ប្រភពព័ត៌មានបរទេសបានរាយការណ៍ថា សេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងលូតលាស់នៃភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍បានក្លាយជាកម្លាំងជំរុញសំខាន់ដែលបង្កឲ្យកើតការប្រកួតប្រជែងជាយុទ្ធសាស្ត្ររវាងប្រទេសមហាអំណាចដែលម្នាក់ៗចង់ចូលមកមានចំណែកនិងផលប្រយោជន៍មហាសាលក្នុងភូមិភាគនេះ ដែលគេអាចមើលឃើញតាមរយៈអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកដល់ថ្នាក់សុខចិត្តប្រកាសកែប្រែគោលនយោបាយយ៉ាងបន្ទាន់ដោយងាកមក “ពាក់ព័ន្ធ” ជាមួយតំបន់ដែលមានប្រជាជនប្រមាណ៦០០លាននាក់កាន់តែខ្លាំងឡើង ក្នុងគោលបំណងទប់ស្កាត់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនដែលជាភាគីទទួលបានប្រយោជន៍ពេញដៃពីភូមិភាគនេះតែម្នាក់ឯង។
ប្រភពព័ត៌មានបានបញ្ជាក់ថា លោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានត្រៀមសម្រុកពេញទំហឹងដោយប្រកាសពីទស្សនកិច្ចទៅកាន់ វៀតណាម ឡាវ ក្នុងសប្តាហ៍នេះមុននឹងតម្រង់ឆ្ពោះមកកាន់កម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំតំណាងមកពី២៥ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកនិងសហភាពអឺរ៉ុបក្នុងវេទិកាប្រជុំស្តីពីសន្តិសុខប្រចាំឆ្នាំ។ ខណៈដែល ឃើដ ខេមបែល អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកចេញថ្លែងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចវៀតណាម ឡាវ និង កម្ពុជា របស់លោកស្រី គ្លីនតុន នឹងមកជាមួយនូវការប្រកាស “ ផ្តល់ជំនួយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់”ដល់ប្រទេសតាមដងទន្លេមេគង្គទាំង៣ដែលពីមុននេះមានភាពជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសចិនបំផុតនោះ។
ម្យ៉ាងទៀត រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុង “ខ្ចីដៃ”របស់ប្រទេសមហាសម្ព័ន្ធមិត្តនៅអាស៊ីដូចជា ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងជួយដើរតួនាទីជា “ស្ពានផ្សាភ្ជាប់”ឲ្យអាមេរិកអាចឈានចូលមករឹតចំណងមិត្តភាពជាមួយប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងទប់ទល់ឥទ្ធិពលដ៏សម្បើមរបស់ចិនឲ្យកាន់តែងាយស្រួលឡើង ថ្វីបើខ្លួនបានយល់ច្បាស់ហើយថា ប្រាកដជាមិនបានទទួលផលតបស្នងល្អប៉ុន្មានឡើយ ប្រសិនបើហក់ចូលក្នុងភូមិភាគនេះតែម្នាក់ឯង ក្នុងកាលៈទេសៈដែលតួនាទីនិងឥទិ្ធពលរបស់ចិនបានកើនឡើងខ្ពស់គួរឲ្យស្ញប់ស្ញែងទាំងផ្នែកនយោបាយ យោធានិងសេដ្ឋកិច្ចបែបនេះ។
លោក អៀន ស្ទូរី អ្នកស្រាវជ្រាវប្រចាំស្ថាប័នអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសិង្ហបុរីចាប់យល់ច្បាស់ពី “ភាពរឹងមាំ”នៃការប្រកួតប្រជែងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្នុងតំបន់នេះ ហើយមាននិន្នាការថា ប្រទេសជាច្រើនកំពុងមានជំហរបែប “មុខពីរ”ដើម្បីឲ្យប្រទេសរបស់ខ្លួនបានទទួលផលប្រយោជន៍ខ្ពស់បំផុតទាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនជំនួសឲ្យការប្រកាន់គោលនយោបាយបែបប្រកាន់យកម្ខាងៗ ដោយសារ “ជម្រើស”បែបនោះអាចបង្កឲ្យកើតជាទំនាស់ និងមិនមានផលល្អដល់គ្រប់ភាគី ថែមទាំងផលប្រយោជន៍ខាងសេដ្ឋកិច្ចដ៏មហាសាលដែលស្ថិតនៅចំពោះមុខក៏មានតម្លៃលើសលប់ដែលមិនសមនឹងយកអ្វីៗទៅផ្សងនឹងគ្រោះថ្នាក់ឬបណ្តោយឲ្យរបូតពីដៃទៅបាន។
លោក អៀន ស្ទូរី អ្នកស្រាវជ្រាវប្រចាំស្ថាប័នអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសិង្ហបុរីចាប់យល់ច្បាស់ពី “ភាពរឹងមាំ”នៃការប្រកួតប្រជែងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនក្នុងតំបន់នេះ ហើយមាននិន្នាការថា ប្រទេសជាច្រើនកំពុងមានជំហរបែប “មុខពីរ”ដើម្បីឲ្យប្រទេសរបស់ខ្លួនបានទទួលផលប្រយោជន៍ខ្ពស់បំផុតទាំងពីសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិនជំនួសឲ្យការប្រកាន់គោលនយោបាយបែបប្រកាន់យកម្ខាងៗ ដោយសារ “ជម្រើស”បែបនោះអាចបង្កឲ្យកើតជាទំនាស់ និងមិនមានផលល្អដល់គ្រប់ភាគី ថែមទាំងផលប្រយោជន៍ខាងសេដ្ឋកិច្ចដ៏មហាសាលដែលស្ថិតនៅចំពោះមុខក៏មានតម្លៃលើសលប់ដែលមិនសមនឹងយកអ្វីៗទៅផ្សងនឹងគ្រោះថ្នាក់ឬបណ្តោយឲ្យរបូតពីដៃទៅបាន។
លោក ស្រី រដ្ឋ មន្ត្រី ហីល ឡារី គ្លីនតុន
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការប៉ាន់ប្រមាណស្ថានការណ៍របស់មូលនិធិហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ(IMF)កាលពីខែមេសាកន្លងមកបានបញ្ជាក់ថា អត្រានៃការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសសមាជិកទាំង៥នៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍គឺ ឥណ្ឌូណេស៊ី ថៃ ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ីនិងវៀតណាមនៅឆ្នាំក្រោយអាចមានការរីកចម្រើនរួមគ្នាដល់៦.២% ហើយក្លាយជាកម្លាំងស្រួបទាញយ៉ាងសំខាន់ដល់អាមេរិកឲ្យងាកមកកាន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ពីព្រោះជាអ្វីដែលគេដឹងច្បាស់ថាក្នុងឆ្នាំ២០១៣ គឺសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកនឹងលូតលាស់បានពេញលេញមិនលើស២.៤%តែប៉ុណ្ណោះ ខណដែលសម្ព័ន្ធមិត្តពីមុនៗដូចជាប្រជាជាតិនៅអឺរ៉ុប និង ជប៉ុនក៏ទំនងជាមិនមានការលូតលាស់លើស០.៩%និង១.៧% តាមលំដាប់ដូចគ្នាដែរ ជាហេតុធ្វើឲ្យបណ្តាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកយល់ឃើញថា ដល់ពេលវេលាហើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវត្រឡប់ក្រោយមកទប់ទល់ជាមួយចិនដើម្បី ដណ្តើមចំណែកនិងផលប្រយោជន៍នៅភូមិភាគនេះ ពីព្រោះមានទំនោរខ្ពស់ថាអាមេរិកនឹងបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ទាំងខាងនយោបាយ យោធា និងសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់បំផុតដែលមិនអាចគណនាបាន ប្រសិនព្រងើយកន្តើយទុកឲ្យប្រទេសក្នុងភូមិភាគនេះងាកទៅចាប់ដៃជាមួយចិនឬសូម្បីជាមួយឥណ្ឌាក៏ដោយ។
ស្របពេលដែលលោក ដេវីដ អាដេលមេន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំសិង្ហបុរីដែលទើបតែបានទទួលភារកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ឲ្យដើរតួនាទីជាប្រធានគណៈប្រតិភូផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគទុនអាមេរិកក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់ភូមានៅខែក្រោយ ក៏បានទទួលស្គាល់ដោយគ្មានខ្មាសអៀនតាមអ៊ីមេលថា អាស៊ីអាគ្នេយ៍នាបច្ចុប្បន្ននេះមិនខុសប្លែកអ្វីពី “មជ្ឈមណ្ឌលនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក”នោះទេ ព្រោះមានឱកាសលូតលាស់ដ៏មហិមកំពុងរង់ចាំពីមុខ ហើយអាមេរិកចាំបាច់ត្រូវចូលមកពាក់ព័ន្ធដោយមិនអាចចៀសវាងបានឡើយ។
ស្របពេលដែលលោក ដេវីដ អាដេលមេន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំសិង្ហបុរីដែលទើបតែបានទទួលភារកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាលប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ឲ្យដើរតួនាទីជាប្រធានគណៈប្រតិភូផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគទុនអាមេរិកក្នុងការធ្វើដំណើរទៅកាន់ភូមានៅខែក្រោយ ក៏បានទទួលស្គាល់ដោយគ្មានខ្មាសអៀនតាមអ៊ីមេលថា អាស៊ីអាគ្នេយ៍នាបច្ចុប្បន្ននេះមិនខុសប្លែកអ្វីពី “មជ្ឈមណ្ឌលនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក”នោះទេ ព្រោះមានឱកាសលូតលាស់ដ៏មហិមកំពុងរង់ចាំពីមុខ ហើយអាមេរិកចាំបាច់ត្រូវចូលមកពាក់ព័ន្ធដោយមិនអាចចៀសវាងបានឡើយ។
ទោះយ៉ាងណាអ្វីដែលគេគួរកត់សម្គាល់ឃើញគឺការព្យាយាមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកអាចយឺតយ៉ាវក្រោយចិនច្រើនជំហានដោយក្នុងពេលនេះចិនបាននាំមុខអាមេរិកក្នុងឋានៈជាប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតនៃ បណ្តាប្រទេសអាស៊ានរួចទៅហើយ និងទឹកប្រាក់នៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនគិតទៅប្រមាណ១១.៥%នៃទឹកប្រាក់ពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់អាស៊ាន ខណៈដែលទំហំវិនិយោគទុនជាមួយអាមេរិកស្ថិតក្នុងកម្រិត៩%នៅឡើយប៉ុណ្ណោះគឺទាបជាងចិនឆ្ងាយណាស់៕
No comments:
Post a Comment
yes