ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលនៅឯនាយសមុទ្រ បានវិភាគស្ថានការណ៍កម្ពុជាថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងលេងល្ខោននយោបាយចាប់ជំរិតសកម្មជនដីធ្លី អ្នកសារព័ត៌មាន សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងខ្ទប់មិនឲ្យមេបក្សប្រឆាំងចូលស្រុក ដើម្បីជាថ្នូរដូរយកជំនួយ ឬកាត់បំណុលដែលរដ្ឋាភិបាលបានជំពាក់បរទេស។
អ្នកគាំទ្រទាមទារឲ្យដោះលែងលោក ម៉ម សូណង់ដូ នៅក្បែរតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ដោយមានសមត្ថកិច្ចប៉ូលិសឈរយាមការពារនៅរបាំងម្ខាងផ្លូវ កាលពីថ្ងៃទី១ តុលា ឆ្នាំ២០១២។
ប៉ុន្តែ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលចោទប្រកាន់ថា ការវិភាគបែបនេះ ធ្វើឡើងដោយគ្មានភាពសមហេតុសមផល។
អ្នកតាមដាន និងអ្នកវិភាគស្ថានការណ៍កម្ពុជា នៅអឺរ៉ុប ឲ្យដឹងថា បំណុលបរទេសដែលកម្ពុជា បានជំពាក់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាយូរមកហើយនោះ អាចជាមុខសញ្ញាមួយ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញ ដោះដូរជាមួយនឹងការដោះលែងលោក ម៉ម សូណង់ដូ ក៏ដូចជាសកម្មជនដីធ្លីជាច្រើនទៀត និងការបើកភ្លើងខៀវឲ្យមេបក្សជំទាស់ចូលប្រទេសវិញ។
ពីប្រទេសហ្វាំងឡង់ (Finland) លោក ប៉ាង សុខឿន បានវិភាគថា ដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន (Washington) លប់បំណុលជាង ៤០០លានដុល្លារ ទាំងការទាំងដើមនេះចោលទៅបាន ទាល់តែមានការចាប់ចងសកម្មជនមួយចំនួន និងបិទទ្វារមិនឲ្យមេបក្សជំទាស់ដ៏ធំចូលប្រឡូកការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខ។
លោក ប៉ាង សុខឿន៖ «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនត្រឹមតែឥឡូវទេ គឺយូរណាស់មកហើយ បានព្យាយាមសុំអង្វរសហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យលើកលែងបំណុលដែលខ្លួនជំពាក់។ អ៊ីចឹង បើយើងសិក្សាមើលទៅ ប្រហែលលោក ហ៊ុន សែន ចាប់លោក ម៉ម សូណង់ដូ មួយទៀតឲ្យកាន់តែធ្ងន់ ហើយរួមជាមួយទោសដែលខ្លួនបានចោទប្រកាន់ទៅលើលោក សម រង្ស៊ី។ ដូច្នេះ រួមពីរហ្នឹង គឺអាចចរចាបានជាមួយបំណុលហ្នឹង។ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យអាមេរិកលប់បំណុលនោះចោលបាន គឺត្រូវធ្វើអីមួយឲ្យធ្ងន់ជាងមុន»។
លោក ប៉ាង សុខឿន បន្តថា លោក ហ៊ុន សែន បាញ់ព្រួញមួយបានសត្វដល់ទៅបី។ លោកបញ្ជាក់ថា ទីមួយ គឺទាមទារដោះបំណុលដែលកម្ពុជា កំពុងជំពាក់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាង ៤០០លានដុល្លារ។ ទីពីរ ដើម្បីផ្គាប់ផ្គន់ដល់មហាអំណាចចិន ថា ខ្លួនមិនស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិក។ ទីបី គឺដើម្បីបំភិតបំភ័យ និងបំបាក់ស្មារតីក្រុមសង្គមស៊ីវិល ក្រុមបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជននានា មិនឲ្យមានសកម្មភាពជំទាស់នៅមុនការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០១៣។
លោកបានអះអាងថា កន្លងមករដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បានទទួលជោគជ័យក្នុងការយកជំនួយរបស់អាមេរិក តាមរយៈការដោះដូរនៃការដោះលែងក្រុមអ្នករិះគន់។
កាលពីពាក់កណ្ដាលខែមិថុនា កន្លងទៅ ក្រោយពីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសខ្មែរ លោក ហោ ណាំហុង ជួបជាមួយសមាជិកព្រឹទ្ធសភា លោក ជីម វិប (Jim Web) និងអ្នកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លិនតុន (Hillary Clinton) រួច កម្ពុជាក៏បានដោះលែងស្ត្រីតំបន់បឹងកក់ និងតំបន់បុរីកីឡា ចំនួន ១៥នាក់ ក្នុងករណីទំនាស់ដីធ្លី។ រយៈពេលបីខែក្រោយមក នៅពាក់កណ្ដាលខែកញ្ញា សហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់ជំនួយជិត ៥០លានដុល្លារដល់កម្ពុជា សម្រាប់ធ្វើកិច្ចការលើវិស័យសុខាភិបាល អប់រំ និងកសិកម្ម។
កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ រដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានដោះលែងក្រុមអ្នករិះគន់ចំនួន ៥នាក់ មានលោក រ៉ុង ឈុន លោក ម៉ម សូណង់ដូ លោក យេង វិរៈ លោក កឹម សុខា និងលោក ប៉ា ងួនទៀង។ លោក ហ៊ុន សែន កាលណោះបានចាត់ទុកការដោះលែងអ្នកទាំងប្រាំនេះ ជាកាដូមួយកញ្ចប់ជូនដល់ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក លោក គ្រឹស្តុហ្វឺ ហ៊ីល (Christopher Hill) ដើម្បីសម្ពោធស្ថានទូតអាមេរិកថ្មីក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែក្រោយមក សហរដ្ឋអាមេរិក បានផ្តល់ជំនួយយោធាជាសម្ភារៈ និងការហ្វឹកហ្វឺនដល់កម្ពុជា ស្មើនឹងទឹកប្រាក់ជាង ៤លានដុល្លារ។
លោក ប៉ាង សុខឿន មានប្រសាសន៍ថា ម្តងនេះ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវជំរិតឲ្យបានធំជាងមុន ដើម្បីដោះដូរជាមួយកញ្ចប់លុយដ៏ធំពីសហរដ្ឋអាមេរិក នៅមុនដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barrack Obama) មកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នាខែវិច្ឆិកា ខាងមុខ៖«តាមពិតទៅ រឿងនេះមិនមែនជារឿងថ្មីទេសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ យើងសង្កេតឃើញថា ការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន សព្វថ្ងៃនេះ គាត់កំពុងតែដើរផ្លូវថ្មី ទាក់ទងទៅនឹងការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ ហ្នឹង។ យើងអាចនិយាយបានថា ជានយោបាយចាប់ជំរិតយកលុយពីមហាអំណាច ពីប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងប្រទេសអ្នកមានផ្សេងៗទៀត»។
លោកបន្តថា ផែនការជំរិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនអាចទទួលជោគជ័យនោះឡើយ ពីព្រោះសហរដ្ឋអាមេរិក នៅមានយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងច្រើនទៀត ដែលអាចបន្ទន់ឥរិយាបថរបស់មេដឹកនាំខ្មែរបាន។
ចំណែកអ្នកវិភាគឯករាជ្យលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ វិញ មើលមិនឃើញដូចលោក ប៉ាង សុខឿន ទាំងស្រុងនោះទេ។ លោកយល់ឃើញថា ការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងសកម្មជនដីធ្លីមួយចំនួនទៀត នៅមុនដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់មេដឹកនាំអាមេរិក មកកម្ពុជា នេះ គឺជាសញ្ញាមួយដែលកម្ពុជា ចង់បង្ហាញចិន និងពិភពលោកថា ខ្លួនមិនបានចាត់ទុកមហាអំណាចអាមេរិក មានសារសំខាន់ជាងមហាអំណាចចិន នោះឡើយ៖«សូម្បីប្រទេសខ្លះ ជាទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់រោងចក្រកាត់ដេររបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយជំនួយក៏តិច។ ប៉ុន្តែ បើខាងចិន ដូចជាគាំទ្រខ្លាំង មានការគាំទ្រយុទ្ធសាស្ត្រចិន ខ្លាំងក្នុងតំបន់ ជាពិសេស គាំទ្រចិន ក្នុងទំនាស់សមុទ្រចិនខាងត្បូងហ្នឹង។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាមានអីអាងនោះ»។
សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា មួយផ្នែកធំ ពឹងផ្អែកលើវិស័យវាយនភណ្ឌ ដែលផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋខ្មែរជាង ៣សែននាក់ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាទីផ្សារដ៏ធំមួយ ដែលទទួលទិញផលិតផលសំលៀកបំពាក់ពីកម្ពុជា ជាប្រចាំ។ រីឯជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់កម្ពុជា វិញ ច្រើនភ្ជាប់នូវលក្ខខណ្ឌ ដូចជាតម្រូវឲ្យកម្ពុជា គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពនីតិរដ្ឋ។
ចំណែកចិន វិញ បានផ្តល់ជំនួយយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដល់កម្ពុជា ទាំងជំនួយឥតសំណងគ្មានលក្ខខណ្ឌ និងប្រាក់កម្ចី ប៉ុន្តែពុំបានភ្ជាប់នូវលក្ខខណ្ឌគោរពសិទ្ធិមនុស្សទេ។ រហូតមកទល់ពេលនេះ គេដឹងថា កម្ពុជាកំពុងជំពាក់លុយចិនដល់ទៅជាង ៦ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ជុំវិញការវិភាគថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងលេងនយោបាយចាប់ជំរិត លេងល្បែងបំភ័ន្តភ្នែកចិន ដើម្បីយកលុយពីអាមេរិក និងល្បែងបំបាក់ស្មារតីក្រុមអ្នករិះគន់នោះ លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគព្រឹត្តិការណ៍សង្គម មានប្រសាសន៍ថា បើធ្វើការវិភាគឲ្យស៊ីជម្រៅជ្រៅជាងនេះទៅទៀត ឃើញថា លោក ហ៊ុន សែន ខ្លាចចាញ់ឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខទៅវិញទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា អាសនៈ និងសំឡេងគាំទ្រគណបក្ស សិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី មានការកើនឡើង កាលពីពេលបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់កន្លងមក ហើយពេលថ្មីៗនេះទៀតសោត គណបក្សទាំងពីរបានច្របាច់បញ្ចូលជាគណបក្សតែមួយថែមទៀត ដូច្នេះ សំឡេងក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សថ្មីដែលទើបបង្កើតនេះ នឹងកាន់តែកើនឡើង ហើយដែលកាន់តែធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ព្រួយបារម្ភ៖ «កាលណាបាត់បង់កៅអីមេឃុំ មានន័យថា នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនក្នុងឃុំហ្នឹង មិនបានគាំទ្រទៅដល់គណបក្សប្រជាជនជាង ៥០% បានន័យថា តិចជាង ៥០% ហើយបានជាបាត់បង់តំណែងមេឃុំ។ អាហ្នឹងហើយ ដែលធ្វើឲ្យមានវិធានការថ្មីៗនោះ»។
ទោះជាមានការបរិយាយពីក្រុមអ្នកវិភាគទាំងនេះក្តី ក៏លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ថា ការបកស្រាយរបស់ក្រុមអ្នកវិភាគដែលថាមេដឹកនាំកំពុងចាប់ជំរិតក្រុមអ្នករិះគន់ ដើម្បីដូរយកជំនួយ ឬការលប់បំណុលបរទេសនោះ គឺគ្រាន់តែជាការវិភាគដោយគ្មានមូលដ្ឋាន មិនឆ្លុះបង្ហាញពីការពិត និងមិនឆ្លុះបង្ហាញពីដំណើរការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា។
លោកបន្តថា ការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត មិនបានធ្វើឲ្យល្អក់កករដល់ទំនាក់ទំនងដ៏កំពូលរបស់កម្ពុជា ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក នោះឡើយ៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាតុលាការនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មិនមែនមានវិធាន ក្នុងការចាប់បុគ្គលណាមួយ ឬដាក់បន្ទុកលើក្រុមណាមួយ ដែលជាចំណាប់ខ្មាំង ដើម្បីដោះដូរជាមួយជំនួយនោះទេ។ ហើយអ្នកដែលមានគំនិតនោះ គ្រាន់តែជាគំនិតមួយស្រមើស្រមៃ ឬគ្មានហេតុផលក្នុងវិនិច្ឆ័យអំពីការនយោបាយរបស់កម្ពុជា មិនអ៊ីចឹង។ បញ្ហានេះ វាមិនមែនដូច្នេះទេ»។
ចំណែកសាស្ត្រាចារ្យខាងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច វិញ បានចូលរួមវិភាគថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តែងគិតថាប្រសាសន៍របស់លោកជាសម្ដីទិព្វ ដោយសារលោកធ្លាប់បានប្រកាសថា នឹងចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ ទោះជារត់ដល់ជើងមេឃក៏ដោយ ដូច្នេះលោកត្រូវចាប់ឲ្យបាន ដើម្បីបង្ហាញថា សម្ដីរបស់គាត់ដែលនិយាយចេញទៅហើយ ត្រូវតែអនុវត្ត ដើម្បីជៀសវាងភាពសាបរលាបក្នុងនាមជាមេដឹកនាំ។
លោកបន្តថា ការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ ក៏ទំនងជាការចៃដន្យមួយ ដែលកម្ពុជា ខ្លួនឯង ត្រូវដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ប៉ុន្តែដោយសារតែកំហឹង ១០០អង្សា របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទប់មិនបានដូច្នេះហើយ ទើបលោក ម៉ម សូណង់ដូ មិនអាចផុតពីការចាប់ខ្លួននេះ។
លោកបន្តថា ការចាប់ខ្លួនលោក ម៉ម សូណង់ដូ នេះ អាចធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ខាតលាភទៅវិញទេ ខណៈមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិកំពុងសម្លឹងមើលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ថាតើកម្ពុជាធ្វើជាគំរូល្អ ឬអាក្រក់ ក្នុងពេលដែលខ្លួនជាប្រធានអាស៊ាន នោះ៖ «នៅពេលដែលកាលៈទេសៈមួយរុញច្រានឲ្យមានវិបត្តិបែបនេះ ខ្ញុំយល់ថា មិនមែនជារឿងសាមញ្ញទេ គឺថា រុញបញ្ហាឲ្យបង្កើតរឿងនេះឡើង។ ម៉ម សូណង់ដូ គាត់មិនមែនជាតួឯកទេ ម៉ម សូណង់ដូ គ្រាន់តែជាក្អាត់មួយទេ តែជប់គាត់ឲ្យទៅជាកង្កែបដ៏ធំ។ ហើយគាត់មិនមែនជាអ្នកមានកៅអីទេ ហេតុអីបានធ្វើបែបនេះ អានេះហើយគេហៅថា ថ្ងៃសយ វាសយជាន់សយ។ មិនមែនលោក ម៉ម សូណង់ដូ សយនោះទេ តែអ្នកដែលសយ គឺជាអ្នកធ្វើអំពើទៅលើលោក ម៉ម សូណង់ដូ វិញទេ ដែលជាអ្នកសយ»។
លោក សុខ ទូច បន្តថា វិបត្តិសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អាចនាំឲ្យកម្ពុជាខ្លួនឯងបរាជ័យធំ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈនៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ មិនអចិន្ត្រៃយ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ខាងមុខនេះ៕
No comments:
Post a Comment
yes