សេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពសារព័ត៌មាន ជាគន្លឹះដ៏សំខាន់នៅក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ ពីព្រោះសេរីភាពទាំងនេះ បានជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ុន្តែសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ពិសេសក្រុមមន្ត្រីធ្វើការបំរើការងារនៅស្ថាប័នរដ្ឋ ពួកគាត់មិនហ៊ានបញ្ចេញមតិអំពីភាពមិនប្រក្រតីនៅស្ថាប័នរបស់ខ្លួន ឬទង្វើរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើខុសនោះទេ។
ថ្វីត្បិតតែប្រទេសកម្ពុជា មានប្រព័ន្ធផ្សាយច្រើននៅពេលបច្ចុប្បន្នក្ដី ប៉ុន្តែការបញ្ចេញមតិនៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទាំងនោះ គេកម្រឃើញមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនិយាយរិះគន់អំពីបញ្ហាមិនប្រក្រតីដែលកើតមាននៅក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋនោះទេ។
ផ្ទុយទៅវិញក្រុមមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមអ្នកវិភាគដែលធ្វើការឃ្លាំមើលសកម្មភាពការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល និងបានបញ្ចេញមតិរិះគន់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីស្ថាបនានោះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលលាបពណ៌អ្នកទាំងនោះ ថាជាក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងទៅវិញ។
អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សបានលើកពីក្ដីកង្វល់អំពីស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា ថាកំពុងស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតរឹតត្បិតផ្នែកបញ្ចេញមតិ ពិសេសមន្ត្រីរាជការសាធារណៈ ពួកគាត់មិនមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅតាមវេទិកាសាធារណៈ ឬនៅតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា អំពីភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល ឬអំពីការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយនៅតាមស្ថាប័នរបស់ខ្លួននោះឡើយ។
អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា អ្នកដែលដឹងរឿងក្នុងសង្គមច្រើននោះ គឺជាមន្ត្រីរាជការ តែពួកគាត់មិនហ៊ានបញ្ចេញឲ្យសាធារណជនដឹងនោះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា មានហេតុផលជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ក្រៅពីអ្នកនាំពាក្យតាមស្ថាប័ននីមួយៗមិនហ៊ានបញ្ចេញមតិនោះ ដោយសារថា គាត់ខ្លាចពីសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន ខ្លាចថ្នាក់លើគាបសង្កត់ និងខ្លាចបាត់បង់តួនាទីជាដើម។
ក្រុមអ្នកវិភាគបានពន្យល់ថា សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពសារព័ត៌មាន ត្រូវបានធានានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រជាពលរដ្ឋ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មិនមានសិទ្ធិពេញលេញនៅក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មាន ឬការបញ្ចេញមតិនោះឡើយ។
លើសពីនេះទៀត នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ លំហូរសេរីនៃព័ត៌មាន ជាគន្លឹះដ៏សំខាន់នៃប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ និងជាតួនាទីសំខាន់ចំពោះការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ សេរីភាពបញ្ចេញមតិត្រូវបានរឹតត្បិត ដូចជាសិទ្ធិស្វែងរក ទទួលបាន និងសិទ្ធិចែករំលែកព័ត៌មាននោះ មិនអាចជំរុញឲ្យការអនុវត្តសិទ្ធិបោះឆ្នោតបានត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ហើយការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនឹងកើតមានយ៉ាងស្ងៀមស្ងាត់។ ម្យ៉ាងទៀតក៏គ្មានមធ្យោបាយលាតត្រដាងរដ្ឋាភិបាលពុករលួយ និងអសមត្ថភាពឡើយ។
ភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហានេះ លោក កែម ឡី បានបន្ថែមថា ការដឹកនាំប្រទេសទៅបានល្អរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះ អាស្រ័យលើរដ្ឋាភិបាលនោះទទួលយកព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ទោះបីជាព័ត៌មាននោះជាព័ត៌មានរិះគន់ក៏ដោយ ដើម្បីយកព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយទាំងនោះ ទៅពិចារណាក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រុមមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សបានបញ្ជាក់ថា មានហេតុផលជាច្រើនដែលធ្វើឲ្យមន្ត្រីរាជការសាធារណៈ និងប្រជាពលរដ្ឋមិនបញ្ចេញមតិនោះ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតច្បាប់ក្រមព្រហ្មទណ្ឌថ្មី តួយ៉ាងច្បាប់បរិហារកេរ្តិ៍ និងផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។
ជាទូទៅរដ្ឋាភិបាលបានបង្ក្រាបអ្នករិះគន់ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដូចជាករណីថ្មីៗនេះ អ្នកសារព័ត៌មាន លោក ម៉ម សូណង់ដូ តុលាការបានកាត់ទោស ហើយនឹងប្រកាសសាលក្រមនៅថ្ងៃទី១ តុលា។ ករណីមន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ចាន់ សុវ៉េត ដែលកំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ និងករណីប្រធានមូលនិធិទ្រទ្រង់អរិយធម៌ខ្មែរ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្ដឹងពីបទផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងញុះញង់ ដោយសារតែលោកបញ្ចេញមតិទាក់ទងនឹងការព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាដាក់អំពូលភ្លើងតាមជញ្ជាំងប្រាសាទអង្គរវត្ត កាលពីឆ្នាំ២០០៩ រហូតមកទល់ពេលនេះ លោក មឿន សុន កំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេសនៅឡើយ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ បានថ្លែងថា សេរីភាពបញ្ចេញមតិទាំងអស់មិនមែនមានន័យថា ត្រូវទាំងអស់នោះទេ ប៉ុន្តែនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបើកចំហនូវការបញ្ចេញមតិ ដែលជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលបានដឹងនូវអ្វីដែលមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមរបស់ខ្លួន ឬប្រជាពលរដ្ឋមិនសប្បាយចិត្ត។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កម្ពុជាមិនទាន់មានវេទិការវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។
មន្ត្រីនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានបំភ្លឺថា កម្ពុជាកំពុងតែដើរលើផ្លូវត្រឹមត្រូវ។ លោកបញ្ជាក់ថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា ល្អជាងប្រទេសជិតខាង។ លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលក៏មានយន្តការបូកសរុបលទ្ធផលការងារប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួនដែរ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបញ្ចេញមតិ ឬការផ្ដល់ព័ត៌មានពីមន្ត្រីរាជការសាធារណៈ មានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់មហាជនទូទៅ ដែលជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់ ដើម្បីធានានូវលំហូរសេរីនៃព័ត៌មាន និងគំនិត។ យ៉ាងណាមិញ ស្ថាប័នរដ្ឋនីមួយៗ ជាបណ្ដុំនៃព័ត៌មាន ប៉ុន្តែបើសិនជាព័ត៌មានត្រូវបានរក្សាទុកជាសម្ងាត់ ដូចជាករណីពុករលួយ សិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ដែលធានាដោយច្បាប់អន្តរជាតិ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញភាគច្រើនបំផុតនោះ នឹងត្រូវប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ សុផាន បានឆ្លើយតបថា ការបញ្ចេញនូវព័ត៌មានពីស្ថាប័នរដ្ឋនីមួយៗ គឺមានពីរ។ ទី១ ជាព័ត៌មានទូទៅ ដែលគេអាចបញ្ចេញជាសាធារណៈបាន និងទី២ ជាព័ត៌មានផ្ទៃក្នុង ដូច្នេះគេមិនអាចបញ្ចេញជាសាធារណៈបានទេ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វប្បធម៌ស្ងៀមស្ងាត់បានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬរបបខ្មែរក្រហម ដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបនៅពេលនោះបានលាក់បាំងនូវប្រវត្តិរបស់ខ្លួន និងមិនហ៊ានបញ្ចេញមតិប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំនៅក្នុងរបបនោះទេ។
ភ្ជាប់នឹងបញ្ហានេះ វប្បធម៌ស្ងៀមស្ងាត់នេះនៅតែបន្សល់ទុកនៅដល់សម័យកាលបច្ចុប្បន្ន ទោះបីជាសង្គមសព្វថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋហ៊ានបញ្ចេញមតិជាងពីពេលមុនក៏ដោយ ពីព្រោះថា ពួកគេហ៊ានបញ្ចេញមតិនៅពេលពួកគាត់ប្រឈមនឹងការបណ្ដេញចេញពីលំនៅឋាន ឬពីដីធ្លីទេ រីឯមន្ត្រីនៅក្នុងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធវិញ មិនហ៊ានបញ្ចេញទស្សនៈចំពោះទង្វើបណ្ដេញចេញនេះទេ។
របាយការណ៍របស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) មានចំណងជើងថា តារាងចង្អុលបង្ហាញអំពីការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស កាលពីឆ្នាំ២០១១ បានរកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមបញ្ចេញមតិទៅកាន់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ មានប្រមាណ ១៤% ទេ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ។ ដោយឡែករបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ លោក កែម ឡី បានរកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍ដែលបានចូលរួមបញ្ចេញមតិតាមរយៈការចូលរួមប្រជុំក្នុងភូមិ ឃុំនោះ មានប្រមាណ ៤% នៅក្នុងឆ្នាំ២០១១៕
No comments:
Post a Comment
yes