មេដឹកនាំគណបក្សសម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេនៅ ភូមា (មីយ៉ាន់ម៉ា) អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក មានប្រសាសន៍ថា អ្នកនយោបាយត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍ជាតិធំជាងមោទនភាពរបស់ខ្លួន។
អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី (Aung San Suu Kyi) [ឆ្វេង] ក្នុងពេលទស្សនកិច្ចនៅវិទ្យុអាស៊ីសេរី នារដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី១៨ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។
ថ្លែងទៅកាន់បុគ្គលិកវិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅក្នុងទីស្នាក់ការកណ្ដាលវិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី បានរៀបរាប់ពីឆន្ទៈនយោបាយរបស់អ្នកស្រី ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងតស៊ូទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពឲ្យពលរដ្ឋភូមា តាមរយៈយន្តការសន្តិភាព ស្របតាមទ្រឹស្ដីនយោបាយបែបប្រជាធិបតេយ្យ៖ «នៅក្នុងជីវិតជាអ្នកនយោបាយ អ្នកត្រូវត្រៀមខ្លួនដើម្បីសម្រុះសម្រួលក្នុងបុព្វហេតុជាតិ មាតុភូមិជាធំ។ អ្នកនយោបាយមិនត្រូវឈរលើអំនួតអួតអាងរបស់ខ្លួននោះទេ តែគេត្រូវឈរលើគោលការណ៍ជាធំ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើគេឈរលើមោទនភាពផ្ទាល់ខ្លួនដែលផ្ទុយទៅនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះ គេគួរដើរចេញពីឆាកនយោបាយទៅប្រសើរជាង»។
ទាក់ទងនឹងទស្សនៈនេះ អ្នកវិភាគឯករាជ្យ និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានគាំទ្រទស្សនៈនេះ ប៉ុន្តែបានសម្ដែងគំនិតផ្សេងគ្នា។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលយល់ថា ទស្សនៈនេះអាចដាស់សតិស្មារតីអ្នកនយោបាយគ្រប់រូបឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ ចំណែកអ្នកវិភាគយល់ថា អ្នកនយោបាយមិនត្រូវមានអំនួត ឬធ្វើការដើម្បីអំណាចនោះទេ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ សង្កេតឃើញថា ការបង្ហាញគោលជំហរចុងក្រោយរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ធ្វើឡើងខណៈគណបក្សសម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យទទួលអាសនៈចំនួន៤៣ ក្នុងចំណោមអាសនៈជាង ៦០០ របស់ក្រុមយោធា។
អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី មានវ័យ ៦៧ឆ្នាំ ធ្លាប់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលយោធាចាប់ឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ អស់រយៈពេលជាង ២០ឆ្នាំ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨៨ ដល់ឆ្នាំ២០១០។ ការឃុំខ្លួននេះ ដោយសារគណបក្សសម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យរបស់អ្នកស្រី ឈ្នះសំឡេងឆ្នោត ៥៩% ហើយទទួលបានអាសនៈក្នុងសភាជាង ៨០% ថែមទៀត។
ជុំវិញយុទ្ធសាស្ត្រ និងទ្រឹស្ដីនយោបាយបែបសន្តិភាពរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី នេះដែរ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អ្នកវិភាគព្រឹត្តិការណ៍សង្គម បានថ្លែងថា ប្រសិនអ្នកនយោបាយគិតពីប្រយោជន៍ជាតិ និងមនុស្សនោះ ពួកគេមិនត្រូវធ្វើការដើម្បីអំនួត ឬអំណាចផ្ទាល់ខ្លួននោះឡើយ៖ «ខ្ញុំសូមជម្រាបកាលពីសម័យអង្គរ ធ្វើតែមួយជំនាន់ទេ ទុកឲ្យខ្មែរស៊ីតជំនាន់។ បើប្រទេសរុស្សី វិញ គេខំធ្វើរទេះភ្លើងក្រោមដី ទុកជិះរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ តែមួយជំនាន់ទេ។ អ៊ីចឹងទេ ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយណាមួយគិតអំពីតម្លៃនៃសង្គម គេអត់ដុតរោលដូចយើងឃើញនៅអ៊ីរ៉ាក់ (Iraq) អាហ្វហ្គានីស្ថាន (Afghanistan) សុទ្ធតែជាអ្នកនយោបាយដែលកាន់អំណាចតឹងតែង អាងអំនួត។ ដល់ពេលធ្វើសង្គ្រាមទៅ អ៊ីរ៉ាក់ ម្ភៃឆ្នាំទៀតមិនដឹងជាកសាងរបៀបម៉េចទេ។ អ៊ីចឹង ផ្ទាំងទស្សនីយភាពទាំងអស់នេះ វាបង្ហាញអំពីភាពចចេស មានៈ របស់អ្នកនយោបាយ គឺបំផ្លាញជាតិ និងបំផ្លាញសេចក្តីសុខរបស់ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ដើម្បីតែញៀននឹងអំណាច»។
ចំពោះលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យវិញ យល់ឃើញថា ប្រសិនបើវិភាគលើទស្សនៈនយោបាយរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ចំពោះស្ថានភាពនយោបាយបច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជា អ្នកនយោបាយមួយចំនួន ចូលចិត្តសន្យា ប៉ុន្តែបានបំពានសន្យាទាំងនោះវិញ។ លោកបន្តថា បញ្ហាគ្រួសារនិយម កំពុងកើតមាននៅស្ថាប័នរដ្ឋ៖ «គេហៅថាចិត្តជាទេវទត្ត មាត់ជាទេវតា។ មាត់ចេះតែធ្វើ រួចប្រគោគប្រកាសថា អីអ៊ីចឹងទៅ សុទ្ធតែគិតពីប្រយោជន៍ជាតិ ការពារបូរណភាពទឹកដីទាំងក្នុងប្រទេស ទាំងក្រៅប្រទេស ដើម្បីរកផលប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេស។ ប៉ុន្តែ ទៅមកៗ គឺបានអំណាចហើយ គឺច្រើនតែទុកប្រទេស និងប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ដូចស្ដេចគេហៅថា សោយរាជ្យអ៊ីចឹង។ ហើយកាន់ក្រសួងនីមួយៗ គិតតែពីបក្ខពួកខ្លួនឯង ក្រុមគ្រួសារអីអ៊ីចឹងទៅ ដូចជាក្រសួងមន្ទីរនីមួយៗហ្នឹង ជារបស់ខ្លួនឯងអ៊ីចឹង»។
ជុំវិញទស្សនៈរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី នេះដែរ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល បានយល់ស្របត្រង់ចំណុចនៃការសម្រុះសម្រួលនយោបាយឲ្យមានសន្តិភាព។
អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានវាយតម្លៃឆន្ទៈសារនយោបាយរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ថា មានតម្លៃខ្ពស់ ដែលអាចដាស់សតិស្មារតីអ្នកនយោបាយគ្រប់រូបឲ្យមានកិច្ចពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ៖ «អ្វីដែលលោកជំទាវមានប្រសាសន៍ ជាសារនយោបាយមួយ ដែលមានសារសំខាន់សម្រាប់អ្នកធ្វើនយោបាយគ្រប់រូប ត្រូវតែធ្វើការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសារនេះ។ ចំណុចទីពីរ អ្វីដែលយើងហៅថាផលប្រយោជន៍ជាតិ គឺឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់ ឈរលើកាតព្វកិច្ច ឈរនៅលើការទទួលខុសត្រូវ ហើយឈរនៅលើអនាគតដែលយើងត្រូវមាន។ យើងមិនត្រូវយកអំនួតរបស់យើង ដើម្បីដោះស្រាយយកងាប់ យករស់ ដោយសារតែពីការងាររឿងនយោបាយ។ ដូច្នេះ ការនិយាយគ្នាក្នុងកម្ពុជាយើង មានចាប់ផ្ដើមតាំងពីការពិភាក្សា និងដោះស្រាយ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ទស្សនៈរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ក៏ត្រូវបានគេឃើញថា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់ប្រើប្រាស់តាមរយៈការផ្ញើលិខិតទៅកាន់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ដើម្បីសម្របសម្រួលឲ្យលោកបានចូលប្រទេសវិញ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតសកលនាពេលនោះ។ ប៉ុន្តែ យុទ្ធសាស្ត្របែបនេះ ត្រូវគេសង្កេតឃើញថា ហាក់លែងមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខ។
ចំណែកប្រធានគណបក្ស សិទ្ធមនុស្ស លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យមានការសម្របសម្រួលទៅតាមឆន្ទៈប្រជាធិបតេយ្យទៅបាន លុះត្រាមានសមធម៌ខាងនយោបាយ សង្គមកិច្ច និងសមធម៌ខាងសេដ្ឋកិច្ច។ លោកបន្តថា ដើម្បីឲ្យដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យអាចបោះជំហានទៅមុខបានប្រកបដោយសន្តិភាពនោះ លុះត្រាក្រុមអ្នកកាន់អំណាច ក៏ដូចជាក្រុមអ្នកប្រឆាំងប្រកាន់លើគោលការណ៍ ជាពិសេស គឺគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ។
លោក កឹម សុខា៖ «គោលការណ៍វាអាចទប់ស្កាត់ដល់ការឈានទៅរកអំណាចបុគ្គល និងអំណាចផ្តាច់ការ។ ប្រសិនណាមេដឹកនាំណាពូកែយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ តែបើខ្លួនឯងមិនឈរលើគោលការណ៍ វាមិនអាចនាំសង្គម នាំប្រទេសជាតិ ទៅរកប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ គឺនឹងនាំទៅរកតែផ្តាច់ការ។ អ៊ីចឹង ការប្រកាន់គោលការណ៍ ទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងក៏ដោយ គណបក្សកាន់អំណាចក៏ដោយ ត្រូវតែប្រកាន់យកទាំងអស់គ្នា។ មិនមែនទាល់តែគណបក្សកាន់អំណាច ត្រូវតែប្រកាន់យកគោលការណ៍នោះទេ។ អ្នកប្រឆាំងក៏ដោយ គឺត្រូវប្រឆាំងដោយគោលការណ៍ អ្នកកាន់អំណាច ក៏ត្រូវកាន់អំណាចដោយគោលការណ៍។ អាហ្នឹងសំខាន់ណាស់សម្រាប់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ»។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលអំពីដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅតាមបណ្ដាប្រទេសជឿនលឿនក្នុងសកលលោក បានឲ្យដឹងថា រូបមន្តតែមួយគត់ដែលអាចកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីភាពដ៏សុខដុមរមនានោះ គឺការអនុវត្តច្បាប់ជាធំ៕
No comments:
Post a Comment
yes