការណ៍នៅតំបន់ព្រំដែនមានសន្តិភាពដូចមុនថ្ងៃ១៥ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា បានអំពាវនាវសុំ
ឲ្យសមាជិកអាស៊ាន បញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍មកត្រួតពិនិត្យមើលការឈប់
បាញ់គ្នានៅតំបន់ ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលកងទ័ពទាំងពីរកំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នាយ៉ាងតានតឹងនាពេល បច្ចុប្បន្ននេះ។ តែសំណើនេះត្រូវភាគីថៃ ទាត់ចោលភ្លាមៗដែរ ក្រោយពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅក្រុងភ្នំពេញ ៕ពីវិទ្យុ អាស៊ីសេរី
No comments:
Post a Comment
yes