នាយកប្រតិបត្តិទទួលបន្ទុកផ្នែកអាស៊ី នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch លោក ប្រែដ អាដាម (Brad Adams) ហៅការកាត់ទោសលោក ម៉ម សូណង់ដូ ប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២០ឆ្នាំ ថាជាអំពើអយុត្តិធម៌ដ៏អាក្រក់បំផុតរបស់តុលាការក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងរយៈកាល ២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
ក្រុមអ្នកគាំទ្រលោក ម៉ម សូណង់ដូ ឈរកាន់បដាស្រែកទាមទារឲ្យដោះលែងលោក ម៉ម សូណង់ដូ នៅក្បែរតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១ តុលា ឆ្នាំ២០១២។
ខាងក្រោមជាអត្ថបទនៃបទសម្ភាសន៍របស់លោក ជី វិតា ជាមួយលោក ប្រែដ អាដាម អំពីរឿងនេះ៖
ជី វិតា៖ សូមជម្រាបសួរលោក ប្រេដ អាដាម! លោក ម៉ម សូណង់ដូ នាយកវិទ្យុសំ បុកឃ្មុំ FM 105 ត្រូវតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ចេញសាលក្រមកាត់អោយជាប់ពន្ធនាគារចំនួន ២០ឆ្នាំ ពីបទញុះញង់ពលរដ្ឋអោយកាន់អាវុធ និងបង្កើតតំបន់អបគមន៍។ តើលោកមានទស្សនៈយ៉ាងណាដែរចំពោះសាលក្រមនេះ?
ប្រែដ អាដាម៖ ខ្ញុំគិតថា ២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ បន្ទាប់បេសកកម្មសន្តិភាពនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) អ៊ុនតាក់ នេះជាសេចក្ដីសម្រេចអាក្រក់បំផុតរបស់តុលាការកម្ពុជា។ មានសេចក្ដីសម្រេចដទៃៗទៀតដែលមិនត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែនេះជាសេចក្ដីសម្រេចរកយុត្តិធម៌ខុសក្បួនខ្នាត អាក្រក់ជាងគេបំផុត ព្រោះគ្មានភស្តុតាងអ្វីទាល់តែសោះដែលថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ បានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដូចការចោទនោះ។ លោក (ម៉ម សូណង់ដូ) គ្មានទាក់ទិនអ្វីដែលកើតមាននៅខេត្តក្រចេះនោះទេ ហើយការដាក់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២០ឆ្នាំ គឺជាទោសប្រហារជីវិតសម្រាប់លោក ម៉ម សូណង់ដូ។ បើគិតអំពីអាយុរបស់លោក គឺគាត់គ្មានវាសនានឹងចេញពីពន្ធនាគារដោយមានដង្ហើមឡើយ។
ការកាត់ទោសនេះ ជាការបង្ហាញអោយឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជន មិនមានសមត្ថភាពក្នុងការផ្ដល់ការអនុគ្រោះចំពោះមតិផ្ទុយណាមួយឡើយ។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ជាអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលម្នាក់ ដូច្នេះពួកគេមិនចូលចិត្តគាត់ ក៏ប្រឌិតសំណុំរឿងនេះឡើង ហើយបោះគាត់ចូលទៅក្នុងគុកតែម្ដង។
ជី វិតា៖ លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ខ្លឹមសារក្នុងសេចក្ដីសំអាងហេតុចំនួន ៣០ទំព័រ ដែលចៅក្រម ចាំង ស៊ីណាត អានមុនប្រកាសដាក់ទោសលើលោក ម៉ម សូណង់ដូ នោះ គឺទំនងជាសាលក្រមដែលសរសេរឡើងដោយអ្នកនយោបាយ។ តើអាចជាការពិតដែរទេ?
ប្រែដ អាដាម៖ វាជាការពិតណាស់ នេះជាករណីនយោបាយ។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ គ្មានអ្វីពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះដីធ្លីនៅខេត្តក្រចេះនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន មិនចូលចិត្តលោក ម៉ម សូណង់ដូ ដូច្នេះក៏ឆក់ឱកាសកម្ចាត់គាត់ចេញ ដោយសារគាត់ហ៊ានរិះគន់ ហើយវិទ្យុរបស់គាត់ផ្ដល់វេទិកាអោយសាធារណៈបញ្ចេញមតិប្លែក និងផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលនៅខណៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកផ្សេងទៀតគ្រប់គ្រងដោយលោក ហ៊ុន សែន។
ឥឡូវយើងមើលទៅមើល៍ ថារវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ម៉ម សូណង់ដូ អ្នកណាក្លាហានជាងអ្នកណា? លោក ហ៊ុន សែន មានអំណាចពេញដៃ លោកមានកងទ័ព និងប៉ូលិសនៅក្រោមបញ្ជារបស់គាត់ ដែលគាត់ចង់ប្រើពេលណាក៏បាន។ ប៉ុន្តែគាត់ជាមនុស្សកំសាកទៅវិញទេ។ ចំណែកលោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារពីរដងរួចមកហើយ ដោយសារការបញ្ចេញមតិនោះ នៅពេលលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសចាប់ខ្លួនគាត់ គាត់នៅប្រទេសបារាំង ឯណោះ។ ពេលនោះគាត់គួរតែបន្តរស់នៅប្រទេសបារាំង ក្រោយពីដឹងថា គាត់អាចនឹងត្រូវជាប់ពន្ធនាគារច្រើនឆ្នាំ ប្រសិនបើគាត់ត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ ប៉ុន្តែគាត់មានសេចក្ដីក្លាហានណាស់ ដោយបានសម្រេចចិត្តវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដើម្បីប្រឈមនឹងច្បាប់ ពីព្រោះគាត់យល់ថា គាត់មិនបានធ្វើអ្វីខុស។
ជី វិតា៖ នៅអំឡុងពេលសវនាការ និងក្រោយពីការប្រកាសសាលក្រមដាក់ទោស លោក ម៉ម សូណង់ដូ អោយជាប់គុក ២០ឆ្នាំនោះ មានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន តំណាងសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍អន្តរជាតិបានប្រតិកម្មតវ៉ាមិនពេញចិត្តចំពោះសាលក្រមនេះ។ លោកថា សាលក្រមនេះមានចរិតនយោបាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលនៅពីក្រោយ។ ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលនៅតែធ្វើដូច្នេះ បើទោះជាដឹងថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ មានអ្នកគាំទ្រច្រើន ទាំងនៅក្នុងស្រុក និងនៅក្រៅស្រុកនោះ?
ជី វិតា៖ នៅអំឡុងពេលសវនាការ និងក្រោយពីការប្រកាសសាលក្រមដាក់ទោស លោក ម៉ម សូណង់ដូ អោយជាប់គុក ២០ឆ្នាំនោះ មានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន តំណាងសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍អន្តរជាតិបានប្រតិកម្មតវ៉ាមិនពេញចិត្តចំពោះសាលក្រមនេះ។ លោកថា សាលក្រមនេះមានចរិតនយោបាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលនៅពីក្រោយ។ ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលនៅតែធ្វើដូច្នេះ បើទោះជាដឹងថា លោក ម៉ម សូណង់ដូ មានអ្នកគាំទ្រច្រើន ទាំងនៅក្នុងស្រុក និងនៅក្រៅស្រុកនោះ?
ប្រែដ អាដាម៖ ខ្ញុំគិតថា ពួកគេចង់ធ្វើអោយពលរដ្ឋខ្លបខ្លាច មិនហ៊ាននិយាយស្ដីរិះគន់នៅពេលដែលការបោះឆ្នោតសកលខិតជិតចូលមកដល់។ ជាសារគំរាមមួយទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋថា បើអ្នកឯងហ៊ានងើបតវ៉ា បើអ្នកឯងហ៊ានគាំទ្របក្សប្រឆាំង ហេតុការណ៍អាក្រក់នឹងកើតមានចំពោះអ្នក។
ខ្ញុំមិនដឹងមានហេតុផលអ្វីផ្សេងទៀតទេ។ ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ក៏ពិបាកយល់ដែរថា ហេតុអ្វីបានជាលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងរយៈកាល ១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ លោកក្ដោបក្ដាប់អំណាចទូទាំងប្រទេសពេញដៃ និងមានលុយកាក់ទ្រព្យធនផ្ទាល់ខ្លួនសំបូរហូរហៀរ តាមរយៈអំពើពុករលួយ បែរជានៅតែមិនបន្ធូរបន្ថយ និងបើកចំហ។ ហេតុអ្វីបានជាគាត់មិនមានភាពអនុគ្រោះក្នុងចិត្ត? ហេតុអ្វីបានជាគាត់ហាក់ដូចជាគ្មានការទុកចិត្តខ្លួនឯង? ហេតុអ្វីបានជាគាត់ភ័យខ្លាចការបោះឆ្នោត? ហេតុអ្វីបានជាគាត់ភ័យខ្លាចលោក ម៉ម សូណង់ដូ? ខ្ញុំមិនយល់សោះថា មនុស្សកាន់អំណាចដ៏យូរដូចគាត់នៅតែមិនព្រមបន្ធូរបន្ថយ និងបើកចំហ ប្រហែលគាត់ភ័យខ្លាចខ្លាំងពេកអំពីការបាត់បង់អំណាច។
ជី វិតា៖ ក្នុងនាមលោកជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដ៏សកម្មមួយរូប តើលោកមានសារអ្វីសម្រាប់សហគមន៍អន្តរជាតិ និងប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ?
ប្រែដ អាដាម៖ បញ្ហានេះនាំអោយចោទជាសំណួរថា តើគេគួរតែមានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជាដែរទេ? តើប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) គូរតែមកកម្ពុជាដែរទេ? ក្នុងកិច្ចប្រជុំនៃប្រទេសម្ចាស់ជំនួយកាលពីសប្ដាហ៍មុន គឺជាការកំប្លែងលេង ពីព្រោះគ្មាននរណាលើកឡើងអំពីការភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌជាមួយបញ្ហាគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាឡើយ។ បញ្ហានេះនាំអោយចោទជាសំណួរដ៏ធំមួយ។
ឥឡូវនេះ ខ្ញុំនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីជួបជជែកជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សហរដ្ឋអាមេរិកអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ ខ្ញុំគិតថា លោក ហ៊ុន សែន កាន់តែធ្វើជ្រុលខ្លាំងៗទៅហើយ។
ជី វិតា៖ តើលោកមានអ្វីចង់បន្ថែមទៀតទេ?
ប្រែដ អាដាម៖ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សោកស្ដាយណាស់សម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា ពីព្រោះគ្មានហេតុផលណាមួយដែលពួកគេមិនត្រូវមានសិទ្ធិដូចលោក ម៉ម សូណង់ដូ នោះឡើយ។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ មានស្ថានីយវិទ្យុ ហើយគាត់អនុញ្ញាតអោយសាធារណជនបញ្ចេញ ឬសំដែងមតិយល់ឃើញរបស់ខ្លួន។ ខ្ញុំមិនយល់ថា មនុស្សម្នាក់គ្រាន់តែធ្វើដូច្នេះត្រូវទៅជាប់គុក ២០ឆ្នាំនោះទេ។
សេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការនេះ ធ្វើអោយខ្ញុំសោកស្ដាយ និងស្លុតចិត្ត។ ខ្ញុំគ្រាន់តែសង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសមួយមានស្ថានភាពល្អប្រសើរឡើងនៅថ្ងៃអនាគត។ ពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរតែសួរខ្លួនឯងថា ហេតុអ្វីលោក ហ៊ុន សែន បន្ទាប់ពីកាន់អំណាច ២៧ឆ្នាំហើយ គាត់នៅតែធ្វើបែបនេះ?
ជី វិតា៖ សូមអរគុណលោក ប្រែដ អាដាម៕
No comments:
Post a Comment
yes